Rekompensata za nielegalne korzystanie z gruntów powinna być powiększona o podatek od towarów i usług od tego momentu, kiedy właściciel dowiedział się o takim bezumownym działaniu – wyjaśnił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Dodał, że odszkodowanie wypłacone za okres, kiedy właściciel nie wiedział jeszcze o takiej nielegalnej praktyce, nie podlega opodatkowaniu.
Spytał o to powiat będący właścicielem jednej z nieruchomości. W 2016 r. jedna z firm włączyła tę działkę do własnej posesji, utwierdziła nawierzchnię kostką betonową i zbudowała fragment ogrodzenia. Trzy lata później wystąpiła do starosty z wnioskiem o nabycie gruntu.
Ten po raz pierwszy wtedy dowiedział się, że należąca do niego nieruchomość jest bezumownie wykorzystywana. Ostatecznie jednak powiat zdecydował się przygotować nieruchomość do sprzedaży na rzecz posiadacza.
Jednocześnie naliczył posiadaczowi opłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości zarówno za czas, kiedy jeszcze o nim nie wiedział (za lata od 2016 do 2019), jak i za okres późniejszy.
Uważał, że opłaty te nie powinny być powiększane o VAT, niezależnie od tego, za jaki okres były należne. Należy je bowiem traktować jak formę nieopodatkowanego odszkodowania – przekonywał.
Dyrektor KIS zgodził się z nim tylko częściowo. Wyjaśnił, że inaczej należy potraktować sytuację, gdy właściciel nieruchomości nie wiedział o wykorzystywaniu jej przez inny podmiot, a inaczej gdy taką wiedzę już posiadał. W pierwszym przypadku nie istniał wzajemny stosunek prawny między stronami, a więc płatność za bezumowne korzystanie z gruntu należy traktować jako odszkodowanie niepodlegające opodatkowaniu.
Natomiast opłaty naliczone za okres, gdy powiat wiedział już o nielegalnym korzystaniu z jego działki, należy traktować jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT – stwierdził dyrektor KIS.
Zgodnie ze wskazanym przez niego przepisem odpłatnym świadczeniem usług jest także „zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji”.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 22 lipca 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.317.2021.4.MD
