Przedsiębiorca, który nie otrzymał rachunku na zakup towaru, powinien go opisać i dokonać wpisu zastępczego do księgi podatkowej.
NSA zajął się sprawą podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, który nabył nieruchomość z zamia rem jej dalszej odsprzedaży. Podatnik rozliczał przychody firmowe na zasadach ogólnych, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów. Fakturę potwierdzającą nabycie otrzymał jednak dopiero w roku następnym. W roku, w którym otrzymał fakturę potwierdzającą zakup, postanowił też sprzedać tę nieruchomość. Nieruchomości nie zaewidencjonował jako środka trwałego.
Przedsiębiorca miał wątpliwości, czy cena zakupu nieruchomości stanowi koszt uzyskania przychodu w momencie ich zbycia oraz czy zakupiona nieruchomość powinna zostać zakwalifikowana jako towar handlowy i uwzględniona w spisie remanentowym. W związku z tym wystąpił do ministra finansów o interpretację.
Zdaniem podatnika wydatki na nabycie nieruchomości nie są kosztem uzyskania przychodu w momencie nabycia, lecz stanowią taki koszt w momencie sprzedaży. Poglądu tego nie potwierdził organ podatkowy.
W wydanej interpretacji stwierdził, że wydatki na zakup nieruchomości są kosztem uzyskania przychodów z działalności gospodarczej w momencie ich poniesienia. Wynika to z tego, że nabyte nieruchomości stanowiły faktycznie towar handlowy, a nie środki trwałe.
Podatnik zaskarżył interpretację do sądu. Sąd pierwszej instancji oraz NSA nie podzieliły jego racji. Jak wyjaśnił sędzia Antoni Hanusz, celem podatnika nie było wprowadzenie nieruchomości do majątku przedsiębiorstwa jako środków trwałych, ale ich odsprzedanie, czyli potraktowanie jako towarów handlowych. Dlatego też podatnik powinien był dokonać niezwłocznego wpisu do księgi zakupionych przez siebie towarów, a w przypadku gdy nie otrzymał rachunku na ten towar sporządzić wpis zastępczy (podając szczegółowy opis, dane dostawcy, ilość i rodzaj oraz cenę jednostkową).
Wpis zastępczy, dokonany zamiast odnotowania rachunku, którego podatnik nie miał, spełnia wymogi dowodu zakupu towaru, o którym mowa w art. 22 ust. 6b ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.). Zgodnie z nim za dzień poniesienia kosztu uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Wyrok jest prawomocny.
SYGN. AKT II FSK 40/10