To dość spora zmiana w stosunku do zapowiadanego wcześniej kształtu preferencji. Pierwotnie zakładano, że podatnik będzie mógł skorzystać jedynie z odliczenia 50 proc. podatku należnego za rok poprzedni. Miało to być możliwe przez cztery lata następujące po roku bazowym, czyli tym, w którym zmienił on rezydencję podatkową i stał się polskim rezydentem, albo następnym. W takim przypadku podatnik mógłby skorzystać z preferencji dopiero w drugim bądź trzecim roku po przeprowadzce. O tej uldze pisaliśmy m.in. w artykule „Polski Ład zakłada 11 nowych ulg podatkowych dla biznesu” (DGP nr 148/2021). Wówczas sygnalizowaliśmy, że kształt preferencji może się zmienić. Tak się właśnie stało.
Nowe zasady
Zgodnie z obecnym projektem z ulgi podatnik skorzysta już w pierwszym roku po powrocie i będzie miał do niej prawo przez cztery kolejno po sobie następujące lata podatkowe, licząc od początku roku, w którym przeniesie miejsce zamieszkania i stanie się polskim rezydentem podatkowym. Zamiast odliczenia będzie też zwolnienie.
Zgodnie z nowym art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy PIT wolne od podatku będą:
  • przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
  • przychody z umów zlecenia zawartych z firmą,
  • przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej według skali, podatkiem liniowym (19 proc.), od kwalifikowanych praw własności (5 proc.) i ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Zwolnienie będzie jednak ograniczone limitem rocznym, który dla sumy wszystkich wymienionych przychodów będzie wynosił 85 528 zł.
Z tego rozwiązania w praktyce nie skorzysta większość osób do 26. roku życia. Już dziś korzystają one bowiem z innej preferencji, czyli zero PIT dla młodych (art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT), dla której limit przychodów również wynosi 85 528 zł rocznie. Suma przychodów zwolnionych od podatku w ramach obu tych ulg nie będzie mogła bowiem przekroczyć tej kwoty.
Z kolei suma przychodów zwolnionych na podstawie ulgi dla młodych i ulgi na powrót (z wyłączeniem przychodów z działalności gospodarczej) wraz z łącznymi 50 proc. kosztami uzyskania przychodów nie będzie mogła przekroczyć 120 tys. zł rocznie.
Warunki preferencji
Ulga będzie przysługiwać podatnikom, którzy osiedlili się w Polsce i mają:
  • obywatelstwo polskie lub któregoś z państw należących do Unii Europejskiej, EOG i CEOG lub
  • Kartę Polaka, lub
  • trzyletni nieprzerwany okres rezydencji w innym unijnym kraju lub wymienionych krajach spoza Unii, albo
  • pięcioletni okres zamieszkania w Polsce przed trzyletnią przerwą poprzedzającą rok powrotu.
Trzeba też będzie udokumentować rezydencję podatkową certyfikatem rezydencji z kraju ostatniego miejsca zamieszkania.
Ulgę będzie można uwzględnić już w trakcie roku, przy obliczaniu zaliczek. Warunkiem zastosowania zwolnienia przez płatnika będzie uzyskanie oświadczenia, w którym podatnik zadeklaruje, że spełnienia warunki do skorzystania z ulgi. Będzie ono składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Z ulgi będzie można skorzystać tylko raz. Jeżeli podatnik ponownie wyjedzie z Polski i znów wróci, nie będzie mógł po raz kolejny zastosować zwolnienia.
Ulga będzie miała zastosowanie do podatników, którzy przenieśli miejsce zamieszkania do Polski po 31 grudnia 2021 r. oraz do przychodów (dochodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
Składki ZUS
Choć na etapie prekonsultacji zakładano, że ulga na powrót będzie działać również w ubezpieczeń społecznych (niektóre składki miały być pokrywane lub dofinansowane z budżetu państwa), projekt, który trafił do Sejmu, tego nie przewiduje. Zawiera tylko niekorzystną zmianę nowelizację ustawy o NFZ. Zgodnie z nią przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia (o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawie PIT) będą stanowiły podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, również od tej części, która korzysta ze zwolnienia od podatku w ramach ulgi na powrót.

opinia

Zmieniła się idea ulgi
Anna Misiak, doradca podatkowy, partner, szefowa zespołu podatków osobistych i doradztwa dla pracodawców MDDP
Konstrukcja ulgi na powrót wskazuje, że będzie ona miała szersze zastosowanie niż tylko do rodaków powracających zzagranicy, co należy ocenić pozytywnie. Będą mogli zniej skorzystać podatnicy zinnych unijnych krajów, którzy zdecydują się przeprowadzić do Polski i przenieść tu rezydencję podatkową. Choć metoda ustalania krajów objętych preferencją może zastanawiać, dobrze, że znalazły się na niej państwa, zktórymi Polska ma istotne powiązania gospodarcze. Pytanie tylko, czy nie mogłoby jednak być tak jak wart. 24 ust. 12a ustawy oPIT, zktórego wynika, że ulgą objęci są również podatnicy, którzy mieli miejsce zamieszkania wkrajach, zktórymi Polska zawarła umowy ounikaniu podwójnego opodatkowania. Zmieniła się też sama idea ulgi. Teraz będzie ona de facto zwolnieniem podatkowym do przychodów nieprzekraczających 85 528 zł (dotychczasowy próg podatkowy). Będzie funkcjonować podobnie jak ulga dla młodych, ale znajdzie zastosowanie do szerszej grupy przychodów, tj. oprócz stosunku pracy obejmie działalność gospodarczą, niezależnie od formy opodatkowania (bez karty podatkowej) iIP Box. Ulga może być argumentem przetargowym dla polskich pracodawców poszukujących pracowników na rynkach zagranicznych.
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy o PIT, CIT oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 1532 – skierowany do pierwszego czytania w Sejmie