Coraz powszechniejsze jest zakładanie fundacji i stowarzyszeń, które mają za zadanie realizację szczytnych celów, takich jak pomoc chorym dzieciom czy rozwój nauki. Przedsiębiorcy często otrzymują prośby o darowizny na wspomożenie działania takich podmiotów. Czy taka dobroczynność ma wpływ na rozliczenie z fiskusem?

Podstawę opodatkowania stanowi dochód po odliczeniu m.in. darowizn przekazanych na cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie organizacjom prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele – łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10 proc. dochodu (dotyczy podatników CIT). Oznacza to, że dla możliwości dokonania odliczenia konieczne jest łączne spełnienie dwóch warunków. Po pierwsze darowizna musi być przekazana na określony cel. Po drugie, powinna zostać dokonana na rzecz właściwych podmiotów.

Zatem dla dokonania odliczenia darowizny od dochodu nie wystarczy samo przekazanie jej na rzecz fundacji?

Niestety nie. Przeznaczeniem darowizny musi być realizacja jednego (konkretnego) celu wskazanego przez ustawodawcę.
Tymczasem różne fundacje mogą dokonywać czynności czy realizować przedsięwzięcia, z których nie wszystkie będą mogły być sklasyfikowane jako działalność w sferze zadań publicznych. Tylko przekazane darowizny na takie działania podejmowane przez uprawnione podmioty, które jednocześnie będą mogły być uznane za wykonywane w zakresie celów wyszczególnionych w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, będą uprawniać do odliczenia. Podobny wniosek płynie m.in. z interpretacji nr IBPBI/2/423-514/10/CzP.

Czy możemy podać przykład darowizny, której przedsiębiorca nie odliczy?

Owszem. Przykładowo darowizna na organizację balu mającego za zadanie sfinansowanie zabawy określonej grupy zawodowej (np. żołnierzy), nawet gdyby była organizowana przez podmiot realizujący, zgodnie ze statutem, cele charytatywne (takie jak np. wspomaganie kultury), nie wypełnia znamion jakiegokolwiek celu wymienionego w przepisach. Nie można uznać, że będzie to cel podtrzymania tradycji czy pielęgnowanie polskości. Tutaj ustawodawca miał raczej na myśli imprezy typu dożynki powiatowe.

W praktyce zdarzają się sytuacje, że w zamian za darowiznę fundacja umieszcza np. na swojej stronie internetowej czy na ulotkach logo hojnego przedsiębiorcy. Czy w takim przypadku mamy do czynienia z darowizną?

Nie. Zgodnie z art. 888 kodeksu cywilnego darowizna polega na bezpłatnym świadczeniu na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Przepis ten wyraźnie akcentuje przymiot nieodpłatności jako element umowy darowizny. Nieodpłatność świadczenia oznacza, że w zamian za dokonaną darowiznę darczyńca nie może otrzymać ani w momencie jej dokonania, ani w terminie późniejszym, żadnego świadczenia, które mogłoby stanowić ekwiwalent za tą darowiznę. Warunkiem koniecznym jest, aby jej przekazanie nie wiązało się z korzyściami po stronie darczyńcy.
Tymczasem przedsiębiorca, dokonując darowizny, uzyska określoną korzyść w postaci promowania swojej marki. Umieszczenie jego logo na banerach czy plakatach będzie w istocie działaniem reklamowym, mającym za zadanie budowanie pozytywnego wizerunku czy zaufania i akceptacji otoczenia. Przedsiębiorca uzyska zatem istotną korzyść, która wykluczy możliwość sklasyfikowania przekazanych pieniędzy jako darowizny.
Czy można wtedy przyjąć, że mamy do czynienia ze sponsoringiem?
Nie ma przeszkód, aby przedsiębiorca zawarł w takich przypadkach z podmiotem obdarowanym umowę o sponsoring. W szczególności nie ma wtedy znaczenia, że nie prowadzi on działalności gospodarczej. Jeżeli przedsiębiorca zawrze z fundacją umowę, która będzie stanowić, że w zamian za przekazanie określonej sumy zobowiązuje się ona do reklamowania przedsiębiorcy, wartość przekazanych środków pieniężnych będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Brak możliwości odliczenia od dochodu będzie zatem zrekompensowany.