Do ustawy o KAS mają zostać wprowadzone: postępowanie sprawdzające, nabycie sprawdzające i tymczasowe zajęcie ruchomości. Powiększą one i tak już duży wachlarz trybów przewidzianych w tej ustawie oraz w ordynacji podatkowej.
Zmiany mają zostać zapisane w projekcie nowelizacji ustawy o KAS i innych ustaw. Nie został on jeszcze przekazany do konsultacji publicznych. Projekt – jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania DGP – znajduje się obecnie na etapie uzgodnień wewnętrznych.
Zmiany mają służyć usprawnieniu wykonywania zadań przez KAS, zwłaszcza w zakresie: zwalczania szarej strefy, uszczelnienia wpływów do budżetu państwa, zwalczania wyłudzeń podatkowych i oszustw karuzelowych. Mają też uelastycznić zarządzanie służbą celno-skarbową.
Projekt przewiduje też nadanie nowych uprawnień organom KAS, do których ustawa zalicza: ministra finansów, szefa Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektora izby administracji skarbowej, naczelnika urzędu skarbowego oraz naczelnika urzędu celno-skarbowego. Część z nich, m.in. naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno-skarbowego, dyrektor izby administracji skarbowej oraz szef KAS, są również organami podatkowymi w rozumieniu ordynacji podatkowej (art. 13). Co ma się zmienić w trybach postępowań i kontroli – przedstawiamy w tabeli.
Tryby postępowania i kontroli – obecne i planowane
| Jaki tryb | Z jakiej ustawy wynika | Istota trybu | Jaki organ |
| Czynności sprawdzające | Ordynacja podatkowa | To najmniej sformalizowany tryb postępowania. Nie wymaga formalnego zawiadomienia podatnika.Organ podatkowy może np. badać w ten sposób, dlaczego podatnik nie złożył deklaracji i sprawdzać prawidłowość przesłanych deklaracji. | Obecnie tryb ten stosują organy podatkowe.Po zmianach będą go stosowały wyłącznie organy podatkowe spoza KAS, czyli np. organy samorządowe, administracje specjalne. |
| Kontrola podatkowa | Ordynacja podatkowa | Jest bardziej sformalizowany niż czynności sprawdzające. Wymaga m.in. zawiadomienia podatnika. | Obecnie tryb ten stosują organy podatkowe. Po zmianach będą stosowały go wyłącznie organy podatkowe spoza KAS, czyli np. organy samorządowe, administracje specjalne. |
| Postępowanie podatkowe | Ordynacja podatkowa | Najbardziej sformalizowany i rozbudowany tryb postępowania w ordynacji podatkowej, z odrębnymi zasadami ogólnymi. Obecne w postępowanie podatkowe może zostać przekształcona kontrola celno-skarbowa. Projekt nowelizacji ustawy o KAS zakłada, że nie będzie już to możliwe. | organy podatkowe – bez zmian |
| Postępowanie podatkowe w przypadku unikania opodatkowania | Ordynacja podatkowa | Odrębny tryb postępowania w ordynacji podatkowej. Dotyczy stosowania przez szefa KAS klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania. | szef KAS – bez zmian |
| Kontrola celno-skarbowa | Ustawa o KAS | Tryb ten ma służyć, podobnie jak kontrola podatkowa, zbadaniu, czy są przestrzegane przepisy prawa podatkowego i celnego. Założenie jest jednak takie, że ten rodzaj kontroli powinien być stosowany wobec podejrzenia poważniejszych naruszeń. | organy celno-skarbowe – bez zmian |
| Projektowane nowe tryby | |||
| Postępowanie sprawdzające | Ustawa o KAS (założenia nowelizacji) | Ma zastąpić dotychczasowe czynności sprawdzające oraz kontrolę podatkową, ale tylko w ustawie o KAS. | organy KAS |
| Nabycie sprawdzające | Ustawa o KAS (założenia nowelizacji) | Ma służyć organom KAS m.in. w sprawdzaniu, czy podatnicy wywiązują się z obowiązku rejestrowania sprzedaży za pomocą kas fiskalnych. | organy KAS |
| Tymczasowe zajęcie ruchomości | Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (założenia nowelizacji) | Będzie pozwalało pracownikowi lub funkcjonariuszowi Służby Celno-Skarbowej na zajęcie ruchomości (w tym towaru) na 36 godzin, gdy dłużnik ma zaległości podatkowe na co najmniej 5 tys. zł. Po zatwierdzeniu przez organ egzekucyjny postępowanie egzekucyjne przekształci się w zajęcie właściwe.Wskutek tego zajęcie ruchomości ma być prostsze i szybsze niż obecnie.Pozostaną dwa inne tryby:– zabezpieczenie na majątku podatnika – art. 33 ordynacji podatkowej (dotyczy przyszłych zobowiązań, a więc gdy nie minął jeszcze termin zapłaty, ale istnieje uzasadniona obawa, że podatnik nie ureguluje zobowiązania, bo np. nie płaci już innych zobowiązań, pozbywa się majątku),– zajęcie ruchomości właściwe – art. 97 i nast. ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – ale organ musi spełnić określone warunki, co utrudnia zastosowanie takiego zajęcia. | organy KAS |
