Nie można potrącić od przychodu odszkodowań i kar umownych z tytułu nieterminowego wykonania usług niezależnie od tego, czy są one skutkiem szkody powstałej z winy zobowiązanego, czy nie miał ona wpływu na opóźnienie – stwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Z pytaniem wystąpiła spółka z o.o., która wykonuje roboty budowlane oraz projektuje w tym zakresie przyłącza liniowe i gazowe. Zgodnie z zawartą z kontrahentem umową ramową spółka musi płacić kary umowne m.in. za opóźnienia w pracach.
Spółka podkreślała, że są one w większości przypadków niezawinione przez nią. Tłumaczyła, że od marca 2020 r. jedną z głównych przyczyn opóźnień w realizacji zleceń było ogłoszenie stanu zagrożenia epidemicznego, a następnie stanu epidemii. Przypomniała, że w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się zakażeń ograniczono wtedy możliwości przyjmowania interesantów w urzędach i różnego rodzaju instytucjach. Co więcej, w niektórych przypadkach wstrzymano nawet przyjmowanie nowych wniosków i uzupełnień dotyczących uzyskiwania zgód na lokalizację inwestycji i na zajęcie terenu. Wstrzymane były także odbiory.
Spółka tłumaczyła, że na organizację pracy wpłynęły także zalecenia, aby do minimum ograniczyć kontakty międzyludzkie. Ponadto część pracowników przebywała w izolacji lub na kwarantannie – podkreślała.
Chciała więc upewnić się, że zapłacone z powodu opóźnienia kary umowne (stwierdzone notami obciążającymi) będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Uważała, że w tym przypadku nie będzie miał zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. Przepis ten wyłącza możliwość odliczenia od przychodu kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów lub wykonanych robót i usług.
Spółka twierdziła, że istotą tej regulacji jest niezaliczanie do kosztów kar umownych związanych ogólnie z wadami towarów lub usług bądź zwłoką w usuwaniu tych wad. Ustawodawca nie wymienił natomiast w tym przepisie kar umownych wynikłych z opóźnienia w zakończeniu wykonywania prac niewadliwych – wskazywała.
Uważała więc, że kary umowne tego rodzaju nie podlegają wyłączeniu na podstawie tego przepisu.
Dyrektor KIS był innego zdania. Wyjaśnił, że art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT nie precyzuje, iż chodzi o odszkodowania i kary umowne będące wyłącznie następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania na skutek niedochowania należytej staranności. Tym samym – stwierdził – należy przyjąć, że wszelkie odszkodowania i kary umowne z wymienionych w tym przepisie tytułów nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, niezależnie od tego, czy są one skutkiem szkody powstałej w następstwie winy zobowiązanego, czy szkody, na której powstanie nie miał on wpływu.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 21 października 2021 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.393.2021.1.SK
