Podatnik składa w skarbówce formularz z odziedziczoną dużą kwotą gotówki w walucie. Na potwierdzenie dziedziczenia przedstawia dowód zakupu waluty na okaziciela. Dowody pochodzą z kantoru z datami sprzed kilku lat. Czy takie dowody wystarczą do prawidłowego rozliczenia podatkowego?
Nabycie przez osobę fizyczną własności rzeczy znajdujących się w Polsce lub praw majątkowych wykonywanych na tym terytorium tytułem dziedziczenia, zapisu (zwykłego, dalszego, windykacyjnego), polecenia testamentowego, darowizny, polecenia darczyńcy czy zachowku podlega podatkowi od spadków i darowizn.
Gdy nabycie następuje na rzecz małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy (jest to tzw. zerowa grupa podatkowa), będzie zwolnione z opodatkowania. Warunkiem zwolnienia jest zgłoszenie tego faktu na odpowiednim formularzu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego lub od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku oraz jego prawidłowe udokumentowanie.
Marcin Sobieszek, doradca podatkowy w Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna, dodaje, że spadkobiercy otrzymujący środki pieniężne w drodze dziedziczenia osobiście powinni dopełnić obowiązków podatkowych. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku.

Odziedziczoną gotówkę podatnicy zgłaszają fiskusowi na druku SD-Z2 lub SD-3, w zależności od stopnia pokrewieństwa między spadkodawcą i spadkobiercą

– Wysokość obciążeń podatkowych w przypadku nabycia środków pieniężnych tytułem dziedziczenia uzależniona jest od stopnia pokrewieństwa osoby dziedziczącej majątek oraz spadkodawcy – wyjaśnia Marcin Sobieszek.
Osoby zaliczone do zerowej grupy podatkowej mogą być zwolnione z podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabycie zostanie zgłoszone naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. W przypadku innych osób, wysokość podatku określa się zgodnie ze skalą w zależności od stopnia pokrewieństwa (grupy podatkowej).
– Wraz ze złożeniem formularza podatkowego (SD-Z2 lub SD-3) w przypadku nabycia środków pieniężnych tytułem dziedziczenia brak obowiązku składania dodatkowych potwierdzających dokumentujących źródło nabycia środków przez spadkodawców (np. potwierdzenia nabycia środków pieniężnych przez spadkodawcę) – mówi Marcin Sobieszek.
Dla celów dokumentacyjnych bez znaczenia jest też, że dziedziczone środki pieniężne wyrażone są w walucie obcej. Dla celów określenia podstawy opodatkowania w złotych należy przyjąć wartość rynkową tych środków z dnia powstania obowiązku podatkowego.
Obowiązek właściwego udokumentowania spadku lub darowizny ma zapobiec sytuacjom, w których osoby nienależące do najbliższej rodziny korzystałyby w sposób nieuprawniony z ustawowego zwolnienia.
W tym kontekście – jak podkreśla Katarzyna Sala, prawnik w Auxilium – przedłożenie do urzędu skarbowego wyłącznie dowodów zakupu obcej waluty na okaziciela może się okazać niewystarczające do skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Z dowodów tych wynika jedynie to, że w określonym dniu dokonano w kantorze zakupu obcej waluty w określonej wysokości.
– Dowody te nie identyfikują nabywcy z imienia i nazwiska, co może prowadzić do prób kwestionowania przez urząd skarbowy możliwości posłużenia się nimi w celu wykazania, że nabywcą obcej waluty był spadkodawca – uważa Katarzyna Sala.
Aby ograniczyć to ryzyko, warto przedstawić urzędowi skarbowemu takie dokumenty, z których będzie wynikać, że właścicielem środków pieniężnych w obcej walucie był spadkodawca i że w drodze dziedziczenia stały się one własnością podatnika.