Podatnik, który otrzymał decyzję podatkową, która nie zawiera podstawy prawnej, może wystąpić o zmianę rozstrzygnięcia.
Do naszej redakcji zgłasza się coraz więcej czytelników, którzy pytają, co zrobić z postanowieniami lub decyzjami z urzędu skarbowego, które nie zawierają podstawy prawnej. Na pewno nie można bezkrytycznie przyjąć takiego dokumentu.
Marek Kolibski, doradca podatkowy, partner w KNDP, wyjaśnia nam, że postanowienie, które nie zawiera podstawy prawnej, jest dotknięte istotną wadą. Powołanie podstawy prawnej jest jednym z podstawowych obligatoryjnych elementów postanowienia.
– Podatnik może w takiej sytuacji żądać uzupełnienia postanowienia, gdyż brak powołania podstawy prawnej najczęściej oznacza, że postanowienie nie zawiera uzasadnienia faktycznego i prawnego – zauważa Marek Kolibski.
Dodaje, że postanowienia, na które służy zażalenie, muszą także zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne. Uzupełnienie postanowienia nastąpi w trybie wydania postanowienia. Co istotne, w przypadku wydania postanowienia o uzupełnieniu postanowienia termin do wniesienia zażalenia biegnie od dnia doręczenia tego postanowienia. Jeśli zaś nie mamy prawa do zażalenia na postanowienie, które jest z mocy prawa niezaskarżalne, gdyż np. dotyczy drobnych kwestii, to tego rodzaju wady można podnosić w odwołaniu od decyzji, która zakończy postępowanie.
– Przykładowo postanowienia o wszczęciu postępowania podatkowego zawierają czasem tak poważne błędy, których wytknięcie w odwołaniu od decyzji kończy się uchyleniem decyzji przez izbę skarbową – wskazuje Marek Kolibski.
Z kolei Aleksandra Mazur-Zych, ekspert w Ernst & Young, zwraca uwagę na decyzję bez podstawy prawnej. Zdaniem naszej rozmówczyni z jednej strony o braku podstawy prawnej mówimy, gdy organ pominął w rozstrzygnięciu przepis, z którego wywodzi swoje uprawnienie do wydania decyzji albo wskazał przepis niewłaściwy.
– Stanowi to uchybienie formalne, a decyzja taka powinna zostać zaskarżona przez stronę do organu II instancji lub też sądu administracyjnego – podpowiada Aleksandra Mazur-Zych.
Z drugiej strony z brakiem podstawy prawnej mamy do czynienia, gdy organ wydaje decyzję, mimo że obowiązujące przepisy nie dają mu w ogóle uprawnienia do rozstrzygania danej kwestii.
– Taka decyzja – jako wydana bez podstawy prawnej – powinna zostać wyeliminowana z obrotu prawnego przez stwierdzenie jej nieważności – ocenia Aleksandra Mazur-Zych.
Obligatoryjnym elementem decyzji podatkowej jest także uzasadnienie. Jak dodaje Aleksandra Mazur-Zych – brak uzasadnienia lub też jego pozorność świadczą o wadliwości decyzji i naruszeniu przepisów postępowania, gdyż uniemożliwiają dokonanie oceny, czy wydana decyzja jest zgodna z prawem. Wówczas stronie niezadowolonej z rozstrzygnięcia przysługuje prawo do złożenia odwołania lub skargi do sądu administracyjnego.
Ważne!
Ordynacja podatkowa zezwala na odstąpienie od sporządzenia uzasadnienia, wyłącznie gdy decyzja w całości uwzględnia żądanie strony