Polskie przepisy regulujące rozliczenie VAT nie należą do prostych. Podatnicy przywykli raczej do tego, że kolejne nowelizacje oznaczają dla nich nowe wyzwania. Wprowadzanie zmian mających na celu uproszczenie rozliczeń stanowi z pewnością krok w dobrym kierunku. Dyskusyjna jest jednak kwestia, czy wszystkie zmiany wprowadzone w ramach pakietu SLIM VAT są korzystne dla podatników. W naszej ocenie, w niektórych obszarach, zamiast spodziewanych uproszczeń pojawia się sporo niewiadomych i wyzwań.
Jak wskazywało Ministerstwo Finansów, pakiet zmian stanowi odpowiedź na oczekiwania przedsiębiorców oraz jest efektem przeprowadzonego przez resort audytu przepisów w celu dostosowania ich do warunków działania małego i średniego biznesu, a także wyeliminowania obciążeń administracyjnych po stronie podatników. Zdecydowanie na plus należy ocenić m.in. takie zmiany, jak wydłużenie standardowego terminu na wywóz towarów w przypadku rozliczania ze stawką zerową zaliczki otrzymanej na poczet eksportu, wydłużenie terminu do odliczenia VAT na bieżąco do czterech miesięcy, zwiększenie limitu wartościowego (do 20 zł) dla prezentów o małej wartości czy wprowadzenie możliwości odliczania podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie usług noclegowych w celu ich odsprzedaży.
Podatników mogą jednak niepokoić w szczególności nowe zasady rozliczania faktur korygujących czy usunięcie z ustawy przepisu dotyczącego dostaw dokonywanych z udziałem pośredników (art. 7 ust. 8 ustawy o VAT). Tym dwóm zagadnieniom warto poświęcić więcej uwagi.
W przypadku faktur korygujących przepisy wprowadzające zapowiadane uproszczenia same w sobie proste nie są. Zdają się to rozumieć sami autorzy nowych regulacji, gdyż w przepisach przejściowych wprowadzili możliwość stosowania przez rok dotychczasowych zasad rozliczania faktur korygujących, pod warunkiem że wybór stosowania starych przepisów zostanie uzgodniony na piśmie pomiędzy dostawcą a nabywcą przed wystawieniem pierwszej faktury korygującej w 2021 r. Przepis przejściowy nie bierze pod uwagę praktyki działania przedsiębiorców, gdyż w celu stosowania dotychczasowych przepisów należy uzgodnić to z każdym z nabywców przed wystawieniem pierwszej faktury korygującej w 2021 r. – spełnienie tego warunku dla wielu podatników będzie nierealne.
Dotychczas prawo do obniżenia VAT należnego na podstawie wystawionej faktury korygującej oraz powiązany z nim obowiązek odpowiedniego obniżenia VAT naliczonego przez nabywcę uzależnione były zasadniczo od faktu otrzymania faktury korygującej przez nabywcę. Nowelizacja zlikwidowała obowiązek uzyskania przez sprzedawcę potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę w celu rozliczenia korekty. Wprowadziła jednak nowe warunki, które wprowadzają więcej wątpliwości niż ułatwień. Sprzedawca obniży VAT należny pod warunkiem, że z posiadanej dokumentacji wynika, iż uzgodnił z nabywcą warunki korekty oraz warunki te zostały spełnione, a faktura korygująca jest zgodna z posiadaną dokumentacją. Od tych okoliczności uzależniono także obowiązek nabywcy obniżenia VAT naliczonego, co może powodować obowiązek dokonania takiego obniżenia bez otrzymania faktury korygującej.
Usunięcie z ustawy o VAT przepisu dotyczącego dostaw z pośrednictwem może mieć negatywne skutki dla podatników uczestniczących w takich dostawach, w tym dla korzystających z popularnych kart paliwowych. Zlikwidowany przepis stanowił, że w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, iż pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach. W przypadku kart paliwowych mamy do czynienia z dodatkowym podmiotem pomiędzy sprzedawcą paliwa a użytkownikiem karty. Tym podmiotem jest wystawca karty paliwowej, który wystawia faktury na użytkownika karty tytułem dostawy towarów, co wynika z przyjęcia, że nabył on i odsprzedał paliwo. Brak wskazanego przepisu w ustawie o VAT stawia pod znakiem zapytania przyszłe podejście organów podatkowych do tego zagadnienia, jak również moc ochronną uzyskanych dotychczas interpretacji związanych z tym przepisem.
OD REDAKCJI
Jak co roku przygotowaliśmy tabelaryczne ściągawki, które ułatwią czytelnikom zapoznanie się z nowościami w najważniejszych ustawach podatkowych. Dzisiaj przedstawiamy zmiany w ustawie o VAT, a w poprzednich tygodniach omawialiśmy nowości w ustawach o PIT (DGP nr 5 z 11 stycznia) i o CIT (DGP nr 10 z 18 stycznia).