Czy płatnik może na wniosek zleceniobiorcy pobrać zaliczkę na podatek dochodowy według stawki wyższą niż 19 proc.?

ANDRZEJ DĘBIEC
partner, Kancelaria Lovells
Zgodnie z art. 41 ustawy o podatku od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, dokonujące wypłat z tytułu świadczenia na ich rzecz usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, są zobowiązane do pobrania zaliczki na podatek w wysokości 19 proc. uzyskanych dochodów. Niekiedy pobranie podatku według stawki 19 proc. może być niekorzystne dla podatnika. Może się tak zdarzyć np. w sytuacji osiągania przez podatnika przychodów opodatkowanych zgodnie ze skalą podatkową z wielu źródeł (umowa o pracę, inne zlecenia itp.). Na koniec roku może bowiem okazać się, że pobierane zaliczki nie odzwierciedlają faktycznej kwoty i że podatnik będzie zmuszony do dokonania dopłaty, co może być uciążliwe.
Płatnik może na wniosek podatnika (zleceniobiorcy lub osoby wykonującej usługi na podstawie umowy o dzieło) pobrać zaliczkę w wyższej wysokości, stosując przy obliczaniu i pobieraniu zaliczek stawkę wyższą niż 19 proc. Przepisy nie określają formy takiego wniosku, jednak dla celów dowodowych uznać należy, że wniosek powinien zostać przygotowany przez podatnika na piśmie. Ustawodawca nie wprowadził żadnego terminu określającego, kiedy można składać przedmiotowy wniosek. Zatem uznać należy, że wniosek o potrącanie wyższej zaliczki można złożyć w każdym momencie w trakcie roku podatkowego. Ustawa nie przewiduje także, od kiedy wniosek złożony staje się wiążący dla płatnika.
W mojej opinii, osoba składająca taki wniosek powinna określić, od kiedy płatnik ma pobierać zaliczki w oparciu o wyższą stawkę podatku. Skoro bowiem płatnik ma pobierać zaliczki według wyższych stawek na wniosek podatnika, uznać należy, że wniosek ten powinien jednoznacznie określać, w jakim okresie podatnik jest zainteresowany stosowaniem wyższych stawek do pobieranych przez płatnika zaliczek.
Ustawodawca pozwolił na wybór stawki wyższej niż 19 proc., wynikającej z obowiązującej skali podatkowej. Oznacza to, że w latach 2008-2009 podatnicy mogą wnioskować o zastosowanie do obliczania zaliczek zamiast stawki 19 proc., stawek 30 proc. lub 40 proc. Przy czym uznać należy, że wybór stawki, którą należy zastosować, należy do podatnika.
Powstaje pytanie, co z wnioskiem podatnika, w którym podatnik ogranicza się do żądania poboru zaliczek w oparciu o wyższą stawkę podatku bez określenia, według jakiej stawki taki pobór miałby następować. Wydaje się, że taki wniosek należy uznać za niepełny i nie będzie on dla płatnika wiążący. Zgodnie bowiem z art. 41a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnicy mogą zastosować zamiast najniższej wyższą stawkę (to znaczy zamiast 19 proc., stawkę 30 proc. lub 40 proc.) na wniosek podatnika. Jeżeli więc we wniosku nie określono wysokości stawki, płatnik nie jest uprawniony do samodzielnego podejmowania decyzji o wysokości stawki, którą zastosuje przy pobieraniu zaliczek.
(KT)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 41, art. 41a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).