To kolejny wyrok będący zaprzeczeniem długoletniej linii orzeczniczej, w której sądy administracyjne potwierdzały stanowisko fiskusa, że zwolnienie podatkowe dotyczy tylko wymiany udziałów i akcji w spółkach z o.o. i akcyjnych, a więc wpisanych już do Krajowego Rejestru Sądowego.
Przełomem były dopiero wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 lipca 2021 r. (sygn. akt II FSK 2416/20 i II FSK 2417/20). Sąd kasacyjny zaprezentował w nich odmienne stanowisko, o czym poinformowaliśmy w artykule „Neutralna podatkowo wymiana udziałów dotyczy też spółek w organizacji” (DGP nr 142/2021).
Zarówno lipcowe orzeczenia NSA, jak i najnowszy wyrok białostockiego WSA dotyczyły stanu prawnego obowiązującego w 2015 r., ale mają znaczenie także obecnie. Nadal bowiem w załączniku nr 3 do ustawy o PIT (poz. 29), który odnosi się do art. 24 ust. 8a i 8b ustawy, a więc przepisów dotyczących wymiany udziałów, mowa jest o spółkach z o.o. i akcyjnych.
Wypłata zysku nie wykluczy korzystania z ryczałtu od dochodów spółek
Wypłata zysku nie wykluczy korzystania z ryczałtu od dochodów spółek

Zobacz również
W sprawie, która trafiła na wokandę WSA w Białymstoku, chodziło o wspólnika spółki z o.o., który wymienił posiadane udziały na walory innej spółki. Problem polegał na tym, że w chwili wymiany podmiot, w którym objął on udziały, był jeszcze spółką z o.o. w organizacji.
Naczelnik urzędu celno-skarbowego uznał w związku z tym, że wspólnik nie mógł skorzystać z podatkowego zwolnienia i że uzyskał przychód z kapitałów pieniężnych (ponad 275 tys. zł). Naczelnik argumentował, że wymiany udziałów i akcji mogą dokonywać tylko w pełni ukształtowane podmioty, bo dopiero z chwilą wpisania ich do rejestru następuje skuteczne objęcie udziałów w spółce i powstaje możliwość rozporządzania nimi. Natomiast spółka w organizacji jest formą przejściową, którą należy traktować odrębnie od spółki z o.o. i akcyjnej.
Na poparcie swojego stanowiska naczelnik przywołał wiele orzeczeń sądów administracyjnych, m.in. wyrok NSA z 13 marca 2018 r. (sygn. II FSK 1426/16) i prawomocne orzeczenia WSA w Poznaniu z 5 czerwca 2014 r. (sygn. akt I SA/Po 1211/13 i I SA/Po 1212/13), a także nieprawomocne wyroki WSA w Białymstoku z 25 lipca 2019 r. (sygn. I SA/Bk 195/19) i z 28 stycznia 2020 r. (sygn. I SA/Bk 677/19) oraz WSA w Gdańsku z 16 marca 2021 r. (sygn. I SA/Gd 6/21).
Swoje stanowisko podtrzymał również, gdy jako organ drugiej instancji, rozpatrywał odwołanie wspólnika spółki.
W skardze do sądu wspólnik powołał się na wyroki NSA z lipca br., a WSA zgodził się z przytoczoną w nich argumentacją i uchylił decyzję naczelnika UCS. Podkreślił, że w sprawie nie można opierać się wyłącznie na dosłownym brzmieniu przepisów, należy również dokonać ich wykładni systemowej oraz celowościowej. Ta natomiast przemawia za stanowiskiem prezentowanym przez udziałowca.
WSA podkreślił, że spółka z o.o. w organizacji i spółka z o.o. to jeden byt prawny znajdujący się tylko na różnych etapach ustrojowych. Skład wspólników spółki w organizacji nie zmienia się po wpisie do KRS, a więc byt prawny istniejącego podmiotu jest kontynuowany.
Ponadto – dodał sąd – unijna dyrektywa 2009/133/WE nie warunkuje neutralności podatkowej wymiany udziałów od rejestracji spółki państwa członkowskiego (mowa o dyrektywie z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów).
Nie oznacza to zatem, że spółka prawa polskiego mająca formę spółki z o.o. w organizacji nie może być uznana za „spółkę państwa członkowskiego” w rozumieniu dyrektywy – stwierdził WSA.
Dodał, że w zawartej w art. 5a pkt 28 lit. b ustawy o PIT definicji spółki wymieniona została również spółka kapitałowa w organizacji i taką właśnie definicję należy stosować dla potrzeb art. 24 ust. 8a i 8b ustawy o PIT.
Wyrok jest nieprawomocny.

orzecznictwo

Wyrok WSA w Białymstoku z 20 października 2021 r., sygn. akt I SA/Bk 343/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia