Sprawozdanie finansowe: Rezerwy tworzy się w związku z zobowiązaniami wynikającymi z przyszłych świadczeń, a rozliczenia międzyokresowe – z bieżącymi kosztami działalności.
Firmy, które sporządzają sprawozdania finansowe, ujmują w nim rezerwy na różnego rodzaju zobowiązania. Jak jednak wynika z doświadczeń biegłych rewidentów, księgowi mają często problemy z rozróżnieniem rezerw i rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Urszula Jachimowicz z PKF Centrum Rachunkowości podkreśla, że prawidłowa kwalifikacja tych kategorii i rozróżnienie ich zapewniają prawidłowość ustalenia wyniku finansowego, w tym prawidłowej jego wielkości na poszczególnych poziomach rachunku zysków i strat.
Różnica między nimi sprowadza się głównie do tego, że rezerwy tworzy się w związku z zobowiązaniami przedsiębiorstwa wynikającymi z konieczności wykonania w przyszłości świadczeń dla innych podmiotów, natomiast rozliczenia międzyokresowe w związku z bieżącymi kosztami działalności.
Kolejnym ważnym aspektem jest stopień ich niepewności.
– Stopień niepewności jest na ogół znacznie mniejszy w przypadku biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów aniżeli w przypadku rezerw, nawet jeśli czasem występuje konieczność oszacowania kwoty lub terminu ich zapłaty – twierdzi nasza rozmówczyni.
Tworząc rezerwy, kierować należy się zasadą ostrożności, natomiast podstawą tworzenia biernych rozliczeń jest zasada współmierności kosztów i przychodów.
Urszula Jachimowicz dodaje, że kwestią różniącą obie kategorie jest sposób ich ujęcia w sprawozdaniu finansowym: zawiązanie i rozwiązanie niewykorzystanych rezerw obciąża pozostałe koszty/przychody operacyjne, koszty/przychody finansowe oraz straty/zyski nadzwyczajne. Tworzenie i rozwiązanie biernych rozliczeń międzyokresowych powinno natomiast obciążać koszty działalności operacyjnej.
Z kolei Adam Misiński, biegły rewident w KPMG, podkreśla, że bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów są rodzajem rezerw. Tworzy się je na pokrycie typowych kosztów usług faktycznie świadczonych na rzecz jednostki, związanych z jej działalnością operacyjną, np. usługami transportowymi, telekomunikacyjnymi, doradczymi, audytu, a także kosztami pracowniczymi (rezerwa urlopowa, nagrody jubileuszowe) oraz kosztami napraw gwarancyjnych.
Rezerwy tworzy się na pokrycie ewentualnych przyszłych wydatków, których termin poniesienia oraz kwota nie są pewne, jednak istnieje znaczne prawdopodobieństwo, że jednostka będzie obowiązana je ponieść, np. dotyczą one niewłaściwego wykonania umów, postępowań spornych, działań restrukturyzacyjnych.
Ważne!
Kwestię tworzenia rezerw i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów wyjaśnia krajowy standard rachunkowości nr 6