Ulga prorodzinna przysługuje na pełnoletnie osoby niepełnosprawne tylko tym podatnikom, którzy utrzymują podopiecznych w związku z ciążącym na nich obowiązkiem alimentacyjnym - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Chodziło o małżeństwo, które utrzymywało dorosłą osobę niepełnosprawną, w stosunku do której wcześniej pełniło funkcję rodziny zastępczej. Podopieczny wymagał całodobowej opieki, pobierał rentę socjalną.
Podatnicy uważali, że w rozliczeniu rocznym przysługiwała im ulga prorodzinna na podstawie art. 27f ust. 1 w związku z art. 27f ust. 6 ustawy o PIT. Przepisy te mówią, że preferencyjnie mogą rozliczyć się m.in. opiekunowie, którzy - w związku z ciążącym na nich obowiązkiem alimentacyjnym oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej - utrzymują pełnoletnie dzieci pobierające rentę socjalną.
Fiskus uznał inaczej. Wyjaśnił, że w związku z brakiem pokrewieństwa między podatnikami a ich podopiecznym nie ciążył na nich obowiązek alimentacyjny. Ten bowiem - na podstawie art. 128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
WSA w Szczecinie przyznał rację podatnikom. Zwrócił uwagę na to, że ze względu na wieloletnie bliskie relacje, właściwe rodzinie, wytworzyła się między opiekunami a podopiecznym szczególna osobista więź, przez co „zaktualizował się materialnie” obowiązek alimentacyjny. Organy niesłusznie więc dokonały zawężającej wykładni art. 27f ust. 6 ustawy o PIT - orzekł WSA. Dodał, że zastosowana przez nie wykładnia jest sprzeczna z art. 2 i 18 Konstytucji RP, ponieważ narusza zasadę równości, sprawiedliwości społecznej oraz nakazy ochrony i opieki nad rodziną.
Nie zgodził się z tym NSA. W uzasadnieniu sędzia Jerzy Płusa przyznał, że w tego rodzaju sprawach trudno wydaje się orzeczenie niekorzystne dla podatników, ale litera prawa jest jednoznaczna. Artykuł 27f ust. 6 ustawy o PIT wyraźnie stanowi, że z ulgi mogą skorzystać opiekunowie utrzymujący pełnoletnie dzieci, ale w wykonaniu ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego.
- Sąd I instancji starał się pewnie ze względów humanitarnych, ludzkich wskazać na te wszystkie elementy, które należałoby wziąć pod uwagę. Jednak jednoznaczność tych przepisów jest tak wyraźna, że w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie było możliwe odstąpienie od ich literalnego i niebudzącego wątpliwości brzmienia - wyjaśnił sędzia Płusa.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 12 stycznia 2022 r., sygn. akt II FSK 957/19www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
