VAT za materiały budowlane można odzyskać jeszcze na starych zasadach

Do końca roku zwrot części VAT na zakup materiałów budowlanych pozostaje bez zmian, potem będzie można się o niego ubiegać na zasadzie praw nabytych.

Do końca grudnia, a więc jeszcze przez półtora miesiąca, można składać w urzędach skarbowych wnioski o zwrot części VAT zawartego w cenie materiałów budowlanych na dotychczasowych zasadach. Od nowego roku przepisy o zwrocie w obecnym kształcie przestaną obowiązywać. Nie znaczy to jednak, że instytucja ta zupełnie zniknie. W uproszczeniu – prawo do zwrotu w kolejnych latach zachowają te osoby, które wydatki objęte zwrotem już poniosły albo jeszcze poniosą, ale tylko do końca tego roku. Będą one mogły odzyskać część kosztów na zasadzie praw nabytych. Z kolei jeśli chodzi o zwrot VAT od towarów kupionych po 31 grudnia 2013 r., to będzie on funkcjonował w bardzo ograniczonym zakresie, a skorzystają z niego jedynie osoby objęte nowym programem wsparcia mieszkalnictwa Mieszkanie dla Młodych.

Podpowiadamy więc podatnikom, kto musi pośpieszyć się ze złożeniem wniosku, a kto może z tym jeszcze zaczekać, a ponadto – na jaki zwrot można liczyć, składając podanie w ostatnim kwartale 2013 r.

Na podstawie posiadanych faktur

1 stycznia 2014 r. straci moc ustawa z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym. Podstawą do odzyskania części VAT na podstawie tych przepisów jest zakup materiałów budowlanych potwierdzony fakturami. Najwcześniejsza data ich wystawienia to 1 maja 2004 r., najpóźniejsza – 31 grudnia 2013 r.

Sytuacja prawna osób posiadających takie faktury co do zasady nie ulegnie zmianie, tzn. składają one wnioski o zwrot na obecnych warunkach (opisanych poniżej). Generalnie nie muszą się jednak z tym spieszyć. Ustawodawca – uchylając dotychczasowe przepisy o zwrocie – rozpisał bowiem wyraźnie, do kiedy trzeba złożyć wniosek. Jako kryterium przyjęty został moment zakupu materiałów budowlanych.

Zwrot VAT za materiały budowlane dla budujących pozostanie, ale w gorszej wersji

I tak, wniosek o zwrot części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych udokumentowanych fakturą wystawioną w okresie:

●od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2005 r. – składa się nie później niż do 31 grudnia 2014 r.;

●od 1 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2007 r. – nie później niż do 31 grudnia 2015 r.;

●od 1 stycznia 2008 r. do 31 grudnia 2009 r. – nie później niż do 31 grudnia 2016 r.;

●od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. – nie później niż do 31 grudnia 2017 r.;

●od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. – nie później niż do 31 grudnia 2018 r.

Jak widać, osoby posiadające faktury wystawione w najwcześniejszym możliwym okresie mają jeszcze cały rok na to, aby złożyć wniosek. Z kolei osoby, które zakupów dokonywały w latach 2012–2013, mają aż 5 lat.

W tym kontekście istotne jest, że zwrot VAT był i jest limitowany. Limity (osobny dla budowy i remontu) dotyczą 5 kolejnych lat liczonych od daty złożenia pierwszego wniosku. Rocznie można złożyć nie więcej niż jedno podanie. Trzeba o tym wszystkim pamiętać, gdy wniosek złożony po 31 grudnia 2013 r. będzie kolejnym już wnioskiem podatnika w ciągu obowiązującego go 5-letniego okresu. W takiej sytuacji, tak jak dotychczas, przysługujący limit zwrotu będzie trzeba pomniejszyć o kwoty już otrzymane.

Może się też zdarzyć, że wniosek składany po 31 grudnia 2013 r. będzie pierwszym wnioskiem danej osoby (także gdy wydatki poniosła dużo wcześniej, np. w 2008 roku). Dla takich sytuacji przepisy przejściowe stanowią, że limity kwoty zwrotu dotyczą okresów liczonych od dnia złożenia tego wniosku do 31 grudnia 2018 r. Co to może oznaczać w praktyce? Trzeba pamiętać, że podane wyżej terminy składania wniosków są ostateczne. Jeśli zatem przykładowo podatnik posiada faktury z 2008 roku, a pierwszy wniosek o zwrot z tych faktur złoży w czerwcu 2014 roku, to cały przysługujący mu limit będzie mógł wykorzystać w okresie do końca 2016 roku (ostateczna data złożenia wniosku z faktur wystawionych w 2008 r. to 31 grudnia 2016 r.). W praktyce więc będzie miał na to nie 5 lat, lecz 2,5 roku.

Do końca roku

O ile nie ma obowiązku składania do końca roku wniosku o zwrot VAT na podstawie posiadanych już faktur, o tyle warto pośpieszyć się z samymi zakupami. Data nabycia materiałów budowlanych podana na fakturze będzie bowiem przesądzać o tym, czy inwestor zachowa prawo do zwrotu w kolejnych latach.

Jest to szczególnie istotne w przypadku osób, którym do końca tego roku wydane zostanie pozwolenie na budowę. Takie osoby, tak jak inni inwestorzy – zwrot uzyskają tylko z faktur wystawionych do 31 grudnia 2013 r. Nie będzie więc możliwości kontynuowania już po tej dacie zakupów objętych zwrotem, mimo że dotyczyć one będą tej samej inwestycji budowlanej.

Stawia to w bardzo trudnym położeniu wiele osób budujących systemem gospodarczym. Wyobraźmy sobie, że pozwolenie na budowę podatnik uzyska 20 listopada. Jeśli wcześniej nie kupował materiałów budowlanych związanych z tą inwestycją, a zależy mu na zwrocie VAT, to zakupy powinien realizować do końca 2013 r. W praktyce niewiele osób będzie mogło sobie na to pozwolić, jeśli koszty inwestycji z uwzględnieniem zwrotu szacowały na lata.

Wymagane dokumenty

Osoba fizyczna, która przed 1 stycznia 2014 r. poniosła koszty zakupu materiałów budowlanych, ma prawo ubiegać się po 31 grudnia 2013 r. o zwrot części tych wydatków na dotychczasowych zasadach. Przypomnijmy zatem najważniejsze z nich.

Zwrot przysługuje w związku z inwestycją polegającą na:

●budowie domu,

●nadbudowie lub rozbudowie budynku na cele mieszkalne lub przebudowie budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny,

●remoncie domu lub mieszkania (w praktyce również wykończenie nieruchomości kupionych w stanie deweloperskim).

Materiały budowlane objęte zwrotem to te, na które stawka VAT od 1 maja 2004 r. (czyli od daty wejścia Polski do UE) wzrosła z 7 proc. do 22 proc. (a obecnie wynosi 23 proc.). Towary te określa obwieszczenie ministra infrastruktury z 3 września 2010 r. (Dz.Urz. MI nr 11, poz. 35).

Zwrot mogą uzyskać tylko osoby, które nie są podatnikami VAT i nie dokonały zakupu materiałów budowlanych w celu wykonywania czynności podlegających temu podatkowi.

Konieczne jest złożenie w urzędzie skarbowym (właściwym ze względu na miejsce zamieszkania) wniosku, który trzeba właściwie udokumentować. W przypadku inwestycji wymagającej pozwolenia na budowę trzeba posiadać:

●prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych),

●pozwolenie na budowę.

Kopię pozwolenia należy dołączyć do wniosku. Jeśli zwrot dotyczy remontu, urząd skarbowy będzie wymagał okazania kopii dokumentu potwierdzającego tytuł prawny do domu lub mieszkania (np. własność, umowę użyczenia, umowę najmu, dzierżawy lub inną, z której wynika prawo podatnika do korzystania z lokalu).

Do wniosku trzeba jeszcze oczywiście dołączyć kopie wszystkich faktur, z których należy nam się zwrot.

Ministerstwo Finansów opracowało wzór wniosku i załączników, które – choć nie mają charakteru urzędowego – są powszechnie stosowane w procedurze zwrotu i dostępne w każdym urzędzie skarbowym. Wniosek oznaczony jest symbolem VZM-1, załączniki: VZM-1/A, VZM-1/B, VZM-1/C (wybór właściwego zależy m.in. od tego, z jaką stawką wystawiona jest faktura).

Limity w ostatnim kwartale

Jak wspomniano, zwrot VAT jest limitowany. Progi – osobne dla inwestycji wymagających pozwolenia na budowę oraz remontu – dotyczą okresów 5-letnich, liczonych od daty złożenia pierwszego wniosku. Wysokość limitu zależy nie tylko od rodzaju inwestycji, ale także od innych czynników, w tym ceny 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego ogłoszonej przed kwartałem złożenia wniosku o zwrot. Szczegółowe wytyczne odnośnie do liczenia limitów określa art. 3 ust. 5 uchylanej ustawy o zwrocie VAT.

Do wniosków składnych w IV kwartale 2013 roku zastosowanie ma cena 1 mkw. ogłoszona za II kwartał tego roku, która wyniosła 3879 zł.

Aktualnie limity wynoszą: 33 113,08 zł w przypadku inwestycji wymagającej pozwolenia na budowę i 14 191,32 zł w przypadku remontu. Mają one zastosowanie do wniosków składanych po raz pierwszy w okresie obowiązywania 23-proc. stawki VAT. Osoby, które składały pierwszy wniosek w okresie obowiązywania 22-proc. stawki podatku, w 5-letnim okresie stosują limity wynoszące odpowiednio 33 384,61 zł i 14 308 zł.

Obowiązujące na dzień składania wniosku limity podlegają zmniejszeniu o kwoty uprzednio otrzymanych zwrotów.

Po 31 grudnia 2013 r. prawo do zwrotu części wydatków na zasadach określonych w uchylanej ustawie z 29 sierpnia 2005 r. zostało przyznane tylko od zakupów dokonanych i udokumentowanych fakturą wystawioną do 31 grudnia 2013 r. Wydatki poniesione po tym terminie nie uprawniają już do zwrotu na dotychczasowych zasadach

Ile można otrzymać
● 68,18 proc. kwoty VAT wynikającej z faktur wystawionych z 22-proc. stawką,
● 65,22 proc. kwoty VAT wynikającej z faktur wystawionych z 23-proc. stawką.
Zwrot nie może jednak przekraczać obowiązujących podatnika limitów zwrotu.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz.U. nr 177, poz. 1468 z późn. zm.). Art. 32 ustawy z 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz.U. poz. 1304).