Urząd kontroli skarbowej wszczął postępowanie wobec podatniczki za 2008 r. Ustalił, że nie miała żadnych dochodów, a jednak spłacała kredyt za dom, którego była właścicielką. Z mężem miała rozdzielność majątkową. Jak ustalił urząd, pieniądze na raty kapitałowe i odsetki pochodziły z majątku odrębnego małżonka. Ponieważ zakup nieruchomości był sfinansowany kredytem bankowym, spłacanym przez osobę, która własności nie nabyła, to urząd uznał, że podatniczka powinna uiścić podatek od spadków i darowizn.
Według organu spłata rat kredytu i odsetek stanowiła faktycznie otrzymaną od męża darowiznę. Określając podatek, urząd odliczył kwotę wolną od daniny stosowaną dla obdarowanych zaliczonych do I grupy podatkowej (najbliższa rodzina, m.in. małżonek) – 9637 zł, określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.). Gdyby podatniczka zgłosiła darowizny od męża do urzędu skarbowego w odpowiednim czasie, to mogłoby ją objąć całkowite zwolnienie podatkowe. Nie zrobiła tego jednak, więc musi zapłacić daninę.
Podatniczka złożyła skargę do sądu. Argumentowała, że podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych. Jej zdaniem przejęcie długu nie może być uznane za prawo majątkowe. Podkreślała, że nie nabyła żadnych praw majątkowych w związku ze zwolnieniem ze spłaty.
Sąd się z tym nie zgodził. W ocenie NSA spłata kredytu przez męża, który nie był właścicielem nieruchomości, ma realną postać darowizny na rzecz żony.
Wyrok jest prawomocny.
Zwolnienie z podatku od spadków i darowizn
Małżonek, zstępny (np. syn, wnuk), wstępny (np. ojciec, dziadek), pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha mogą być zwolnieni z obowiązku zapłaty podatku, jeśli zgłoszą darowiznę naczelnikowi urzędu skarbowego. Mają na to sześć miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli złożenia przez darczyńcę oświadczenia o darowiźnie w formie aktu notarialnego (jeśli nie zawarto umowy w tej formie – od dnia spełnienia przyrzeczonego świadczenia). Zgłoszenia o nabyciu własności ofiarowanych rzeczy lub praw majątkowych należy dokonać na formularzu SD-Z2. Gdy podatnik nie złoży tego druku albo zrobi to już po upływie sześciomiesięcznego terminu, utraci prawo do zwolnienia z podatku.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 25 stycznia 2013 r. (sygn. akt II FSK 1125/11).