Podatnicy nie mogą skutecznie powoływać się na umowę określającą dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w sposób odmienny od zasad określonych w przepisach podatkowych. Skoro podatniczka nie była właścicielem składników majątku do momentu zapłaty całości ceny, to nie mogła ich amortyzować.

STAN FAKTYCZNY
Spór dotyczył rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za 2002 rok. W ocenie organów podatniczka nieprawidłowo zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów między innymi odpisy amortyzacyjne środków trwałych, przy zastrzeżeniu prawa własności, czym naruszyła art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
UZASADNIENIE
Racji skarżącej spółce nie przyznał wojewódzki sąd administracyjny ani Naczelny Sąd Administracyjny. Jak zauważył sąd, wbrew zarzutom skargi kasacyjnej nie można uznać, by ocena przedstawionego na etapie postępowania aneksu do umowy o współpracy naruszała zasadę swobodnej oceny dowodów określoną w art. 191 ustawy Ordynacja podatkowa. Organy podatkowe, a także sąd I instancji w sposób przekonujący wskazały, z jakich przyczyn odmówiły wiarygodności temu dokumentowi. W sytuacji gdy skarżąca dopiero na etapie postępowania odwoławczego przedstawia tak ważny dokument, jak wskazywany przez nią aneks do tej umowy, który zupełnie zmienia istotne postanowienia umowy o współpracy w zakresie dostawy sprzętu w zakresie momentu przejścia własności, powodując tym samym konsekwencje co do zaliczenia odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów, to nie można uznać, by odmowa wiarygodności temu dokumentowi naruszała zasadę swobodnej oceny dowodów.
Jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Z przepisu tego wyraźnie wynika, że podstawy i zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych określone zostały w art. 16a-16m ustawy z uwzględnieniem art. 16. Podatnicy nie mogą zatem skutecznie powoływać się na uzgodnienia umowne określające dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w sposób odmienny od zasad określonych w powołanych przepisach.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego sąd I instancji prawidłowo przyjął, że zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych amortyzacji podlegają wymienione w tym przepisie składniki majątkowe stanowiące własność podatnika. Jedną z koniecznych przesłanek dokonywania amortyzacji na podstawie tego przepisu jest więc to, by składniki te były własnością osoby dokonującej amortyzacji. W przepisie tym ustawodawca przewidział dalsze warunki amortyzacji tych składników. Zawarty w tym przepisie zapis o oddaniu do używania na podstawie umów tam wymienionych odnosi się do właściciela, a nie osoby najemcy, dzierżawcy czy leasingobiorcy itp. Chodzi o oddanie przez właściciela składników majątkowych na podstawie umów wymienionych w tym przepisie. W przypadku zawarcia takich umów amortyzacji dokonuje właściciel, a nie najemca, dzierżawca czy leasingobiorca.
Skoro skarżąca nie była właścicielem tych składników do momentu zapłaty całości ceny, gdyż dopiero z chwilą zapłaty ceny ze względu na treść art. 589 kodeksu cywilnego kupujący staje się właścicielem rzeczy, to nie miał do niej zastosowania przepis art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Wyrok NSA z 21 czerwca 2006 r.
SYGN. AKT II FSK 921/05
ALEKSANDRA TARKA