Podatek dochodowy obejmuje wszelkie przysporzenia majątkowe. Jeśli nie są wyraźnie zwolnione z PIT, mogą stanowić przychód z innych źródeł. Podlega on opodatkowaniu skalą, a wykazuje się go w zeznaniu PIT-36 lub PIT-37.
Źródeł przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych jest wiele. Do najpopularniejszych należą przychody z: pracy na etacie, umów cywilnoprawnych, emerytury lub renty, działalności gospodarczej czy najmu. Pełen katalog zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o PIT, w którym znalazły się również „inne źródła”. Z czego wynika ta kategoria? Otóż zasadą jest, że opodatkowaniu PIT podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem tych wyraźnie zwolnionych lub takich, od których minister finansów zaniechał poboru podatku. Jeśli więc nie jesteśmy w stanie przyporządkować uzyskanego przychodu do żadnego ze źródeł wyraźnie nazwanych, a jednocześnie nie jest on objęty żadną z podatkowych preferencji (zwolnieniem lub zaniechaniem poboru podatku), to zasadniczo powinniśmy go wykazać w zeznaniu rocznym właśnie jako przychód z innych źródeł.

Przykładowy katalog

Wszystkich tego rodzaju przychodów nie sposób wymienić. Nie określają ich również przepisy ustawy o PIT, które posługują się jedynie przykładowym katalogiem (art. 20 tej ustawy). Znalazły się w nim:
kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny,
kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) oraz wypłaty z IKZE, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego,
zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego,
alimenty,
stypendia,
dotacje i subwencje (inne niż te zaliczane do przychodu z działalność gospodarczej),
dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do innych źródeł przychodów,
przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.
Jest to katalog otwarty.
Uzyskanie w roku podatkowym przychodów z innych źródeł nie zawsze będzie oznaczać, że podatek wystąpi. Niektóre z nich (w całości lub części) zostały bowiem z niego zwolnione. Dotyczy to m.in. określonych w ustawie alimentów, czy stypendiów. Zanim więc wykażemy przychód w PIT, koniecznie trzeba sprawdzić listę zwolnień z podatku. Jeśli preferencja jest tylko częściowa, tzn. przysługuje do określonej kwoty, to wówczas w zeznaniu rocznym wykażemy wyłącznie ewentualną nadwyżkę przychodu ponad limit zwolnienia.

Przychody niani

W przepisach ustawy o PIT można znaleźć także inne wskazówki na temat przychodów, które powinniśmy zaliczać do innych źródeł. Dobrym przykładem są przepisy regulujące zasady stosowania kosztów podatkowych od należności wynikających z umowy uaktywniającej. Co to takiego? Odpowiedź znajdziemy w ustawie z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. nr 45, poz. 235 z późn. zm.). Wynika z niej, że na podstawie umowy uaktywniającej – zawieranej w formie pisemnej między nianią a rodzicami – sprawuje ona opiekę nad dziećmi od ukończenia 20. tygodnia życia. Jest to umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się regulacje dotyczące umowy zlecenia. Ustawa o PIT – właśnie w przepisach dotyczących kosztów (art. 22 ust. 9 pkt 6) – wyraźnie stanowi o tym, że przychody uzyskiwane na podstawie takiej umowy należy rozliczać jako inne źródła.
Co do zasady przychody z innych źródeł podlegają opodatkowaniu dopiero w zeznaniu rocznym. Niania może jednak podjąć decyzję o odprowadzaniu miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku podatkowego. Dzięki temu uniknie zapłaty wysokiego podatku przy rocznym rozliczeniu.
Jeśli niania świadczy usługi na rzecz osoby fizycznej na podstawie zawartej z nią umowy (innej niż uaktywniająca), to również wykaże przychody z innych źródeł. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy prowadzi działalność gospodarczą albo świadczy usługi w ramach umowy o pracę lub działalności wykonywanej osobiście (gdy pracodawcą albo zleceniodawcą jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą, np. agencja opiekunek). Pokazuje to jak ważna jest właściwa kwalifikacja przychodu i że może być ona różna mimo wykonywania tego samego zajęcia.

Zbycie ruchomości

Innym ciekawym przykładem są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia innych rzeczy (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT). Chodzi o różnego rodzaju ruchomości, które sprzedajemy nie jako przedsiębiorcy, lecz osoby prywatne. Zgodnie z ustawą o PIT odpłatne zbycie rzeczy podlega opodatkowaniu, o ile zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie danego przedmiotu.
Przychód z takiej sprzedaży (pomniejszony o koszty uzyskania) należy wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym właśnie w pozycji „inne źródła”.

Jak wykazać w zeznaniu

Przychody z innych źródeł nie zawsze wykazuje się w ten sam sposób. Pozycje przeznaczone do ich ujawnienia znajdują się na dwóch formularzach zeznań rocznych, tj. na PIT-37 i PIT-36, a więc zeznań właściwych do rozliczenia podatku na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej. To, który z nich będzie właściwy w danej sytuacji, zależy od kilku czynników.
Załóżmy, że uzyskujemy przychody z pracy na etacie i rozliczamy je na PIT-37. Jednocześnie uzyskaliśmy przychód z innych źródeł, od którego płatnik miał obowiązek potrącić zaliczkę na podatek dochodowy (wówczas uzyskamy od niego PIT-11 lub PIT-11A). Przykładem mogą być zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacone przez ZUS (np. chorobowe, wyrównawcze, macierzyńskie, opiekuńcze). Tego rodzaju przychody z innych źródeł wpiszemy w PIT-37, w którym wykażemy też np. dochód z pracy. Przykładem przychodu z innych źródeł, od którego płatnik potrąca w trakcie roku zaliczkę, jest też zasiłek dla bezrobotnych. Jeśli będzie to nasze jedyne źródło przychodu, to w PIT-37 wykażemy go samodzielnie.
Inna sytuacja. Wyobraźmy sobie, że mamy obowiązek rozliczyć się na PIT-36. Stanie się tak przykładowo, gdy uzyskaliśmy opodatkowane skalą przychody: z działalności gospodarczej albo z najmu prywatnego lub wykazujemy w swoim zeznaniu dochód małoletniego dziecka. Jeśli dodatkowo otrzymamy inne przychody opodatkowane na zasadach ogólnych, w tym właśnie z innych źródeł – również wykażemy je na tym samym druku.
I trzeci wariant, w którym przychody z innych źródeł musimy obowiązkowo wykazać na PIT-36 i wówczas to właśnie ten rodzaj przychodów może być decydujący przy wyborze formularza. Chodzi mianowicie o taki przypadek, gdy osiągamy przychód z innych źródeł, od którego ani płatnik, ani podatnik w ciągu roku podatkowego nie miał obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy (np. alimenty od byłego małżonka w zakresie nieobjętym zwolnieniem z PIT). Taki przychód zawsze ujawniamy w PIT-36, a nie w PIT-37. Jeśli przychód z innych źródeł, od którego nie potrąca się zaliczki, wypłaca podmiot gospodarczy, to powinien on wystawić nam PIT-8C.
Warto dodać, że jako inne źródła wykazuje się w PIT-36 również emerytury i renty z zagranicy. To samo dotyczy przychodów z działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie wyrobu wina. Dotyczy to producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku podatkowego (zgodnie z ustawą o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina; Dz.U. z 2011 r. nr 120, poz. 690 z późn. zm.).
Przychody z innych źródeł podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, według skali podatkowej ze stawkami 18 proc. i 32 proc.

Co jeszcze wykazujemy w pozycji inne źródła
● należności z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,
● należności za pracę otrzymywane przez tymczasowo aresztowanych oraz skazanych,
● świadczenia wypłacone z funduszów: Pracy oraz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
● świadczenia integracyjne i motywacyjną premię integracyjną, przyznaną na podstawie ustawy o zatrudnieniu socjalnym (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 43, poz. 225 z poźn. zm.),
● świadczenia pieniężne wypłacane z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie o praktykach absolwenckich (Dz.U. z 2009 r. nr 127, poz. 1052).




Informacja PIT-8C
Kto sporządza:
● osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
● osoby prawne,
● jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej,
które dokonują wypłaty m.in. należności z innych źródeł (z wyjątkiem dochodów zwolnionych), od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek.




Termin przekazania:
● do końca lutego następnego roku podatkowego – podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika.

Kara umowna za opóźnienie na budowie
Deweloper wypłacił podatnikowi karę umowną, ponieważ nie wywiązał się z umowy w terminie (budynek został oddany do użytkowania z wielomiesięcznym opóźnieniem). Zdaniem organu podatkowego taka wypłata nie ma charakteru odszkodowawczego, a otrzymana kara umowna z tytułu niewykonania zobowiązania wynikającego z umowy wzajemnej jest przychodem z innych źródeł (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 25 października 2013 r., sygn. IPTPB2/415-511/13-4/KSM).

Udostępnianie miejsca reklamowego
Podatnik – osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, na prywatnej stronie internetowej prowadzi blog. Wyświetla na niej baner reklamowy firmy, za co będzie otrzymywać wynagrodzenie. Zdaniem organu podatkowego umowa stanowiąca podstawę do udostępnienia powierzchni reklamowej na stronie internetowej jest umową nienazwaną – nie można jej jednoznacznie przypisać cech umowy-zlecenia, o dzieło czy też dzierżawy. To oznacza, że przychody uzyskiwane z tytułu jej zawarcia należy zakwalifikować do innych źródeł (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 3 października 2013 r., sygn. IBPBII/1/415-748/13/MCZ). Organy podatkowe podobnie kwalifikują przychód z wyświetlania reklam w aplikacji mobilnej na telefony komórkowe (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 24 września 2013 r., sygn. ITPB1/415-716/13/DP).

Wypłata wkładu mieszkaniowego
Podatnik otrzymał od spółdzielni zwrot wkładu mieszkaniowego w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Zdaniem organu podatkowego taką wypłatę należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł. Jednak zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT wolne od podatku są przychody otrzymane m.in. w związku ze zwrotem wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych wkładów. Oznacza to, że opodatkowaniu podlega tylko ewentualna nadwyżka między kwotą przysługującą w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu a wniesionym do spółdzielni wkładem (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 czerwca 2013 r., sygn. ITPB2/415-220/13/RS).

Podstawa prawna
Art. 10 ust. 1, art. 20, art. 42a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).