Przesłanka pośrednictwa finansowego jest spełniona także, gdy dany podmiot stwarza możliwość nawiązania kontaktu z instytucją finansową – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Chodziło o spółkę handlującą artykułami meblowymi i wyposażenia wnętrz. Chcąc zapewnić swoim klientom możliwość finansowania zakupu kredytem konsumenckim, spółka współpracowała z bankami. Zawierała z nimi umowy o współpracy w zakresie pośrednictwa finansowego.
W ramach tych umów m.in. rekomendowała klientom oferty kredytowe, informowała ich o warunkach kredytowych, o ewentualnych kosztach, kierowała ich do punktu obsługi kredytu ratalnego, zapewniała miejsce do przechowywania dokumentacji kredytowej, odbierała oświadczenia o odstąpieniu od umowy kredytowej.
Za wszystko to pobierała od banków wynagrodzenie, a swoje czynności traktowała jako pośrednictwo w udzielaniu kredytów. Uważała więc, że przysługuje jej zwolnienie z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o tym podatku.
Nie zgodził się z tym dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że spółka nie zajmuje się pośrednictwem w świadczeniu usług finansowych, bo nie negocjuje umów w imieniu i na rzecz instytucji finansowych, a jej działalność ogranicza się do czynności technicznych: przedstawienia oferty i zachęcenia do skorzystania z niej. Jej celem nie jest więc znalezienie kontrahenta i „uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by strony zawarły umowę” – stwierdził organ, przywołując tezy wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 21 czerwca 2007 r. (sygn. C-453/05).
Innego zdania były sądy obu instancji. WSA w Gliwicach (sygn. akt III SA/Gl 146/18) również nawiązał do wspomnianego wyroku TSUE i stwierdził, że spór sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy celem działania spółki było „uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie miał żadnego interesu w zakresie treści umowy”.
Zdaniem WSA wszystkie wymienione przez TSUE przesłanki zostały spełnione, w tym również ta sporna. Spółka wykonuje bowiem czynności, które mają na celu skojarzenie klienta z bankiem – stwierdził sąd. Zwrócił uwagę na to, że spółka nie tylko informuje klientów o możliwości kredytowania, ale też kieruje ich do pracowników instytucji kredytowych, udziela zainteresowanym informacji, odbiera oświadczenia o odstąpieniu od umowy i przekazuje je do banku.
Za nieistotne WSA uznał to, że spółka, szukając bankom potencjalnych klientów, umożliwia jednocześnie tym klientom sfinansowanie zakupu własnych towarów.
NSA w pełni zgodził się z sądem pierwszej instancji. Orzekł, że przesłanka pośrednictwa finansowego spełniona jest także wtedy, gdy podmiot stwarza możliwość nawiązania kontaktu z instytucją finansową i przez to nabycia jej produktów.
– Działania spółki nie były wyłącznie nakierowane na zaprezentowanie i udzielenie informacji na temat możliwości zawarcia umowy kredytowej, ale przede wszystkim na zapewnienie kontaktu z bankami. To właśnie przez organizowanie punktów obsługi klienta, kierowanie do nich klientów, po uprzednim wystawieniu stosownego zamówienia, klient ma możliwość zawarcia umowy kredytowej – wyjaśniła sędzia Agnieszka Jakimowicz.
Podkreśliła, że nie tylko negocjowanie warunków umowy przesądza o czynnościach pośrednictwa i nie w każdym przypadku pośrednictwo musi polegać na negocjowaniu takich warunków.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 16 maja 2022 r., sygn. akt I FSK 1989/18 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
