Taką informację uzyskał DGP z Ministerstwa Finansów. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców. Wielu z nich ma bowiem obecnie bardzo duże problemy z uzyskaniem płatności od swoich kontrahentów za dostarczone im towary czy wykonane usługi, co często grozi utratą płynności finansowej. W takiej sytuacji część firm decyduje się na sprzedaż takich własnych wierzytelności profesjonalnym podmiotom. Sprzedaż następuje za cenę niższą niż wartość wierzytelności. Zatem firmy ponoszą stratę. Jednak sposób jej rozliczania budził spory. Organy podatkowe twierdziły, że stratę należy rozliczać bez VAT, a przedsiębiorcy, że z uwzględnieniem tego podatku. Wyroki sądów administracyjnych w tej kwestii były niejednolite. Dlatego w uchwale siedmiu sędziów NSA z 11 czerwca 2012 r. rozstrzygnięto o konieczności ustalenia straty z uwzględnieniem VAT (sygn. akt I FPS 3/11). Było to korzystne dla firm sprzedających swoje długi poniżej wartości.

Negatywna ocena

Jednak Ministerstwo Finansów w przygotowanym projekcie nowelizacji ustawy o CIT, ustawy o PIT oraz niektórych innych ustaw (wersja z 12 lutego 2013 r.) zaproponowało wprowadzenie przepisu, na podstawie którego strata ze zbycia wierzytelności miałaby być rozpoznawana jedynie w kwocie netto, czyli bez podatku od towarów i usług.
– Nowelizacja w zakresie przepisów o rozliczaniu straty ze sprzedaży wierzytelności własnej spotkała się z negatywną oceną partnerów społecznych (w szczególności Konfederacji Lewiatan, Pracodawców RP oraz Stowarzyszenia Centrum Cen Transferowych) na etapie konsultacji – mówi Adrian Stępień, ekspert podatkowy KPMG.
W konsekwencji projektodawca zdecydował się na uwzględnienie uwag poprzez odstąpienie od zmiany tych przepisów. W kolejnych etapach prac nad projektem nowelizacji, czyli po konsultacjach społecznych, przedmiotowa zmiana nie była już uwzględniana w treści projektu.
Ekspert zaznacza, że w protokole ustaleń nr 32/2013 posiedzenia Rady Ministrów z 6 sierpnia 2013 r. dotyczącym projektu nowelizacji wskazano, że rząd przyjął projekt ustawy w zakresie opodatkowania spółek komandytowych oraz komandytowo-akcyjnych. Natomiast kwestie wyłączone z projektu mają zostać ponownie przeanalizowane.
– W mojej ocenie powyższe stwierdzenie nie dotyczy jednak zagadnienia rozliczania straty ze sprzedaży wierzytelności własnej. Przedmiotowe przepisy zostały bowiem z projektu usunięte już na wcześniejszym etapie, przy czym po konsultacjach społecznych kategorycznie stwierdzono, że w tym zakresie dalsze prace nie będą prowadzone – podkreśla Adrian Stępień.
Potwierdziło to DGP Ministerstwo Finansów. Poinformowało, że nie przewiduje się prowadzenia dalszych prac legislacyjnych nad przepisem nakazującym firmom rozliczanie straty ze zbycia wierzytelności tylko w kwocie netto, czyli bez VAT.

Uchwała NSA aktualna

Gdyby wprowadzono tę zmianę, to jej podstawową konsekwencją byłoby to, że przedsiębiorca zbywający wierzytelność ponosiłby ekonomiczny ciężar VAT zawartego w cenach usług/towarów, które składają się na posiadaną wierzytelność. Podatnik w takim przypadku nie miałby np. możliwości skorygowania VAT na podstawie regulacji zawartej w art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż zasadniczo nie obejmuje ona swoim zakresem sytuacji, w których wierzytelność byłaby zbyta.
– Inną praktyczną konsekwencją omawianej zmiany przepisów byłby prawdopodobnie spadek liczby transakcji sprzedaży wierzytelności i ewentualne zmiany sposobu funkcjonowania podmiotów na tym rynku, mające na celu dostosowanie się do zmienionych przepisów – mówi Adrian Stępień.
Krytycznie ocenia pierwotną propozycję MF również Beata Hudziak, doradca podatkowy, partner zarządzający 4Tax Group.
– W przypadku jej uchwalenia oznaczałoby to, iż sam VAT nie stałby się kosztem podatkowym. Oczywiście wprowadzenie takich zmian należałoby uznać za szczególnie szkodliwe dla podatników. Dlaczego podatnik miałby ponosić konsekwencje finansowania VAT w przypadku sprzedaży wierzytelności ze stratą? – pyta Beata Hudziak.
Dodaje, że po rezygnacji z prowadzenia dalszych prac legislacyjnych nad kontrowersyjnym przepisem nadal pozostanie aktualna wspomniana uchwała siedmiu sędziów NSA.
– Zatem podatnicy będą mogli, powołując się na tę uchwałę, ujmować w kosztach uzyskania przychodów straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności przy uwzględnieniu wartości wierzytelności z należnym podatkiem od towarów i usług – wyjaśnia Beata Hudziak.
Kiedy można rozliczyć stratę wierzytelności
Przedsiębiorca może rozliczyć stratę, jeżeli zbywa wierzytelności:
● własne,
● zaliczone uprzednio do przychodu należnego,
● nieprzedawnione.
Stratą z ich sprzedaży jest różnica między ceną określoną w zawartej umowie sprzedaży (ceną sprzedaży) a kwotą zaliczoną do przychodu należnego.