Nieubezpieczony uczestnik wypadku drogowego, który nie musi spłacać zobowiązania na rzecz Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, uzyska w ten sposób opodatkowany przychód z nieodpłatnych świadczeń - orzekł NSA.
Spytał o to mężczyzna, który wskutek poważnego wypadku odniósł bardzo ciężkie obrażenia. Sprawca wypadku nie został ustalony.
Mężczyzna nie wykupił wcześniej obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (OC). Odszkodowanie otrzymał więc od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
Początkowo UFG zażądał zwrotu poniesionych kosztów, zgodnie z art. 110 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 854). Ostatecznie jednak, w związku ze złą sytuacją majątkową poszkodowanego, odstąpił od dochodzenia tego zwrotu. W rocznej informacji PIT-8C (dziś byłby to PIT-11) UFG wykazał umorzoną kwotę zobowiązania jako przychód do opodatkowania u poszkodowanego.
Mężczyzna uważał, że nie powinien płacić od tego umorzenia podatku, bo - jak argumentował - nie otrzymał wskutek tego żadnego trwałego przysporzenia majątkowego ani żadnej realnej korzyści.
Nie zgodził się z tym dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że UFG postąpił prawidłowo, bo z chwilą gdy doszło do umorzenia zobowiązania, poszkodowany uzyskał przychód z nieodpłatnych świadczeń. Zaoszczędził bowiem na wydatku, który w innej sytuacji musiałby ponieść.
Z taką wykładnią zgodziły się sądy obu instancji. WSA w Krakowie odwołał się do dwóch uchwał Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 listopada 2002 r. (sygn. akt FPS 9/02) i z 16 października 2006 r. (sygn. akt II FPS 1/06), z których wynikało, że przychodem z nieodpłatnych świadczeń jest każda korzyść uzyskana kosztem innego podmiotu, a więc nie tylko bezpośrednie zwiększenie aktywów podatnika, lecz także zwolnienie z ciążących na nim zobowiązań. W konsekwencji doszło do powstania przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, czyli z tzw. innych źródeł - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny.
NSA to potwierdził. Nie miał wątpliwości, że poszkodowany mężczyzna uzyskał trwałą korzyść majątkową, bo UFG przelał mu środki za sprawcę wypadku, a następnie miał prawo żądać ich zwrotu na zasadzie regresu.
- Skoro podatnik nie musi już zwracać tych pieniędzy, to uzyskał opodatkowany przychód - podsumował sędzia Antoni Hanusz.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 18 stycznia 2022 r., sygn. akt II FSK 952/19www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia