Kilkanaście kolejnych zmian w podatku od towarów i usług ma zacząć obowiązywać od 1 października br. Ministerstwo Finansów zapowiada, że będą to uproszczenia i rozpoczęło prekonsultacje w tej sprawie

Uwagi można składać do 1 marca na adres: sekretariat.pt@mf.gov.pl
Pierwszy pakiet SLIM VAT wszedł w życie niespełna dwa miesiące temu, z początkiem 2021 r. i dotyczył m.in. korygowania faktur, terminu odliczania VAT, uproszczeń dla eksporterów, uspójnienia kursów walut dla potrzeb VAT i podatku dochodowego.
SLIM VAT, czyli miało być prościej, a jest zamieszanie. Rabaty i zwroty zmorą dla księgowych
SLIM VAT, czyli miało być prościej, a jest zamieszanie. Rabaty i zwroty zmorą dla księgowych

Zobacz również
Trwają w tej chwili prace nad objaśnieniami podatkowymi dotyczącymi tych rozwiązań (konsultacje już się zakończyły).
Odliczenie VAT
Obecnie, wskutek wejścia w życie pierwszego pakietu SLIM VAT, podatnicy mają cztery miesiące na odliczenie VAT naliczonego (a nie jak dotychczas trzy miesiące). Jeżeli nie zdążą zrobić tego w tym czasie, mogą odliczyć VAT jedynie poprzez korektę rozliczeń. Korekta ta powinna być dokonana w deklaracji podatkowej za miesiąc, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania.
Natomiast po zmianach podatnik będzie mógł wybrać dowolny miesiąc, w którym będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Prostsze fakturowanie…
W drugim pakiecie SLIM VAT 2 znajdą się też kolejne ułatwienia dotyczące fakturowania. Między innymi zniknąć ma obowiązek oznaczania faktur korygujących.
– Obecnie taki wymóg istnieje tylko w trzech krajach unijnych: Francji, Holandii i Polsce – mówił wiceminister finansów Jan Sarnowski podczas zeszłotygodniowej konferencji prasowej.
Ministerstwo chce też zrezygnować z wymogu oznaczania faktur mianem „duplikat” (np. w sytuacji gdy nabywca zagubi fakturę i ponownie poprosi o nią sprzedającego). Po zmianach sprzedawca będzie mógł kolejny raz przesłać pierwotną fakturę, ponieważ – jak wyjaśnił wiceminister Sarnowski – dzięki nowemu JPK nie ma już niebezpieczeństwa, że kupujący dwukrotnie odliczy VAT naliczony.
W tej chwili brak oznaczeń „faktura korygująca” (korekta) bądź „duplikat” oznacza wadliwość dokumentu.
…również transakcji zbiorczych
Zniesione mają być ograniczenia w wystawianiu zbiorczych faktur korygujących. Będzie je można wystawiać nie tylko w odniesieniu do całych faktur, ale też do konkretnych pozycji z faktury, np. gdy przedsiębiorca udzieli rabatu dla poszczególnych dostaw lub usług. Zmiana ta – jak zapewnia MF – przyspieszy i uelastyczni zbiorcze korekty, a to oszczędzi czasu przedsiębiorcom.
Natomiast przy wystawieniu zbiorczej faktury korygującej, dotyczącej wszystkich dostaw lub usług z danego okresu, nie trzeba będzie umieszczać nazw (rodzajów) towarów lub usług objętych korektą.
Wcześniejsze wystawienie
Kolejna zmiana ma dotyczyć możliwości wcześniejszego wystawienia faktur, tj. jeszcze przed transakcją. Obecnie nie mogą być one wystawione wcześniej niż 30. dnia przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi i nie wcześniej niż 30. dnia przed otrzymaniem całości lub części zapłaty (zaliczki). Resort finansów chce wydłużyć ten termin do 60 dni.
Ulga na złe długi
Z dwóch do trzech lat wydłużona zostanie możliwość skorzystania z ulgi na złe długi w VAT. Dziś przedsiębiorcy mają na to dwa lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura dokumentująca wierzytelność.
Ponadto z ulgi na złe długi będzie można skorzystać również, gdy nabywca (dłużnik) będzie osobą fizyczną (konsumentem) bądź podatnikiem zwolnionym z VAT.
Warunkiem będzie uprawdopodobnienie przez wierzyciela istnienia długu. Oznacza to, że wierzyciel, który nie dostanie zapłaty od konsumenta lub podatnika zwolnionego z VAT, będzie mógł skorzystać z ulgi na złe długi, jeżeli wierzytelność zostanie potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego (analogicznie jak ma to miejsce w podatkach dochodowych w przypadku niektórych wierzytelności nieuznawanych za koszty uzyskania przychodu).
Odliczenia samochodów
Ministerstwo chce też pójść na rękę tym, którzy odliczają 100 proc. VAT od zakupu i użytkowania samochodów osobowych wykorzystywanych do działalności gospodarczej. Obecnie warunkiem 100-proc. odliczenia jest złożenie informacji VAT-26 w terminie siedmiu dni od dnia, w którym zostanie poniesiony pierwszy wydatek związany z danym pojazdem.
Jeżeli informacja nie zostanie złożona w tym terminie, uznaje się, że auto jest wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia złożenia VAT-26. To dla firm oznacza konkretną stratę.
Ministerstwo planuje znacznie wydłużyć ten termin i umożliwić złożenie informacji do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik poniesie pierwszy wydatek związany z takim pojazdem (czyli w terminie złożenia JPK za zakończony okres rozliczeniowy).
Korekta w dostawie
MF chce też jednoznacznie uregulować, w jakim okresie powinien rozliczyć korektę in minus w przypadku importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT). Ma być jasne, że jeżeli podstawą jest błąd powstały przy zawarciu transakcji (np. błędnie określona cena, ilość), to korekta powinna zostać rozliczona w deklaracji podatkowej za okres, w którym wykazana została pierwotna transakcja.
Jeżeli natomiast korekta będzie spowodowana przyczynami zaistniałymi po jej dokonaniu (np. udzielony zostanie rabat), to korekta będzie musiała być dokonana „na bieżąco”, w deklaracji podatkowej za miesiąc, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania. Chodzi zatem o sytuacje, gdy w momencie rozliczenia pierwotnej transakcji nie można było przewidzieć przyczyny korekty. Przykładowo, jeżeli podatnik dokonujący WNT otrzyma od swojego kontrahenta rabat np. w styczniu, to będzie korygować podstawę opodatkowania w deklaracji składanej za styczeń.
Bilet podstawą do odliczenia
Z nowych rozwiązań – jak zapewnia MF – będą zadowoleni także przewoźnicy oraz użytkownicy komunikacji zbiorowej. Zlikwidowane mają być ograniczenia dotyczące uznawania biletów za fakturę (z której można odliczyć VAT naliczony).
Obecnie za fakturę uznaje się bilety, np. kolejowe, autobusowe, które dokumentują przejazd na odległość większą niż 50 km. Przy mniejszych odległościach trzeba poprosić w kiosku albo u kierowcy o fakturę, co jest kłopotliwe. Dlatego resort finansów zamierza znieść ograniczenie dotyczące limitu kilometrów, co oznacza, że każdy bilet będzie podstawą do odliczenia podatku.
Nieruchomości zwolnione
SLIM VAT 2 ma również pomóc tym, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia z VAT przy dostawie nieruchomości (czyli ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT). Rezygnacja ze zwolnienia może się bardziej opłacać w sytuacji, gdy nabywca chce odliczyć podatek naliczony od takiego zakupu.
Dziś jej warunkiem jest złożenie przez strony transakcji zgodnego oświadczenia najpóźniej dzień przed dostawą nieruchomości. Termin ten okazuje się zbyt krótki, zwłaszcza teraz w czasie pandemii. Po nowelizacji takie oświadczenie można byłoby złożyć poprzez odpowiednią adnotację w akcie notarialnym. Trafi więc ona bezpośrednio od notariusza do urzędu skarbowego.
Podzielona płatność
Ułatwienia mają dotyczyć także zapłaty z rachunków VAT. Po pierwsze, środki z tego konta będzie można przekazywać na inne rachunki VAT tego samego podatnika, czyli prowadzone w innych bankach. Dziś jest to możliwe tylko pomiędzy kontami VAT w tym samym banku.
Po drugie, pojawi się możliwość opłacania z konta VAT składek KRUS, z tym że ta zmiana ma wejść w życie dopiero od 1 stycznia 2022 r., a nie jak pozostałe od 1 października br. Według wyliczeń MF będzie mogło skorzystać z niej ok. 84 tys. podatników.
Łatwiej będzie wystawiać zbiorcze faktury korygujące. Z dwóch do trzech lat wydłużona zostanie możliwość skorzystania z ulgi na złe długi