Z preferencji na zakup pałacyków i dworków oraz ich remonty będzie można skorzystać tylko w rozliczeniu za 2022 r. Potem zostanie ona zlikwidowana. Fiskus chce się też wycofać z abolicji podatkowej i to już w tym roku.

Ulga na zabytki została wprowadzona z początkiem 2022 r. i od razu wzbudziła liczne kontrowersje. Z tego powodu zyskała nawet miano „ulgi pałacyk +” lub „królowej wszystkich ulg”. O krytyce tego rozwiązania pisaliśmy m.in. w artykule „Ulga na zabytki nie tylko w Polskim Ładzie” (DGP nr 38/2022).
Pozwala ona właścicielom pałacyków, dworków, zamków, zabytkowych kamienic obniżyć PIT nawet do 0 zł. Mogą oni bowiem odliczać m.in. koszty zakupu i remontu takiego obiektu.
Ulga zniknie dopiero z początkiem 2023 r. Nie można odebrać jej podatnikom wstecz, bo byłoby to niekonstytucyjne.
Pałacyk +
Co prawda art. 26hb ustawy o PIT zostanie uchylony 1 lipca 2022 r., ale zgodnie z przepisem przejściowym (art. 13 nowelizacji) do wydatków na zabytki poniesionych do 31 grudnia 2022 r. będzie stosować się przepisy w brzmieniu dotychczasowym, czyli wprowadzone Polskim Ładem.
Dlatego w rozliczeniu rocznym za 2022 r. podatnicy PIT (zarówno stosującą skalę podatkową, jak i liniowcy) oraz opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych będą mogli odjąć od podstawy obliczenia podatku wydatki na:
■ wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej dla zabytkowego budynku mieszkalnego, wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków (maksymalnie 50 proc. wpłat),
■ prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się w ewidencji zabytków (maksymalnie 50 proc. poniesionych wydatków),
■ odpłatne nabycie zabytku nieruchomego (np. pałacyku, dworku, zamku) wpisanego do rejestru zabytków lub udziału w zabytkowym budynku, pod warunkiem poniesienia przez podatnika na ten zabytek wydatku o charakterze remontowo-konserwatorskim.
W tym ostatnim przypadku odliczenie nie będzie mogło przekroczyć iloczynu kwoty 500 zł i liczby metrów kwadratowych powierzchni użytkowej zabytku, nie więcej jednak niż 500 tys. zł na wszystkie wydatki poniesione z tego tytułu.
Z odliczenia może skorzystać nie tylko podatnik kupujący dworek lub pałac, ale też przykładowo osoba mieszkająca w zabytkowej kamienicy, która ponosi wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w tym zabytku nieruchomym. Tłumaczyła to w rozmowie „Ulga na zabytki nie tylko dla właścicieli pałacyków” (DGP nr 39/2022) dr Jowita Pustuł, doradca podatkowy, radca prawny z J. Pustuł i Współpracownicy Doradztwo podatkowo-prawne.
Abolicja podatkowa
Ministerstwo Finansów proponuje całkowite wycofanie się i to jeszcze w 2022 r. z tzw. abolicji podatkowej, tj. przejściowego 8-proc. ryczałtu. To by oznaczało, że żaden podatnik z niej nie skorzysta, bo – wedle obecnie obowiązujących przepisów – wnioski o abolicję można byłoby składać dopiero od 1 października 2022 r.
To rozwiązanie również budziło od początku wiele kontrowersji, a nawet wątpliwości konstytucyjnych. Co więcej, obecna konstrukcja przepisów zachęca nawet do ukrywania dochodów w 2022 r. i na początku 2023 r., na co zwróciliśmy uwagę w artykule „Polski Ład zachęca do nieujawniania dochodów” (DGP nr 232/2021).
Uchylone zostałyby więc art. 27–49 Polskiego Ładu, czyli nowelizacji z 29 października 2021 r. (Dz.U. poz. 2105 ze zm.).
Przypomnijmy, że abolicja miała zachęcić wszystkich podatników, nie tylko dużych i nie tylko krajowych, do ujawnienia fiskusowi dochodów wcześniej nieopodatkowanych lub do wycofania się z optymalizacji podatkowych. Miała dotyczyć podatków dochodowych (CIT, PIT, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i karty podatkowej).©℗
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy o PIT oraz niektórych innych ustaw – w konsultacjach