Urząd ma prawo wezwać podatnika do złożenia dodatkowych wyjaśnień, a jeśli wezwany odmówi, nałożyć na niego grzywnę – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła podatnika, który w latach 2008–2009 sprzedawał towary na portalu aukcyjnym. Urząd kontroli skarbowej postanowił przyjrzeć się prowadzonej przez niego działalności. Przesłuchał podatnika, a następnie wezwał go – pod rygorem ukarania grzywną – do złożenia w ciągu 7 dni pisemnych wyjaśnień na pytania.
Pełnomocnik skarżącego odpowiedział tylko na część z nich. Dyrektor UKS wezwał więc podatnika do osobistego stawienia się w siedzibie organu, znów pod rygorem ukarania grzywną. Podatnik tym razem nie zastosował się do wezwania. Organ nałożył więc na niego karę porządkową w wysokości 500 zł, zgodnie z 262 par. 1 pkt 2 ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Maksymalnie może ona wynieść 2800 zł.
Postanowienie dyrektora UKS uchylił dyrektor izby skarbowej, ale tylko dlatego że uznał, iż organ I instancji nie wyjaśnił, dlaczego zastosował karę w takiej wysokości. Zgodnie z orzecznictwem organy podatkowe mają obowiązek wskazać, czym się kierowały, wymierzając karę.
Podatnik nie zgodził się z takim rozstrzygnięciem i złożył skargę do WSA. Uważał, że organ odwoławczy powinien był uchylić postanowienie o karze i umorzyć postępowanie. Twierdził, że nie było podstaw do ukarania, bo ordynacja podatkowa daje mu prawo do zachowania milczenia.
WSA we Wrocławiu, a następnie NSA nie podzielili tej argumentacji. Oba sądy uznały, że podatnik nie mógł odmówić złożenia wyjaśnień.
Sędzia NSA Bogusław Woźniak wyjaśnił, że podatnik nie może stawiać się w roli recenzenta postępowania i w zależności od tego, czy mu się to podoba, odpowiadać na żądania organu.
– Każda ze stron postępowania musi realizować prawa i obowiązki wynikające z przepisów – podkreślił sędzia.
Po wyroku NSA dyrektor UKS będzie musiał uzupełnić swoje postanowienie o wyjaśnienia dotyczące wysokości kary porządkowej.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 22 października 2014 r., sygn. akt II FSK 2461/12. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia