Firma, która zamierza zrekompensować kontrahentowi potencjalne straty ekonomiczne, jakie ten mógłby ponieść w związku z utratą pozycji rynkowej, nie może takiej rekompensaty zaliczyć do kosztów podatkowych. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok sądu wojewódzkiego i przyznał rację izbie skarbowej.
Sprawa dotyczyła spółki kapitałowej, która kupiła od firmy z siedzibą w Wielkiej Brytanii maszyny i surowce służące do produkcji części motoryzacyjnych.
Dzięki tej transakcji polskie przedsiębiorstwo mogło zacząć realizować zlecenia dla koncernów samochodowych. W umowie obie spółki uzgodniły, że poza ceną za maszyny i surowce brytyjski kontrahent otrzyma dodatkowe wynagrodzenie. Miało ono być formą rekompensaty pieniężnej za utracone korzyści, wynikające z pozbawienia go możliwości kontynuacji produkcji określonych wyrobów motoryzacyjnych. Ta rekompensata została oszacowana na 50 proc. potencjalnych przychodów utraconych przez Brytyjczyków. Polska firma uważała, że można ją uznać za koszt podatkowy.
Dyrektor izby skarbowej stwierdził jednak, że rozliczono ten wydatek w sposób nieprawidłowy. Jego zdaniem wypłata rekompensaty nie była racjonalna i celowa, a transakcja wcale nie musi oznaczać, że dotychczasowi klienci brytyjskiej spółki zaczną teraz składać zamówienia u polskiego przedsiębiorcy.
Spółka oddała sprawę do sądu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zgodził się ze skarżącą i uchylił interpretację skarbówki. Bydgoski sąd uznał, że zapłata rekompensaty miała na celu osiągnięcie przyszłych przychodów. Tym samym może zostać ujęta w kosztach podatkowych.
Jednak Naczelny Sąd Administracyjny na skutek skargi kasacyjnej dyrektora izby skarbowej uchylił korzystny dla przedsiębiorstwa wyrok sądu wojewódzkiego. Orzekł, że rekompensata nie ma na celu osiągnięcia przychodów przez polską spółkę, lecz ochronę interesów innego podmiotu. Ponadto oszacowano ją na podstawie potencjalnych strat Brytyjczyków. Została więc ustalona tylko w sposób hipotetyczny, a każdy koszt podatkowy musi być ustalony dokładnie.
Sąd dodał, że zaprezentowana przez spółkę wykładnia przepisów w zakresie rozliczania kosztów jest nieuzasadniona. Prowadziłaby do wniosku, że wydatek przedsiębiorstwa mógłby być odliczony podatkowo, ale w praktyce stanowił przecież źródło pokrycia utraconych korzyści przez osobę trzecią. Takie rozumienie przepisów jest sprzeczne z ich treścią.
Wyrok jest prawomocny.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 16 października 2012 r., sygn. akt II FSK 430/11.