Obowiązek badania restrukturyzacji został wprowadzony w odniesieniu do kontroli wszczętych od 18 lipca i tych, które nie zostały tego dnia zakończone - mówi Andrzej Bartyska, inspektor kontroli skarbowej, rzecznik prasowy Urzędu Kontroli Skarbowej w Gdańsku.
Zgodnie z przepisami wykonawczymi obowiązującymi w zmienionej wersji od 18 lipca organy kontrolne, w tym urzędy kontroli skarbowej (UKS), powinny badać wszystkie działania restrukturyzacyjne w grupie podmiotów powiązanych. Jest to podobno konieczne, aby sprawdzić, czy tego typu transakcje (np. przeniesienie z firmy do firmy części produkcji czy zespołu ekspertów) odbywały się na warunkach rynkowych i został odprowadzony podatek we właściwej wysokości. Czy te regulacje zmieniły coś, jeśli chodzi o działania UKS?
Pojawią się nowe elementy w stosowanej przez nas procedurze kontroli transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Wśród nich najistotniejsze będzie właśnie zalecenie weryfikacji zasad, na jakich dokonywano lub dokonuje się restrukturyzacji. Kontrole nowych obszarów wymagają od nas przygotowania organizacyjnego oraz opracowania metodyki prowadzenia działań. Same przepisy nie zawierają precyzyjnych wskazówek postępowania. W naszym urzędzie zadanie to zostało powierzone zespołowi inspektorów mających doświadczenie w dziedzinie kontroli cen transferowych.
Czyli badanie restrukturyzacji stanie się stałym elementem kontroli dokonywanej przez organy podatkowe?
Tak. Przepisy znowelizowanego rozporządzenia (z 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób prawnych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych, Dz.U. nr 160, poz. 1268 z późn. zm. – red.) nakładają na nas obowiązek badania zgodności warunków ustalonych lub narzuconych w ramach restrukturyzacji z rynkowymi. Nasze zainteresowanie będzie budziło przeniesienie istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyka. W trakcie kontroli ocenimy zarówno ekonomiczne przyczyny przeprowadzenia restrukturyzacji, jak i oczekiwane korzyści. Sprawdzimy, czy podmioty uczestniczące w transakcji wybrały z dostępnych scenariuszy opcję pozwalającą na zachowanie warunków rynkowych.
Czy kontrole restrukturyzacji będą też dotyczyły transakcji sprzed wejścia w życie nowych przepisów?
Obowiązek badania restrukturyzacji został wprowadzony w odniesieniu do kontroli wszczętych od 18 lipca 2013 r. oraz spraw w toku, niezakończonych do tego dnia. Bez znaczenia jest natomiast moment podjęcia działań restrukturyzacyjnych.
A czy praktyka może iść w tym kierunku, że właśnie restrukturyzacja będzie bezpośrednią przyczyną kontroli? Przepis jest tak skonstruowany, jakby działania restrukturyzacyjne miały być automatycznie badane.
Wątpię, aby sam fakt przeprowadzenia tego typu działań stał się bezpośrednią i jedyną przyczyną wszczęcia postępowania. Typowanie podmiotów do kontroli opiera się na analizie informacji o całokształcie działalności i profilu finansowo-ekonomicznym podmiotu oraz określeniu obszarów potencjalnych nieprawidłowości. Decydowanie o rozpoczęciu czynności wyłącznie na tej tylko podstawie, że doszło do restrukturyzacji, zaprowadziłoby nas w ślepą uliczkę. Prowadzilibyśmy bardzo dużo spraw bez żadnego efektu.
UKS-y są przygotowane do analizowania restrukturyzacji? Czy kontrolujący mają odpowiednią wiedzę?
Doświadczenie zawodowe, dotychczasowa praktyka w zakresie kontroli cen transferowych oraz odbyte specjalistyczne szkolenia, w tym również z udziałem wykładowców reprezentujących administracje podatkowe innych państw Unii Europejskiej, to atuty naszych inspektorów z zespołu wytypowanego do przygotowania i przeprowadzenia postępowań obejmujących badanie restrukturyzacji. Jestem przekonany, że wsparci narzędziami informatycznymi, pozwalającymi na przeprowadzanie analiz porównawczych, są oni w stanie sprawnie i skutecznie zweryfikować transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz zbadać warunki, na jakich została przeprowadzona restrukturyzacja.