Trzy pytania do dr. GRZEGORZA WĄSIEWSKIEGO, radcy prawnego z kancelarii White & Case - Obniżenie akcyzy traktowane jest w prawie europejskim jako forma pomocy publicznej. Wymaga więc aprobaty Komisji Europejskiej. Polska uzyskała w 2009 roku zgodę na obniżenie stawki podatku akcyzowego dla biopaliw.
EWA MATYSZEWSKA:
Czy dla biopaliw nadal stosuje się obniżoną akcyzę?
DR GRZEGORZ WĄSIEWSKI:
Obniżone stawki akcyzy obejmują zarówno wyroby powstałe ze zmieszania benzyn i olejów napędowych z biokomponentami, jak i biokomponenty stanowiące samoistne paliwa przeznaczone do napędu silników spalinowych.
Jest to jeden z dwóch mechanizmów wsparcia produkcji biopaliw. Równolegle zgodnie z ustawą o biokomponentach i biopaliwach ciekłych producenci paliw zobowiązani są do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, a więc zapewnienia minimalnego udziału biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zużywanych w ciągu danego roku w transporcie. NCW na rok 2010 wynosi 5,75 proc. i do roku 2013 wzrośnie stopniowo do 7,10 proc.
Czy taki mechanizm jest zgodny z prawem UE?
Obniżenie akcyzy traktowane jest w prawie europejskim jako forma pomocy publicznej. Wymaga więc aprobaty Komisji Europejskiej. Polska uzyskała w 2009 roku zgodę na obniżenie stawki podatku akcyzowego dla biopaliw. W ocenie komisji mechanizmem stymulującym rozwój rynku biopaliw powinien być jednak docelowo jedynie obowiązek realizacji NCW. Dlatego czas obowiązywania ulg ograniczono do 30 kwietnia 2011 r. Polska nie wystąpiła o przedłużenie tego okresu.
Pamiętać też trzeba o tym, że zgodnie z decyzją komisji biopaliwa niespełniające kryteriów zrównoważonego rozwoju nie kwalifikują się do zastosowania ulg i zwolnień podatkowych.
Czym są kryteria zrównoważonego rozwoju?
Pojęcie zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do biopaliw pojawiło się w Dyrektywie 2009/28/WE. Jest ono konsekwencją dotychczasowej praktyki importu biomasy i surowców rolniczych. Wydajność biomasy jest bowiem największa w środowisku tropikalnym, zaś koszty produkcji biopaliw są najniższe w krajach rozwijających się. Ekspansja produkcji roślin energetycznych rodzi więc obawy o ochronę środowiska. Prowadzi bowiem do wylesiania obszarów tropikalnych. Rodzi także negatywne skutki społeczne związane z rywalizacją między produkcją biopaliw a produkcją żywności.
Dlatego produkcja surowców rolniczych, z których powstaje biomasa, musi pozostawać w zgodzie z mechanizmami gwarancji zrównoważonego rozwoju. Produkcja biopaliw nie może pociągać za sobą negatywnych skutków dla środowiska naturalnego – jak niszczenie terenów o dużej bioróżnorodności lub wycinanie lasów tropikalnych. Surowce do produkcji biopaliw nie mogą więc pochodzić np. z lasów pierwotnych czy obszarów wyznaczonych do celów ochrony przyrody.
Implementacja dyrektywy powinna nastąpić do 5 grudnia 2010 r. Jednak Polska – mimo braku ustawowo określonego sposobu weryfikacji – już ubiegając się o aprobatę komisji dla obowiązujących ulg i zwolnień podatkowych, potwierdziła, że będą one miały zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do biopaliw spełniających kryteria zrównoważonego rozwoju.