Wdowa musi nie tylko rozliczyć się z podatku od spadku. Ma także obowiązek uregulować sprawy związane z transakcjami zawartymi wspólnie jeszcze za życia męża.
29 października 2010 r. zmarł szwagier czytelniczki, zostawiając jej mężowi dom w spadku. Czytelniczka zameldowała się w nim wraz z mężem w grudniu 2010 r. 3 lipca 2012 r. zapadło postanowienie sądu o nabyciu spadku. 20 czerwca 2013 r. dom został sprzedany za 325 tys. zł. Jednocześnie małżonkowie kupili piętro domu za 177 tys. zł, ponieśli też 50 tys. zł na remont. 1 października 2013 r. zmarł mąż czytelniczki. Czy w związku z tym będę miała jakieś obowiązki – pyta czytelniczka, dodając, że do tej pory nie został zapłacony żaden podatek z tytułu tych transakcji.
Tak, na czytelniczce będą spoczywały obowiązki wynikające z ustaw: o podatku od spadków i darowizn oraz o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pomijamy natomiast kwestię opodatkowania nabycia spadku przez męża czytelniczki po zmarłym bracie, ponieważ przy sprzedaży domu musiał on okazać przed notariuszem potwierdzenie, że wywiązał się z obowiązków w zakresie podatku od spadku.

Od spadku

Osoby najbliższe spadkodawcy (małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha) są całkowicie zwolnione z podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, ale pod warunkiem że nabycie spadku zostanie zgłoszone w ciągu sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Termin ten należy liczyć od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub od dnia sporządzenia poświadczenia dziedziczenia u notariusza. Zgłoszenie polega na wypełnieniu i złożeniu właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego druku SD-Z2.
Podatek od spadków i darowizn – w jakiej sytuacji trzeba go zapłacić
Sześciomiesięczny termin jest terminem zawitym, co oznacza, że jego niedopełnienie może spowodować obowiązek zapłaty podatku. W takiej sytuacji trzeba będzie złożyć druk SD-3. Na tej podstawie organ podatkowy ustali zobowiązanie podatkowe. Wysokość podatku będzie zależeć od wartości majątku nabytego w drodze spadku i od stopnia pokrewieństwa ze spadkodawcą. Dla I grupy podatkowej, do której należy m.in. małżonek kwota wolna od podatku wynosi 9637 zł. Powyżej tej kwoty podatek jest obliczany na podstawie skali podatkowej i wynosi od 3 proc. do 7 proc. podstawy opodatkowania.

Od dochodu ze sprzedaży

Przedmiotem zainteresowania organów podatkowych są sytuacje, w których sprzedaż nieruchomości następuje przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została ona nabyta. Sposób nabycia ani meldunek nie są w tym przypadku podstawą do zwolnienia z podatku. Ulga meldunkowa dotyczy bowiem nieruchomości nabytych w latach 2007–2008.
Z kolei w odniesieniu do nieruchomości nabytych począwszy od 2009 r. dochód z ich sprzedaży należy wykazać w zeznaniu PIT-39 składanym do 30 kwietnia roku następnego.
W sytuacji przedstawionej przez czytelniczkę obowiązek złożenia PIT-39 ciążył na jej mężu, który jednak zmarł w trakcie roku podatkowego. Czytelniczka jako spadkobierca nie ma obowiązku złożenia tego zeznania za zmarłego. Nie oznacza to jednak, że jest zwolniona z obowiązku zapłaty podatku dochodowego w zakresie nieobjętym zwolnieniem.
Zobowiązanie podatkowe jest w tym wypadku ustalane przez organ podatkowy w decyzji na podstawie art. 104 ordynacji podatkowej. W ramach tego postępowania organ podatkowy informuje spadkobierców, w tym czytelniczkę, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy i o kwocie podatku przypadającej do zapłacenia. Z kolei czytelniczka powiadomi organ podatkowy o wysokości wydatków poniesionych na cele mieszkaniowe: kupno piętra domu i remont. Należy bowiem pamiętać, że jeżeli przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości zostaną wydatkowane w okresie dwóch lat na własne cele mieszkaniowe, to przysługuje zwolnienie podatkowe. Kwota zwolnienia zależy od tego, w jakiej części przychód będzie wydatkowany na te cele.
Urząd przeprowadzi postępowanie zmierzające do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego dopiero po ustaleniu kręgu spadkobierców, tj. po wydaniu przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub sporządzeniu poświadczenia dziedziczenia.

Małgorzata Mikołajczyk, starszy komisarz skarbowy, dział obsługi bezpośredniej, II Drugi Urząd Skarbowy w Krakowie