Wprawdzie wiele rodzajów działalności nadal pozwala uniknąć obowiązku ewidencjonowania obrotów w kasie fiskalnej, ale zwolnienie to nie dotyczy podatników, którzy przed 1 stycznia 2019 r. musieli choć raz takie kasy u siebie zainstalować – wynika z interpretacji dyrektora KIS.

W takiej sytuacji przestaje mieć znaczenie udział obrotów z czynności, które zasadniczo są zwolnione z obowiązku ewidencjonowania w kasach, w całości obrotów ogółem u danego podatnika.
Ponad 80 proc.
Listę czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania w kasach fiskalnych zawiera załącznik do rozporządzenia ministra finansów z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. poz. 2519 ze zm.). Są wśród nich m.in. usługi związane z dostarczaniem i uzdatnianiem wody oraz z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków.
Zasadniczo podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi wymienione w części I załącznika do rozporządzenia, są zwolnieni z kas fiskalnych, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2021 r. Warunkiem jest, by obroty z czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania (wymienionych w części I załącznika do rozporządzenia) stanowiły u podatnika w poprzednim roku więcej niż 80 proc. całkowitego jego obrotu realizowanego na rzecz konsumentów oraz rolników ryczałtowych. Mówi o tym par. 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia.
Taki warunek bardzo często spełniają gminne spółki wodno-kanalizacyjne. Nie zawsze jednak chroni je to przed koniecznością stosowania kas fiskalnych.
Głównie zwolnione
Spółka komunalna, która wystąpiła o interpretację, świadczy w przeważającej większości usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody (symbol PKWiU 36) oraz usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków i opróżnianiem zbiorników bezodpływowych (PKWiU 37).
Oprócz tego wykonuje na rzecz mieszkańców usługi budowlane (głównie z zakresu budowy przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych), a także w niewielkim zakresie sprzedaje im materiały budowlane. Wszystkie te dodatkowe czynności stanowią mniej niż 20 proc. jej obrotów. Ponad 80 proc. to bowiem usługi wodno-kanalizacyjne (wymienione w załączniku do rozporządzenia) i – co podkreśliła spółka – jest tak co najmniej od 2015 r.
Zamierzała więc od 2021 r. całkowicie zrezygnować z kas fiskalnych i to zarówno dla usług wodno-kanalizacyjnych, jak i pozostałych świadczonych na rzecz konsumentów. Tłumaczyła, że i tak każdą taką usługę dokumentuje fakturą, również tę, którą rejestruje w kasie fiskalnej.
Uznała więc, że takie podwójnie ewidencjonowanie (paragonem fiskalnym i fakturą) nie ma sensu, zwłaszcza że zdecydowaną większość jej obrotów (ponad 80 proc.) stanowią czynności zwolnione z ewidencjonowania w kasach (czyli usługi wodno-kanalizacyjne).
Nie zawsze tak było
Niestety spółka nie potrafiła wskazać, jak wyglądał u niej ten procentowy udział obrotów w latach poprzedzających 2015 r. Nie miała wystarczających danych historycznych za cały okres od rozpoczęcia stosowania przez nią kas fiskalnych. Poinformowała jedynie, że zaczęła używać kas już w 1998 r.
Początkowo bowiem, oprócz zaopatrzenia w wodę i obsługi sieci wodociągowej, świadczyła także usługi rolnicze, budowlane i transportowe. W efekcie usługi komunalne stanowiły u niej mniej niż 70 proc. ogólnego obrotu na rzecz konsumentów (w tamtym czasie minimalny poziom zwalniający z kas fiskalnych wynosił 70 proc., a nie jak dziś 80 proc.). Wskutek tego, począwszy od 1998 r. spółka musiała zacząć stosować kasy fiskalne i – jak dodała – nadal nieprzerwanie rejestruje w nich sprzedaż na rzecz konsumentów, mimo że równolegle każdą usługę dokumentuje fakturą.
Chciała się więc upewnić, że skoro od 2015 r. świadczy w ponad 80 proc. usługi zwolnione z ewidencjonowania w kasach fiskalnych, to może od 2021 r. zrezygnować z tych kas.
Zwolnienie już przepadło
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zaprzeczył. Wskazał na par. 8 ust. 4 rozporządzenia, który mówi, że zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa w par. 3 ust. 1 pkt 3, nie stosuje się w przypadku podatników, którzy przed 1 stycznia 2019 r. przestali spełniać warunki do zwolnień, o których mowa w par. 3 ust. 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia.
Skoro więc w 1998 r. spółka musiała zacząć ewidencjonować sprzedaż konsumencką w kasach fiskalnych, to tym samym przestała przed 2019 r. spełniać warunki do zwolnień wskazane w par. 3 ust. 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia – stwierdził dyrektor KIS. A to z kolei – dodał – prowadzi do wniosku, że spółka nie będzie już mogła zrezygnować z kas fiskalnych, mimo że spełnia wymóg dotyczący wskaźnika proporcji obrotów.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 11 stycznia 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.555.2020.3.JG