Na 40 sprawdzonych ofert sprzedaży aut w każdej zaniżano ceny. Niższa kwota na umowie pozwoli zapłacić niższy podatek akcyzowy.
Sprzedawcy samochodów sprowadzanych z zagranicy przy transakcji proponują zmianę ceny na fakturze.
– Na 40 sprawdzonych ofert w internecie w 40 wystąpiła taka propozycja. Sprzedawcy tłumaczą, że pozwala to płacić niższą akcyzę i jest nie do sprawdzenia przez celników – sygnalizuje sprawę nam pan Mikołaj.
Według Ministerstwa Finansów opisany proceder jest identyfikowany i rozpoznany, a organy podatkowe posiadają uprawnienia pozwalające przeciwdziałać nadmiernemu obniżaniu akcyzy.
Według ekspertów takie działania sprzedawców są ryzykowne zarówno dla nich samych, jak i dla kupujących. Za tego typu oszustwa grożą sankcje karne skarbowe. Ponadto trzeba pamiętać, że fiskus na sprawdzenie poprawności rozliczeń ma prawie sześć lat – do czasu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
Podstawa opodatkowania
W świetle ustawy o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2009 r. nr 3, poz. 11 z późn. zm.) podstawą opodatkowania samochodów będących przedmiotem nabycia wewnątrzwspólnotowego jest kwota, jaką podatnik jest zobowiązany zapłacić.
– Jeżeli więc cena wskazana w fakturze lub innym dokumencie potwierdzającym transakcję jest niższa niż kwota rzeczywiście zapłacona, opodatkowaniu powinna podlegać ta druga kwota – tłumaczy Krzysztof Flis, doradca podatkowy w MDDP.
Przepisy przewidują dwie możliwości weryfikacji podstawy opodatkowania. Krzysztof Flis podkreśla, że pierwsza z nich jest niezależna od tego, czy podatnik zadeklarował prawdziwą cenę, którą uiścił za samochód, czy nieuczciwie zaniżoną.
W obydwu przypadkach, jeżeli cena znacząco i bez uzasadnionej przyczyny odbiega od średniej wartości rynkowej, organ celny ma prawo wezwać podatnika do wyjaśnienia różnicy, a w ostateczności określić wyższą podstawę i wysokość podatku.
– Druga możliwość weryfikacji podstawy opodatkowania opiera się na udowodnieniu, że w dokumentach, które zostały przedstawione w celu określenia podatku, zaniżono cenę – mówi Krzysztof Flis.
Ekspert dodaje, że w praktyce jest to jednak trudne zadanie, ponieważ wymaga współpracy polskich organów celnych z odpowiednimi władzami krajów, z których nastąpiło nabycie i udowodnienia, że kwota zapłacona była wyższa niż wskazana w dokumencie sprzedażowym. W sytuacji kiedy transakcja regulowana jest za gotówkę, może to być niewykonalne.
– Należy jednak pamiętać, że udowodnienie takiego procederu oznaczałoby dla nabywcy samochodu w Polsce odpowiedzialność karną skarbową w formie co najmniej grzywny, a przepisy w zależności od okoliczności (np. kwota uszczuplenia, wcześniejsza karalność) przewidują nawet karę pozbawienia wolności – ostrzega nasz rozmówca z MDDP.
Wartość samochodów
Gdy cena wykazana na fakturze z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego czy też sprzedaży na terenie kraju przed rejestracją znacząco odbiega od rynkowej wartości samochodu, organy podatkowe są uprawnione do wezwania podatnika do złożenia wyjaśnień dotyczących przyczyn obniżenia wartości nabytego samochodu. Rafał Kowalik, prawnik w Kancelarii Parulski i Wspólnicy, sugeruje, że podatnik może skorygować podstawę opodatkowania w akcyzie, bądź jeżeli organ uzna, że doszło do zaniżenia wartości samochodu, wtedy określa kwotę zobowiązania z urzędu.
– W praktyce organy podatkowe przy określaniu wartości rynkowej posługują się tabelami Eurotax (prawidłowość takiego postępowania potwierdził WSA w Olsztynie w wyroku z 5 sierpnia 2010 r. o sygn. I Sa/OI 369/10) – podpowiada Rafał Kowalik.
Jego zdaniem, w sytuacji wystawienia zaniżonej kwoty na fakturze VAT zarówno wystawcy, jak i osobie posługującej się taką fakturą, np. w celu obniżenia należnego podatku akcyzowego, grozi kara grzywny na gruncie kodeksu karnego skarbowego.
– Organy podatkowe są w stanie ustalić powstanie czynu zabronionego za pomocą różnorodnych środków, np. przesłuchania świadków czy opinii biegłego – dodaje Rafał Kowalik.
Również Marcin Zimny, prawnik z CMS Cameron McKenna, zwraca uwagę, że urząd celny może doliczyć akcyzę nawet wówczas, jeżeli cena na fakturze rzeczywiście odzwierciedla kwotę, którą zapłacił podatnik za samochód. Poza tym urząd celny może zwrócić się o pomoc do zagranicznych organów podatkowych w celu sprawdzenia poprawności przedstawionych przez podatnika dokumentów (w tym faktur).
– Nieuzasadnione jest twierdzenie, że urząd celny nie może sprawdzić, czy podatnik zaniżył akcyzę – ocenia Marcin Zimny. Jeżeli zostanie udowodnione podatnikowi, że zaniżył cenę, może podlegać odpowiedzialności karnej skarbowej. Co więcej, organy podatkowe mają zasadniczo 5 lat na weryfikację ceny podanej przez podatnika.
Co warto wiedzieć o weryfikacji wartości auta
POCZĄTEK WERYFIKACJI
Jeżeli wysokość podstawy opodatkowania bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od średniej wartości rynkowej tego samochodu osobowego, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wzywa podatnika do zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie jej wysokości w kwocie nieprawidłowej.
ODPOWIEDŹ PODATNIKA
W przypadku nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie jej wysokości znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej samochodu osobowego, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi wysokość podstawy opodatkowania.
WARTOŚĆ POJAZDU
Średnią wartością rynkową samochodu osobowego jest wartość ustalana na podstawie notowanej na rynku krajowym, w dniu powstania obowiązku podatkowego, średniej ceny zarejestrowanego na terytorium kraju samochodu tej samej marki, tego samego modelu, rocznika oraz – jeżeli jest to możliwe – z tym samym wyposażeniem i o przybliżonym stanie technicznym, co nabyty w Polsce lub UE.
PRZEDAWNIENIE NALEŻNOŚCI
Jeżeli weryfikacja podstawy opodatkowania nie nastąpi przy deklaracji, podatnik może spodziewać się takiej weryfikacji, zgodnie z Ordynacją podatkową, w ciągu 5 lat.