Rok 2021 niesie liczne zmiany w przepisach dla podatników i płatników PIT. Zachowanie dobrej orientacji w gąszczu nowych i zmienionych regulacji nie jest łatwe, w szczególności ze względu na liczne ich źródła, począwszy od ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. poz. 1842; ost.zm. z 2020 r. poz. 2401; dalej: specustawa o COVID-19), a kończąc na ustawach z końca listopada nowelizujących m.in. ustawy o PIT i CIT.
Po drodze pojawiło się sporo dodatkowych aktów prawnych modyfikujących zasady opodatkowania PIT, w tym godne wspomnienia rozporządzenie ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 2 grudnia 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od wartości nieodpłatnych świadczeń z tytułu szczepień ochronnych przeciw grypie (Dz.U. poz. 2174).
Dodatkowe komplikacje wynikają z tego, że część modyfikowanych przepisów ma ograniczony czas obowiązywania (ze względu na panujący stan epidemii), zaś wiele wprowadzanych bądź nowelizowanych regulacji ma różne daty wejścia w życie (m.in. w lutym, marcu czy lipcu 2021 r.).
Na uwagę zasługuje kontynuacja obowiązywania i modyfikacja licznych przepisów w zakresie PIT wdrożonych w trakcie 2020 r. na podstawie przytoczonej specustawy o COVID-19. Należy tu wspomnieć m.in. o przedłużeniu obowiązywania do końca roku, w którym odwołany zostanie stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, zwiększonych limitów zwolnień z PIT, w tym choćby wartości świadczeń z ZFŚS (z 1000 zł na 2000 zł), czy też wielu ulg i odliczeń dla przedsiębiorców, takich jak zwolnienie z podatku od przychodów z budynków, odliczanie od podstawy opodatkowania darowizn na przeciwdziałanie COVID-19, możliwość dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych, które zostały nabyte w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 (w szczególności do produkcji maseczek ochronnych, respiratorów, środków odkażających, gogli, odzieży ochronnej itp.). W związku z tym, że zmiany te weszły w życie 1 grudnia 2020 r., nie są one już omawiane w zamieszczonej poniżej tabeli.
W ustawie z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1426; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320; dalej: ustawa o PIT) wprowadzono wiele przepisów o charakterze porządkowym związanych z objęciem CIT spółek komandytowych i niektórych spółek jawnych. W związku z tym rozszerzono odpowiednio w ustawie o PIT definicję spółki.
Analogicznie do nowelizowanych regulacji CIT w ustawie o PIT pojawiła się zmiana mająca na celu poszerzenie katalogu przychodów osiąganych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez polskich nierezydentów podatkowych o dochody ze zbycia akcji lub udziałów w spółce nieruchomościowej. W tym zakresie również odpowiednio dodano definicję spółki nieruchomościowej do słowniczka pojęć w ustawie. Regulacje dotyczące spółki nieruchomościowej mają na celu dopasowanie przepisów krajowych do umów międzynarodowych o unikaniu podwójnego opodatkowania i przede wszystkim służą skuteczniejszemu egzekwowaniu konkretnych postanowień tychże umów. Nowe regulacje w precyzyjny sposób określają warunki, jakie muszą być spełnione, aby dany podmiot był uznany za spółkę nieruchomościową.
Jako pozytywną należy z pewnością ocenić zmianę rozszerzającą zakres przedmiotowy stosowania ulgi dla młodych, która obecnie obejmuje również przychody z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej oraz przychodu z tytułu odbywania stażu uczniowskiego.
Nie sposób jednak inaczej niż krytycznie odnieść się do zmian wprowadzonych w zakresie stosowania ulgi abolicyjnej. Jej istotą było zrównanie statusu podatników korzystających z metody proporcjonalnego odliczenia z płacącymi podatek według metody wyłączenia z progresją. Ulga abolicyjna została wprowadzona z uwagi na fakt istnienia znaczących różnic w opodatkowaniu wynikających tylko z faktu wyjazdu przez podatników do różnych krajów. Po zmianie odliczenie z tytułu ulgi abolicyjnej nie może przekroczyć wysokości kwoty zmniejszającej podatek (tj. 1360zł), tym samym w dużej mierze eliminując sens stosowania ulgi.
Kolejną wartą wspomnienia istotną zmianą jest uwzględnienie w ustawie o PIT wprowadzenia zarówno do ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320; dalej: k.p.a.), jak i do ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320; dalej: o.p.) ogólnej zasady, zgodnie z którą sprawy podatkowe są załatwiane na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Przepis ten zrównuje dokumenty papierowe z elektronicznymi i zakłada, że mają identyczny status i umożliwiają prowadzenie – co do zasady – całości spraw w tej formie.
OD REDAKCJI
W opracowanie komentarzy byli zaangażowani także inni eksperci z zespołu ds. PIT w dziale doradztwa podatkowego w KPMG:, Piotr Hanuszewski, Karolina Demska, Anna Koperska, Jakub Pankowiec.