Jeżeli jedyną formą aktywności danego podmiotu jest prowadzenie działalności gospodarczej, to podatek od nieruchomości musi być naliczany według najwyższej stawki, niezależnie od tego, czy nieruchomość jest faktycznie wykorzystywana do prowadzenia biznesu – orzekł NSA
Sąd dodał, że podatek według najwyższej stawki muszą płacić przedsiębiorcy, którzy amortyzują nieruchomości wprowadzone do ewidencji środków trwałych. W takim wypadku bowiem nie ma wątpliwości, że nieruchomość jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej.
Tym samym Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, jak należy odczytywać wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2021 r. (sygn. akt SK 39/19). Trybunał orzekł w nim, że nie można nakładać na właściciela gruntu, budynku lub budowli podatku według najwyższej stawki, właściwej dla działalności gospodarczej, wyłącznie z tego powodu, że jest on przedsiębiorcą.
Jak podkreślił NSA, dotyczy to jedynie tych przedsiębiorców, którzy działają w podwójnej roli, a więc prowadzą działalność gospodarczą, a zarazem mają nieruchomości poza nią.
Budynek częściowo wykorzystywany
Chodziło o przedsiębiorcę, który wykorzystywał budynek częściowo do działalności gospodarczej, a częściowo do działalności rolniczej. Wprowadził go do firmowej ewidencji środków trwałych, bo przepisy nie pozwalają na ujęcie w niej tylko części nieruchomości. Uważał jednak, że skoro nie wykorzystuje w biznesie całego budynku, to nie powinien płacić podatku według najwyższej stawki, właściwej dla budynków związanych z działalnością gospodarczą.
Innego zdania byli burmistrz miasta i Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kielcach, a także sądy obu instancji: WSA w Kielcach i NSA (w wyroku z 6 października 2020 r., sygn. akt II FSK 1192/19). Organy i sądy uznały, że przedsiębiorca musi płacić podatek od budynku według najwyższej stawki.
Wniosek o wznowienie
We wrześniu 2021 r. podatnik wniósł o wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego zakończonego wyrokiem NSA (sygn. akt II FSK 1192/19). Uznał, że jest to konieczne ze względu na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2021 r. (sygn. akt SK 39/19). W wyroku tym trybunał orzekł, że nie można nakładać na właściciela gruntu, budynku lub budowli podatku według najwyższej stawki, właściwej dla działalności gospodarczej wyłącznie z tego powodu, że jest on przedsiębiorcą.
We wniosku o wznowienie postępowania podatnik powtórzył swoje wcześniejsze argumenty. Tłumaczył, że organy podatkowe i sądy skupiły się jedynie na tym, iż budynek był wprowadzony do firmowej ewidencji, natomiast nie wzięły pod uwagę tego, w jakim zakresie służy on do prowadzenia działalności gospodarczej.
Zdecydowała amortyzacja
NSA oddalił skargę o wznowienie postępowania. Zwrócił uwagę na to, że przedsiębiorca nie tylko wprowadził budynek do ewidencji środków trwałych (wskutek czego budynek ten stał się częścią składową przedsiębiorstwa), ale też go amortyzował, a więc korzystał z możliwości zwiększenia kosztów uzyskania przychodów i zmniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
– To, że sporna nieruchomość stała się częścią składową przedsiębiorstwa, oznacza, iż nie można jej traktować jako niezwiązanej z prowadzeniem działalności gospodarczej, niezależnie od tego, że skarżący wykonuje również działalność rolniczą – wyjaśnił sędzia Krzysztof Winiarski.
Za bez na znaczenia NSA uznał to, że podatnik wpisał cały budynek do firmowej ewidencji, bo nie mógł wpisać tylko jego części.
– Nie może być tak, że podatnik do celów podatku dochodowego amortyzuje nieruchomość, a zarazem chce odmiennie traktować ten przedmiot opodatkowania na gruncie podatku od nieruchomości, wskazując, że powinny być stosowane niższe stawki opodatkowania – uzasadnił sędzia Winiarski.
Nie tylko osoby fizyczne
Sędzia Krzysztof Winiarski obszernie wyjaśnił też, jak rozumieć wyrok TK z 24 lutego br. w sprawie opodatkowania nieruchomości należących do przedsiębiorców. Sędzia przypomniał, że w zakresie gruntów to trybunał wypowiedział się już wcześniej – w wyroku z 12 grudnia 2017 r. (sygn. akt SK 13/15). Już wtedy wskazał, że dla opodatkowania gruntów najwyższą stawką nie wystarczy ich posiadanie przez przedsiębiorcę. Orzekł, że współwłaściciel nieprowadzący działalności gospodarczej nie może być obłożony podatkiem od nieruchomości według najwyższej stawki tylko dlatego, że drugi współwłaściciel jest przedsiębiorcą.
W wyroku z 24 lutego 2021 r. (SK 39/19) TK nawiązał do tego wcześniejszego orzeczenia i go uzupełnił.
Jak podkreślił sędzia Winiarski, tegoroczny wyrok TK dotyczy wszystkich podatników będących przedsiębiorcami lub innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
– Dotyczy więc zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych oraz innych jednostek organizacyjnych posiadających status podatnika podatku od nieruchomości – wyjaśnił sędzia Winiarski. Potwierdził tym samym to, o czym mówili eksperci zaraz po wyroku TK z 24 lutego 2021 r. – że nie dotyczy on jedynie osób fizycznych, ale również spółek.
Posiadanie nie wystarczy…
Przypomnijmy, że w orzeczeniu tym TK ponownie uznał – tym razem w zakresie budynków – że samo posiadanie nieruchomości przez przedsiębiorcę nie może być jedyną przesłanką przesądzającą o opodatkowaniu według najwyższej stawki. Słowem, stawka ta nie może być stosowana w odniesieniu do nieruchomości, które są w posiadaniu przedsiębiorcy, ale nie służą mu do prowadzenia działalności gospodarczej.
…ale czasem tak
NSA doprecyzował ten wyrok TK, wyjaśniając, jakie muszą być spełnione dodatkowe warunki, aby miała zastosowanie najwyższa stawka podatku od nieruchomości.
– W przypadku podmiotu, którego jedyną formą aktywności jest prowadzenie działalności gospodarczej, wystarczy samo posiadanie nieruchomości, niezależnie od tego, czy nieruchomość jest faktycznie wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej – wyjaśnił Krzysztof Winiarski.
Dodał, że inaczej jest w sytuacji, gdy nieruchomości znajdują się w posiadaniu przedsiębiorcy, który może być identyfikowany podwójnie, a więc gdy posiada on nieruchomości niepowiązane w żaden sposób z jego aktywnością gospodarczą. Wtedy w odniesieniu do tych nieruchomości ma zasadniczo zastosowanie niższa stawka (właściwa dla budynków pozostałych). ©℗
orzecznictwo
Wyrok NSA z 15 grudnia 2021 r., sygn. akt III FSK 4061/21. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
