Sprzedaż składników majątku przedsiębiorstwa zasadniczo rozlicza się w ramach działalności gospodarczej. Czy ta zasada dotyczy zawsze zbycia nieruchomości?
Dr Janusz Marciniuk, doradca podatkowy, Marciniuk i Wspólnicy / DGP / Wojtek Górski
Ustawodawca przewidział, że odpłatne zbycie nieruchomości może następować w ramach działalności gospodarczej lub poza nią. Bezwzględne wyłączenie dotyczy nieruchomości – ogólnie mówiąc – mieszkalnych. Zgodnie z art. 14 ust. 2c ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) odpłatnego zbycia takich nieruchomości, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą, nie zalicza się do tej działalności. Kwalifikuje się je do źródła przychodów, jakim jest odpłatne zbycie nieruchomości (art. 30e ustawy o PIT).
A co w przypadku sprzedaży nieruchomości niemieszkalnych? Przepis art. 14 ust. 2 ustawy o PIT stanowi, że zalicza do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej m.in. przychód z odpłatnego zbycia składnika majątku wykorzystywanego na potrzeby związane z tą działalnością, jeżeli spełnia on łącznie dwa warunki. Po pierwsze, był środkiem trwałym. Po drugie, ujęto go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
W praktyce pojawiły się wątpliwości, co w sytuacji, gdy zbywana jest nieruchomość służąca działalności gospodarczej, która jednak nie była uwzględniona w ewidencji. Rozbieżnych wykładni dokonywały sądy administracyjne. Niektóre z nich twierdziły, że taka okoliczność jest przejawem uchylania się przez podatnika od obowiązku wynikającego z art. 22d ust. 2 ustawy o PIT. Przepis ten obliguje podatników do wprowadzania środków trwałych do ewidencji środków trwałych. Sprawę rozstrzygnęła uchwała siedmiu sędziów NSA z 17 lutego 2014 r. (sygn. akt II FPS 8/13), podjęta na wniosek rzecznika praw obywatelskich. Sąd orzekł, że odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą, które nie były ujęte w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej.