Nawet dyrektorzy izb skarbowych nie są zgodni, jak rozliczać VAT od szkieł korekcyjnych, które częściowo finansuje pracodawca.
Jak otrzymać dopłatę do szkieł korekcyjnych / Dziennik Gazeta Prawna
Adam Soska doradca podatkowy, przewodniczący Komitetu ds. Podatków i Usług Finansowych Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce / Media / Materialy Prasowe
Po wielu latach istnienia obowiązku zapewniania przez pracodawcę okularów korekcyjnych pracownikom nadal są wątpliwości w zakresie rozliczania VAT.
Sprawa jest jasna, gdy faktura za okulary będzie wystawiona na pracownika. Pracodawca nie może wówczas odliczyć z niej podatku naliczonego.
Sytuacja się zmienia, gdy faktura wystawiona jest na pracodawcę. W takiej sytuacji ma on możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o naliczony (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 lutego 2013 r., nr IPPP3/443-1167/12-4/IG). Z kolei zapewnienie okularów nie stanowi nieodpłatnego przekazania towarów na cele osobiste pracowników (w tym przypadku zgodnie z przepisami należałoby naliczyć VAT), lecz na cele pracownicze. Dlatego nie trzeba naliczać podatku.

Jakie przekazanie

Wątpliwości powstają, gdy pracodawca zwraca tylko część wydatku na okulary. Przeważnie organy podatkowe uważają, że w takim przypadku powinien on dokonać odliczenia VAT w odpowiedniej proporcji, tzn. w odniesieniu do kosztów, które sam poniósł. Tak stwierdził np. dyrektor IS w Łodzi w interpretacji z 28 marca 2012 r. (nr IPTPP1/443-3/12-4/MW). Dodał, że przekazanie pracownikom okularów (na podstawie przepisów bhp) nie podlega opodatkowaniu. Nie rozróżnił jednak przy tym przekazania nieodpłatnego i częściowo odpłatnego.
Inaczej podszedł do tego dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu. W interpretacji indywidualnej z 3 stycznia 2013 r. (ILPP2/443-1016/12-2/MN) wskazał, że jeżeli pracodawca częściowo tylko pokrywa koszty, to nie można uznać tej czynności za nieodpłatną (pracownik płaci przecież pozostałą część ceny). Na gruncie VAT nie występują czynności częściowo odpłatne. Dlatego jako podstawę opodatkowania należy przyjąć kwotę, która nie podlega refundacji pracownikowi przez pracodawcę, tj. stanowiącą różnicę pomiędzy kosztem zakupu okularów korekcyjnych a kwotą refundowaną, pomniejszoną o kwotę podatku należnego.
– Takie podejście zakłada, że mamy do czynienia z dwiema odpłatnymi dostawami towarów, tj. pomiędzy salonem optycznym i pracodawcą oraz między firmą a pracownikiem – zauważa Jarosław Ferdyn, doradca podatkowy w Grupie Gumułka. Ekspert wyjaśnia, że w sytuacji, gdy zatrudnieni ponoszą częściową odpłatność za określone świadczenia nabywane dla nich przez pracodawcę, przyjmuje się, że dla celów VAT w tym zakresie zakład pracy działa jako dostawca/usługodawca (wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownicy dopłacają do świadczeń z funduszu socjalnego). Wówczas musi on naliczać VAT od świadczeń przekazywanych zatrudnionym, ale przysługiwałoby mu co do zasady pełne odliczenie podatku naliczonego.

Obszar sporu

Ten schemat obowiązuje najczęściej, gdy najpierw pracodawca płaci za towar, a później pracownik uiszcza na jego rzecz nierefundowaną część ceny lub ta kwota jest potrącana z jego wynagrodzenia. Tymczasem w przypadku okularów zazwyczaj jest inaczej, tj. pracownik płaci, a później dostaje częściowy zwrot.
– Można to interpretować tak, że podwładny niejako częściowo finansuje zakup tych okularów przez pracodawcę. To z kolei stwarza możliwość do forsowania innego podejścia, choć obarczonego niewątpliwie dużym ryzykiem sporu z organami podatkowymi: tzn. pracodawca nie ma obowiązku naliczania w takim przypadku należnego podatku VAT i zachowuje prawo do odliczenia całości podatku naliczonego – podpowiada Jarosław Ferdyn.
W ocenie eksperta nieprawidłowe jest podejście organów, które pozwala odliczyć tylko część VAT z faktury w przypadku częściowej refundacji. Uważa, że prawa do odliczenia podatku naliczonego nie można uzależniać od sposobu/źródła sfinansowania wydatku.
Według Jarosława Ferdyna – w związku z wątpliwościami interpretacyjnymi, czego dowodem są niejednolite stanowiska organów podatkowych – minister finansów powinien wydać interpretację ogólną.
Resort analizuje sprawę.
Pytanie, kto ma kupić okulary
Minister powinien wydać interpretację ogólną dotyczącą VAT od okularów dla pracowników, tak jak to zrobił w 2011 r. w odniesieniu do skutków w PIT (nr DD3/033/30/CRS/11/95). Obecnie trudno znaleźć dobry sposób na zapewnienie okularów pracownikowi, który pozwalałby zaspokoić jednocześnie potrzeby zatrudnionego, pracodawcy i urzędu skarbowego. W przypadku współfinansowania zakupu przez pracownika władze skarbowe odmawiają pracodawcy prawa do odliczenia całej kwoty VAT z wystawionej na niego faktury, skoro nie poniósł całości kosztu za okulary. W przepisach o VAT brak jest jednak wyraźnej podstawy prawnej do ograniczenia takiego odliczenia, jeżeli dostawa dokumentowana fakturą miała miejsce na rzecz pracodawcy. W świetle tych różnych wątpliwości można się zatem obawiać, że z powodu ryzyka podatkowego pracodawcy będą sami kupować okulary i przekazywać je zatrudnionym. Pozostaje też – mniej korzystna podatkowo – możliwość zwrotu kosztów na podstawie faktury wystawionej na pracownika.