Początek roku to dla podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów czas, gdy dokonuje się, wyceny towarów i materiałów w ramach zamknięcia ksiąg i spisu z natury. Paweł Małecki, doradca podatkowy, przypomina, że wyceny dokonujemy najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury. Ponieważ remanent wykonywany jest na 1 stycznia, zatem do 15 stycznia mamy czas na jego wycenę. Jednak zgodnie z art. 12 par. 5 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.) jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.

Spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zakończony i zaopatrzony w podpisy osób uczestniczących w spisie

– Zatem w tym roku w bieżącym miesiącu wyceny dokonujemy do 16 stycznia – potwierdza Paweł Małecki.
Materiały i towary handlowe objęte spisem z natury wycenia się według cen zakupu lub nabycia. Tomasz Socha, menedżer w Ernst & Young, podkreśla, że możliwa jest także wycena według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia. W takim przypadku, w szczególności z powodu uszkodzenia, wyjścia z mody, należy przy poszczególnych pozycjach uwidocznić również jednostkową cenę zakupu (nabycia) lub koszt wytworzenia.
Spis z natury niesprzedanych wartości dewizowych wycenia się według cen zakupu z dnia sporządzenia spisu, a w dniu kończącym rok podatkowy – według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w dniu kończącym rok podatkowy.
– Przy działalności usługowej i budowlanej produkcję niezakończoną wycenia się według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej – wyjaśnia Tomasz Socha.
Jednocześnie dodaje, że wycenie nie będą podlegały ujęte w spisie towary obce. Należy jednak wskazać, czyją stanowią własność.
Spis z natury półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia, a odpadów użytkowych, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania.
Paweł Małecki przypomina, że spis z natury musi być wpisany do księgi według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników.