Naturalne ubytki powstające w trakcie przyjmowania, magazynowania i zużywania węgla nie są opodatkowane – orzekł NSA. Wyrok, choć zapadł na gruncie regulacji obowiązujących do 20 września 2013 r., zachowuje aktualność.
Sprawa dotyczyła spółki, która zajmowała się wytwarzaniem i dystrybucją ciepła. W trakcie procesu produkcyjnego zużywała węgiel (kod CN 2701), który ze względu na przeznaczenie mógł być zwolniony z akcyzy. W trakcie przyjmowania, magazynowania i zużywania surowca dochodziło do strat węgla. Spółka twierdziła, że były one spowodowane wyłącznie naturalnymi procesami fizykochemicznymi, na które spółka nie miała wpływu. Z tego powodu uważała, że nie powinny one być opodatkowane akcyzą, bo nie są ubytkami w rozumieniu ustawy o tym podatku.
Izba skarbowa była innego zdania. Uznała, że należy je opodatkować nie jako ubytki, lecz jako użycie węgla do celów innych niż objęte zwolnieniem. Wskazała, że zwolniona z akcyzy może być tylko ta ilość węgla, która została faktycznie zużyta w toku produkcji ciepła. Sam zamiar przeznaczenia węgla do celów zwolnionych nie może być podstawą do zwolnienia z akcyzy – stwierdziła izba.
Interpretację izby uchylił warszawski WSA. Orzekł, że strata wyrobów węglowych, powstała w związku z przyjęciem i magazynowaniem węgla przez podmiot go zużywający, nie spełniała definicji ubytku wyrobów akcyzowych. Za ubytek można było uznać jedynie stratę węgla powstałą u pośredniczącego podmiotu węglowego. Niedopuszczalne jest więc opodatkowanie ubytków, niedoborów czy innych strat, które nie mieszczą się w definicji ustawowej – uznał sąd.
WSA uznał także, że straty powstałej u podmiotu zużywającego nie można traktować jako użycia węgla do celów innych niż zwolnione. Nadal bowiem pozostaje ona ubytkiem.
Sąd zwrócił również uwagę na zwolnienie od akcyzy ubytków powstałych wskutek zdarzenia losowego lub siły wyższej (art. 30 ust. 3 ustawy). Wskazał także na regulacje w sprawie maksymalnych norm dopuszczalnych ubytków i zużycia wyrobów akcyzowych.
Wyrok ten utrzymał w mocy NSA.
Zmiana przepisów potwierdziła słuszność wykładni sądu
Od 20 września 2013 r. obowiązuje nowa definicja ubytków wyrobów węglowych. Obecnie są to straty wyrobów węglowych powstałe w trakcie ich przemieszczania na terytorium kraju w związku z wykonaniem czynności stanowiącej przedmiot opodatkowania akcyzą.
Istotne jest to, że na podstawie znowelizowanego art. 31a ust. 2 ustawy zwolniono od akcyzy straty węgla, które powstaną u finalnego nabywcy węglowego i odnoszą się do węgla nabytego w ramach zwolnienia (np. do produkcji ciepła). Warunkiem jest to, by brakujące wyroby węglowe nie zostały zużyte do celów nieuprawniających do zwolnienia ich od akcyzy. Może to potwierdzić kontrola podatkowa, postępowanie kontrolne albo podatkowe.
Obecnie organy podatkowe nie mają zatem możliwości opodatkowania strat, które nie są ubytkami w rozumieniu ustawy, jeśli nie zostanie stwierdzone, że węgiel został przeznaczony na cele nieobjęte zwolnieniem. Taka też intencja przyświecała ustawodawcy. W uzasadnieniu z 12 lipca 2013 r. do projektu nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym wskazano bowiem, że znowelizowane przepisy mają na celu wyeliminowanie przypadków nieracjonalnego obciążania podmiotu akcyzą w sytuacji powstania strat naturalnych wynikających z warunków ich przechowywania.
Wykładnia przedstawiona przez NSA jednoznacznie potwierdza, że również w poprzednio obowiązującym stanie prawnym nie było możliwe opodatkowanie strat naturalnych węgla u podmiotów zużywających. Orzeczenie NSA będzie więc kolejnym mocnym argumentem dla tych podmiotów, które toczą z organami podatkowymi spór w tym zakresie.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 2 kwietnia 2014 r., sygn. akt I FSK 688/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia