Jakie są skutki podatkowe otrzymania dotacji w ramach tarczy 8.0? Czy od ryczałtu można odliczyć zagraniczny podatek u źródła? W jaki sposób nabywcę usługi należy obciążyć kosztami wykonania testu na COVID-19? Czy sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu powoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego? Na te pytania odpowiadamy w Poradni podatkowej.

W marcu 2021 r. otrzymałem w ramach tarczy 8.0 dotację na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności. Czy otrzymana dotacja jest przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym w momencie otrzymania lub umorzenia? Czy koszty sfinansowane ze środków otrzymanych w ramach dotacji mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów?
Tak zwaną tarczę antykryzysową 8.0 tworzą świadczenia przyznawane na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie tarczy 8.0. Na podstawie par. 7 ust. 1 tego rozporządzenia starosta może udzielać dotacji na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, na zasadach określonych w art. 15zze4 ustawy o COVID-19. Zakładam, że takiej właśnie dotacji dotyczy pytanie.
Artykuł 15zze4 ust. 15 ustawy o COVID-19 stanowi, że przychód z tytułu udzielonej dotacji na zasadach określonych w art. 15zze4 ust. 1 ustawy o COVID-19 nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych. A zatem z tytułu otrzymania przedmiotowej dotacji nie powstał u przedsiębiorcy przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednocześnie należy zauważyć, że dotacje, o których mowa, nie podlegają po trzech miesiącach umorzeniu (jak rzecz się miała w przypadku tzw. mikropożyczek), lecz po trzech miesiącach (od dnia udzielenia dotacji) może wystąpić obowiązek ich zwrotu, jeżeli przedsiębiorca nie wykonywał przez ten okres działalności gospodarczej (art. 15zze4 ust. 8 ustawy o COVID-19). W konsekwencji pytanie o powstanie przychodu w momencie umorzenia dotacji jest w istocie bezprzedmiotowe. Wskazać jednak można, że na podstawie art. 15zze4 ust. 15 ustawy o COVID-19 przychód nie powstaje zarówno z chwilą udzielenia dotacji, jak i po upływie trzech miesięcy, gdy okazuje się, że dotacja nie musi zostać zwrócona.
Ponadto należy wyjaśnić, że w ustawie o PIT nie ma przepisu wyłączającego możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków sfinansowanych ze środków, których otrzymanie nie stanowiło przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W omawianym przypadku nie ma również zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 56 ustawy o PIT, tj. przepis wyłączający możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29b, 46, 47a, 47d, 116, 122, 129, 136 i 137 ustawy o PIT. Nie istnieje także przepis szczególny wyłączający możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów dotacji, o których mowa w art. 15zze4 ustawy o COVID-19 czy w par. 7 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie tarczy 8.0. Powoduje to, że wydatki sfinansowane ze środków otrzymanych w ramach przedmiotowej dotacji mogą być przez przedsiębiorcę na zasadach ogólnych zaliczane do podatkowych kosztów uzyskania przychodów (tak jak na zasadach ogólnych mogą być zaliczane do podatkowych kosztów uzyskania przychodów np. wydatki sfinansowane ze środków otrzymanych w ramach mikropożyczki lub świadczenia postojowego – zob. interpretację indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 listopada 2020 r., nr 0112-KDIL2-2.4011.534.2020.1.AA).
Podstawa prawna
art. 14, art. 22 ust. 1, art. 23 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1426; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 464)
par. 7 rozporządzenia Rady Ministrów z 26 lutego 2021 r. w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii COVID-19 (Dz.U. poz. 371)
art. 15zze4 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 180; ustawa o COVID-19)
Prowadzę działalność gospodarczą polegająca na sprzedaży własnych książek na Amazonie. Dotychczas korzystałem z opodatkowania podatkiem liniowym, jednak w 2021 r. wybrałem ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Czy od ryczałtu mogę – tak jak dotychczas – odliczać podatek u źródła potrącany za granicą od uzyskiwanych przeze mnie przychodów?
Jak stanowi art. 3 ust. 1 ustawy o PIT, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Jest to tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy.
Jak jednocześnie stanowi art. 27 ust. 9 ustawy o PIT, jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o PIT, osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi o zastosowaniu metody określonej w art. 27 ust. 8 ustawy o PIT, lub z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym. Jest to metoda unikania podwójnego opodatkowania nazywana metodą proporcjonalnego odliczenia.
Analogiczną regulację można odnaleźć w art. 30c ustawy o PIT, który określa zasady opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie podatku liniowego. Przepisem tym jest art. 30c ust. 4 ustawy o PIT. A zatem w przypadku korzystania z opodatkowania w formie podatku liniowego możliwość odliczania przez przedsiębiorcę podatku u źródła (do kwoty polskiego podatku dochodowego od osiąganych dochodów potrącanego za granicą) wynikała z art. 30c ust. 4 ustawy o PIT.
Podobną możliwość ma przedsiębiorca korzystający obecnie z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W tym przypadku wynika to z art. 12 ust. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, który przewiduje m.in. odpowiednie stosowanie cytowanego powyżej art. 27 ust. 9 ustawy o PIT. A zatem w przypadku korzystania z opodatkowania w formie ryczałtu podatnik nadal ma możliwość odliczania potrącanego za granicą podatku u źródła (do kwoty polskiego podatku dochodowego od osiąganych przychodów), tyle że nie na podstawie art. 30c ust. 4 ustawy o PIT, lecz na podstawie art. 12 ust. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zw. z art. 27 ust. 9 ustawy o PIT. ©℗
Podstawa prawna
art. 12 ust. 12 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1905; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 255)
art. 27 ust. 9, art. 30c ust. 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1426; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 464)
Podatnik świadczy usługi serwisu maszyn. W związku ze zleceniem wykonania usługi w Niemczech poniósł on koszt wykonania testu na COVID-19, którym – zgodnie z umową – obciąży zleceniodawcę. Jaką stawkę VAT zastosować przy refakturowaniu tego kosztu na niemieckiego kontrahenta?
Podstawą opodatkowania VAT jest co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Przy czym podstawa opodatkowania obejmuje koszty dodatkowe pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy (art. 29a ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT).
W świetle tych przepisów wskazany koszt stanowi element podstawy opodatkowania świadczonej przez podatnika usługi serwisowej. W konsekwencji dzieli on los tej usługi, a więc jako element tej usługi nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce i powinien zostać udokumentowany (najlepiej jako element ceny usługi serwisowej na fakturze dokumentującej tę usługę) fakturą bez danych dotyczących stawki i kwoty VAT.
W szczególności niedopuszczalne jest według mnie refakturowanie przedmiotowego kosztu w drodze wystawienia odrębnej faktury. Refakturowanie jest bowiem dopuszczalne, jeżeli dochodzi do odsprzedaży usług, czyli jeżeli podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług (wówczas bowiem na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy o VAT przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi). W przedstawionym stanie faktycznym taka sytuacja nie ma miejsca, tj. usługa wykonania testu na COVID-19 jest przez podatnika wykonywana na własną rzecz, a nie na rzecz zleceniodawcy. ©℗
Podstawa prawna
art. 8 ust. 2a, art. 29a ust. 1 i ust. 6 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2419)
Prowadzę działalność gospodarczą, jednak ze względu na sprzedaż nieprzekraczającą 200 tys. zł nie jestem zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Na potrzeby prowadzonej działalności używam samochodu, który w najbliższym czasie wykupię z leasingu i sprzedam. Czy w tej sytuacji będę mógł nadal korzystać ze zwolnienia z VAT? Jeżeli nie, kiedy będę mógł powrócić do korzystania ze zwolnienia z VAT?
Przepisy zwalniają z VAT sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tys. zł (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT), jak również sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekracza, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, 200 tys. zł (art. 113 ust. 9 ustawy o VAT). Jest to tzw. zwolnienie podmiotowe. Podatnicy korzystający z tego zwolnienia nie naliczają podatku należnego oraz zwolnieni są z większości obowiązków w zakresie VAT, np. nie muszą rejestrować się jako podatnicy VAT (art. 96 ust. 3 ustawy o VAT).
Korzystający z tego zwolnienia podatnicy nie mają obowiązku rejestrować się jako podatnicy VAT (rejestracji takiej mogą jednak dokonać dobrowolnie), jak również nie mają obowiązku prowadzenia pełnej ewidencji VAT (prowadzą jedynie tzw. ewidencję uproszczoną) oraz co do zasady obowiązku regularnego składania deklaracji VAT (wyjątek od tej zasady dotyczy deklaracji VAT-8 składanych przez zwolnionych podmiotowo podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT UE). Ponadto podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego faktury muszą wystawiać tylko na żądanie nabywców (art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT).
Nie wszyscy jednak podatnicy mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego, gdyż art. 113 ust. 13 ustawy o VAT wymienia podatników, który takiego prawa nie mają. Należą do nich m.in. podatnicy dokonujący dostaw samochodów osobowych, z wyjątkiem samochodów osobowych zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji (zob. art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b tiret trzecie ustawy o VAT).
Wskazany wyjątek nie będzie jednak miał w przedstawionej sytuacji zastosowania, gdyż podatnik zamierza zbyć samochód krótko po wykupie z leasingu, a więc nie będzie on miał cech środka trwałego (a w konsekwencji nie będzie mógł zostać uznany za samochód osobowy zaliczany przez podatnika do środków trwałych podlegających amortyzacji). W związku z tym sprzedając przedmiotowy samochód, podatnik utraci prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego, a w konsekwencji będzie zobowiązany zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. Powinien to uczynić jeszcze przed dniem sprzedaży samochodu (art. 96 ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT).
W takim przypadku do korzystania ze zwolnienia podmiotowego podatnik będzie mógł powrócić dopiero po upływie roku, licząc od końca roku, w którym na skutek sprzedaży samochodu utraci to prawo. Wynika to z art. 113 ust. 11 ustawy o VAT.
Podstawa prawna
art. 96 ust. 3 i ust. 5 pkt 2 oraz art. 113 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2419)