Nieodpłatne świadczenia nie powinny być dokumentowane fakturą, bo ich nabywca nie ponosi ekonomicznego ciężaru VAT. W związku z tym nie ma on też prawa do odliczenia podatku naliczonego – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła dwóch spółek: akcyjnej i komandytowej. Pierwsza była komandytariuszem drugiej. Wspólnicy rozważali rozwiązania spółki komandytowej. Wskutek tego należące do niej prawa do znaków towarowych przeszłyby na spółkę akcyjną.
Spółka komandytowa uzyskała już interpretację indywidualną, z której wynikało, że przeniesienie na rzecz wspólników wartości niematerialnych i prawnych (w tym praw do znaków towarowych) będzie opodatkowane VAT. Teraz wspólnicy chcieli ustalić jeszcze, czy spółka akcyjna będzie mogła ten VAT odliczyć i czy trzeba będzie wystawić fakturę. Wystąpili więc o kolejną interpretację.
Wspólnicy uważali, że spółka akcyjna będzie mogła odliczyć VAT w związku z nabyciem majątku spółki komandytowej, bo – jak argumentowali – będzie wykorzystywać ten majątek do działalności opodatkowanej VAT. Zamierza bowiem świadczyć usługi licencjonowania znaków towarowych oraz produkować towary oznaczone tymi znakami.
Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że spółka akcyjna nie będzie mogła odliczyć podatku naliczonego, bo w wyniku rozwiązania spółki komandytowej nabędzie ona świadczenie nieodpłatnie. Uznał też, że przeniesienia wartości niematerialnych i prawnych na spółkę akcyjną nie trzeba będzie dokumentować fakturą, bo przepisy nie nakładają obowiązku dokumentowania nieodpłatnych świadczeń.
Zgodził się z tym WSA w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 198/18). Wyjaśnił, że przeniesienie na spółkę akcyjną praw do znaków towarowych będzie nieodpłatnym świadczeniem zrównanym z odpłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Potwierdziła to już pierwsza interpretacja, którą otrzymała spółka, a teraz dyrektor KIS przyjął to za pewnik.
WSA stwierdził zarazem, że nie będzie potrzeby wystawienia faktury, bo przy nieodpłatnych świadczeniach nabywca nie ponosi ekonomicznego ciężaru podatku. W związku z tym nie może mieć też prawa do odliczenia VAT.
Wyrok ten utrzymał w mocy Naczelny Sąd Administracyjny. Jak podkreślił sędzia Ryszard Pęk, elementem stanu faktycznego w tej sprawie było to, że przeniesienie praw niematerialnych do znaków towarowych będzie stanowiło czynność, o której mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Będzie więc to usługa nieodpłatna, ale zrównana z odpłatną. Będzie zatem podlegała opodatkowaniu VAT. Natomiast w przypadku czynności nieodpłatnych, gdy do zapłaty podatku zobowiązany jest dostawca towaru lub usługi, nabywca nie ma prawa do odliczenia – orzekł NSA.
Podobnie sąd kasacyjny stwierdził w wyroku z 20 września 2018 r. (sygn. akt I FSK 1029/18). Wyjaśnił wtedy, że jeśli obowiązek zapłaty VAT ciąży na sprzedawcy lub usługodawcy, to nabywca nie ponosi ekonomicznego ciężaru podatku. W związku z tym nie ma też prawa do odliczenia.
– Podobnie jest przy darowiźnie – dodał sędzia Ryszard Pęk.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 4 listopada 2021 r., sygn. akt I FSK 1806/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
