Od początku 2012 r. przedsiębiorcy zgłosili do urzędów skarbowych ponad 48 tys. kas fiskalnych. To ok. 24 proc. wszystkich urządzeń zainstalowanych przez podatników w całym 2011 r.
Właśnie minął rok, gdy minister finansów zdecydował się poszerzyć grono podatników, którzy muszą ewidencjonować swoje obroty w kasach fiskalnych. Szef MF szacował, że nowe obowiązki spadną na 150 tys. podatników, którzy zainstalują 300 tys. urządzeń. Statystyka zebrana przez nas we wszystkich 16 izbach skarbowych jest dużo niższa. W całym 2010 r. podatnicy zgłosili prawie 138 tys. kas fiskusowi. W 2011 r. było to ponad 201 tys. urządzeń. Zatem wzrost wyniósł zaledwie 62 tys. Spory odsetek kas – bo w niektórych urzędach sięgający nawet 60 proc. – został zainstalowany przez lekarzy. Tylko niewielki procent w tej grupie stanowią prawnicy.
Obowiązki ewidencyjne
Większość podatników sprzedających towary i świadczących usługi ma obowiązek prowadzenia ewidencji obrotów i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Każda dokonywana przez nich sprzedaż powinna zostać udokumentowana paragonem, który następnie zostaje wręczony kupującemu.
Kasy fiskalne w prowadzonej działalności gospodarczej muszą od początku maja 2011 r. stosować m.in. lekarze, prawnicy, rzeczoznawcy, osoby świadczące usługi pogrzebowe. Po kupnie kas fiskalnych trzeba dokonać ich fiskalizacji oraz zgłosić je w terminie 7 dni od dnia fiskalizacji do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Naczelnik po przyjęciu zgłoszenia nada numer ewidencyjny dla każdej z kas, który nanosi się na obudowę.
Liczba podmiotów ewidencjonujących obroty w kasach zależy w dużej mierze od regionu kraju. Najwięcej kas podatnicy zgłosili w ubiegłym roku w woj. mazowieckim – 41 390. Na drugim miejscu jest woj. śląskie z 23 tys. zgłoszeń. Na trzecim miejscu jest woj. wielkopolskie z 22 696 zgłoszeniami.
Małgorzata Spychała-Szuszczyńska z Izby Skarbowej w Poznaniu wyjaśnia, że od kilku lat widać tendencję wzrostową, jeżeli chodzi o liczbę zarejestrowanych kas fiskalnych w wielkopolskiej administracji podatkowej: na koniec I kwartału 2009 r. zarejestrowanych było ponad 145 tys. kas, na koniec I kwartału 2010 r. było to już ponad 152 tys. urządzeń. Natomiast na zakończenie I kwartału 2011 r. było to już blisko 159 tys. kas fiskalnych. Na koniec 2011 r. w woj. wielkopolskim były zarejestrowane 170 353 kasy.
Podatnicy muszą zgłosić do urzędu skarbowego wszystkie nabyte urządzenia, uwzględniając też kasy rezerwowe. Z zebranej przez nas statystyki wynika, że większość dokumentów napływających do urzędów skarbowych dotyczy jednej kasy. Choć oczywiście nie jest to reguła. Elżbieta Rabczak z Izby Skarbowej w Rzeszowie tłumaczy nam, że częstotliwość zgłaszania większej liczby kas przez jednego podatnika jest uzależniona od urzędu skarbowego, terenu, na którym on działa, oraz zasięgu działania. Wśród podatników Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, którzy zgłosili kasy fiskalne - ok. 90 proc. zgłosiło więcej niż jedną kasę. W innych urzędach skarbowych kształtuje się to pomiędzy 1 a 40 proc. Rekordowa liczba zgłoszonych kas fiskalnych przez jednego podatnika to 163 kasy. Podobne wnioski wyciąga Michał Kasprzak z Izby Skarbowej w Katowicach, który zauważa, że w przypadku wyspecjalizowanych urzędów skarbowych statystyka dotycząca liczby zgłaszanych kas wygląda nieco inaczej niż w pozostałych urzędach. Na jednego zgłaszającego podatnika zazwyczaj przypada więcej niż jedna kasa. Przykładowo w II Śląskim Urzędzie Skarbowym w Bielsku-Białej w 2010 r. na jednego zgłaszającego podatnika przypadały dwie kasy, zaś w 2011 r. i czterech pierwszych miesiącach 2012 r. przeciętnie cztery kasy.
– Podatnicy najczęściej zgłaszają jedno, dwa urządzenia. Związane jest to z potencjałem gospodarczym województwa i rozmiarem prowadzonej działalności gospodarczej – stwierdza Maciej Cichański z Izby Skarbowej w Bydgoszczy.
Również Marta Szpakowska z Izby Skarbowej w Lublinie potwierdza, że sporadycznie zgłaszane są większe liczby kas, np. w przypadku uruchamiania nowych punktów sprzedaży, zwiększenia stanowisk kasowych czy wprowadzenia kas rezerwowych.
Branże z kasą
Najliczniejszymi grupami, które miały od maja ubiegłego roku zacząć ewidencjonować sprzedaż w kasach fiskalnych, mieli być lekarze i prawnicy. Tymczasem lekarze zgłosili kasy w ok. 15 proc. wszystkich zgłoszonych w skarbówce urządzeń (w okresie od maja do grudnia). Z kolei zgłoszenia prawników to ok. 3 proc. Oznacza to, że obroty tych grup podatników nie przekroczyły w 2011 r. ustawowych limitów – 20 tys. zł dla nowych firm i 40 tys. zł dla podatników kontynuujących działalność. Gdy obrót przekroczy wskazane limity, kasę fiskalną trzeba stosować po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło przekroczenie.
Zatem przedsiębiorcy z jakich branż najczęściej muszą instalować kasy?
– Najczęściej kasy zgłaszają podatnicy prowadzący działalność w zakresie handlu i usług – odpowiada Marta Szpakowska z Izby Skarbowej w Lublinie.
Renata Kostowska z Izby Skarbowej w Olsztynie dodaje, że kasy zgłaszane są najczęściej przez podatników prowadzących działalność w zakresie sprzedaży detalicznej, gastronomii, przewozu osób (taxi). Agnieszka Pawlak z Izby Skarbowej w Łodzi do tej listy dorzuca: usługi fryzjerskie i kosmetyczne, budowlane, medyczne, handel internetowy czy wyrobami medycznymi. Andrzej Pieczko z Izby Skarbowej w Zielonej Górze wskazuje na branże odzieżowe, obuwnicze, stomatologiczne czy medyczne.
W 2011 r. było wyjątkowo dużo zgłoszeń od lekarzy i stomatologów, np. w Urzędzie Skarbowym Kraków-Prądnik w tym okresie była to dominująca grupa zgłoszeń nowych kas rejestrujących – zapewnia Konrad Zawada z Izby Skarbowej w Krakowie.
Popełniane błędy
W większości przypadków podatnicy nie mają kłopotów ze składaniem zgłoszeń dotyczących kas rejestrujących. Mirosław Kucharczyk z Izby Skarbowej w Warszawie zauważa, że sporadycznie występują przypadki kierowania wniosków o dokonanie odczytów z kas fiskalnych do niewłaściwego urzędu skarbowego lub wykazania błędnego numeru unikatowego lub fabrycznego rejestrowanej kasy. Podatnicy czasem zapominają wskazać adres instalacji kasy.
– Najczęściej popełnianym błędem jest nieprawidłowe wskazanie naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniach, co powoduje złożenie zgłoszenia przez podatnika i serwisanta niezgodnie z właściwością miejscową – potwierdza Anna Raca z Izby Skarbowej w Szczecinie.
Barbara Szalińska z Izby Skarbowej w Gdańsku wśród błędów wymienia też: brak podpisu podatnika, brak daty ufiskalnienia kasy rejestrującej, przekroczenie 7-dniowego terminu do złożenia zawiadomienia o miejscu instalacji kas rejestrujących.
Warto dodać, że podatnicy, którzy mają wątpliwości w zakresie swoich obowiązków związanych z ewidencjonowaniem obrotów przy pomocy kas rejestrujących, mogą zasięgnąć informacji w Krajowej Informacji Podatkowej oraz skorzystać z broszur i szkoleń przygotowywanych przez urzędy skarbowe. Z danych Macieja Cichańśkiego wynika, że urzędnicy obserwują spore zainteresowanie tego typu usługami, szczególnie ze strony podatników rozpoczynających działalność gospodarczą oraz podmiotów, które w danym roku podatkowym zostały objęte obowiązkiem rejestrowania obrotów (np. lekarze, prawnicy).
– Najczęstsze pytania podatników dotyczą terminów i obowiązków wprowadzenia kasy fiskalnej oraz warunków i zasad skorzystania z ulgi na zakup kasy rejestrującej – dodaje Bartosz Chojnacki z Izby Skarbowej we Wrocławiu.
