Wystawiam fakturę za materiały dla kontrahenta z UE. Jaki kurs do przeliczenia powinnam przyjąć: kurs średni NBP z dnia wystawienia faktury, czy może to być kurs banku, z którego usług korzystam (kurs sprzedaży z dnia wystawienia faktury)? Czy kurs do przeliczenia faktury zależy od rozliczeń?

ROBERT MRÓWKA
doradca podatkowy w Kancelarii Doradztwa Podatkowego i Rachunkowości Dominus
Tak
Kurs, jaki w analizowanym przypadku powinien znaleźć zastosowanie, jest uzależniony od tego, czy jest on stosowany, aby transakcję wykazać w ewidencji VAT, czy może po to, by prawidłowo ustalić wartość przychodu należnego na potrzeby podatku dochodowego.
Zasadniczo stosowane kursy walut w obydwu przypadkach nie będą takie same, co niekiedy przysparza księgowym pewnych kłopotów, a pośrednio wynika także ze stosowanego oprogramowania finansowo-księgowego, które w dość zróżnicowany sposób przystosowane jest do należytego rozwiązania tej kwestii.
Celem ustalenia wartości przychodu należnego należy posłużyć się średnim kursem ogłaszanym przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Natomiast w ewidencji prowadzonej dla celów VAT dostawa dla kontrahenta z UE potwierdzona fakturą, na której wartość sprzedawanych materiałów wyrażono w walucie obcej, powinna zostać wykazana po przeliczeniu według średniego kursu waluty obcej, wyliczonego i ogłoszonego przez NBP na dzień wystawienia faktury. Jeżeli jednak na dzień wystawienia faktury kurs taki nie został wyliczony i ogłoszony - stosuje się odpowiednio kurs ostatnio wyliczony i ogłoszony. Ten właśnie przypadek powoduje, że zastosowane zarówno dla celów VAT, jak i podatku dochodowego kursy będą takie same, pod warunkiem że faktura zostanie wystawiona w dniu wydania materiałów, gdyż tylko wtedy momentem osiągnięcia przychodu w podatku dochodowym i powstania obowiązku podatkowego w VAT będzie ten sam dzień.
Jeszcze inny kurs znajdzie zastosowanie, jeśli faktura dokumentująca dostawę nie zostanie wystawiona w obowiązującym terminie, np. w ciągu siedmiu dni od dnia wydania przedmiotu sprzedaży. Wówczas właściwy będzie kurs z dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli sidmy dzień po wydaniu materiałów. Jeżeli jednak w dniu tym nie zostanie wyliczony i ogłoszony średni kurs NBP wymiany waluty obcej, przeliczenia będzie należało dokonać po kursie ostatnio wyliczonym i ogłoszonym.
Zatem zastosowanie jakiegokolwiek kursu banku, nawet jeśli prowadzi on podatnikowi rachunek bankowy, nie jest możliwe. Kurs banku zostanie uwzględniony dopiero celem ustalenia różnic kursowych w rezultacie otrzymania faktycznej zapłaty, jednak i tym razem nie będzie to kurs sprzedaży, lecz kurs faktycznie zastosowany.
(EM)
PODSTAWA PRAWNA
Par. 37 rozporządzenia ministra finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.).
Art. 12 ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).
Art. 14 ust. 1a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).