Korzystanie nieodpłatnie z cudzego gruntu kreuje przychód u korzystającego. Urzędy kontroli skarbowej sprawdzają, czy został zapłacony podatek od takiego przychodu. W przypadku osób, które go nie uiściły, fiskus wyda decyzję określającą zaległość w PIT.
Osoby, które korzystają za darmo z cudzego gruntu, uzyskują przychód z nieodpłatnego świadczenia. Należy go wykazać w rozliczeniach z fiskusem i opodatkować. Warto o tych obowiązkach pamiętać, bo pracownicy urzędów kontroli skarbowej (UKS) sprawdzają podatników, którzy wykorzystują cudzą własność, nie ponosząc żadnych nakładów – wynika z sondy „DGP”.
Prowadzonych kontroli w tym zakresie nie ma zbyt wiele. W niektórych UKS tego typu spraw nie ma wcale. Ale są też przypadki, gdzie wykrywane są nadużycia, i to spore.
Liczba spraw
W praktyce z nieodpłatnym korzystaniem z cudzych gruntów mamy do czynienia zazwyczaj przy przedsiębiorstwach energetycznych, telekomunikacyjnych, gazowniczych czy innych wykorzystujących sieci techniczne.
Andrzej Bartyska z UKS w Gdańsku mówi, że urzędnicy sprawdzają w trakcie prowadzonych postępowań kontrolnych status prawny składników majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej.
– Do tej pory nie stwierdziliśmy przypadków naruszenia przepisów podatkowych w tej materii – stwierdza Andrzej Bartyska. Podobnie jest na terenie działania UKS we Wrocławiu.
Instytucje, w których nie ma kontroli w zakresie nieodpłatnego korzystania z cudzych gruntów, to UKS w: Olsztynie, Rzeszowie, Szczecinie, Białymstoku.
– Nie można wykluczyć kontroli pod opisanym kątem w przyszłości – stwierdza Teresa Piechowicz z UKS w Rzeszowie.
Natomiast, jak wyjaśnia Mariola Grabowska z UKS w Łodzi, w trakcie postępowań kontrolnych, w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania, inspektorzy skarbowi sprawdzają m.in. zakres wykorzystania składników majątkowych, własnych lub cudzych, pod kątem skutków podatkowych.
Konkretne przypadki
Spośród urzędów kontroli skarbowej, z którymi udało się nam porozmawiać w dwóch przypadkach, tj. Katowic i Opola, wykryto nadużycia, w zakresie nieodpłatnego korzystania z cudzych gruntów.
Z informacji Joanny Kruz z UKS w Katowicach wynika, że w ostatnim okresie urząd przeprowadził jedną kontrolę w zakresie nieodpłatnego korzystania z cudzych gruntów. W czasie kontroli ustalono, że spółka korzystała nieodpłatnie z placu parkingowo-składowego należącego do osoby fizycznej będącej jednocześnie prezesem zarządu tej spółki.
Wartość nieodpłatnych świadczeń została wyliczona na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnieniu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia. Zaniżony podatek w związku z uzyskaniem przez spółkę nieodpłatnego świadczenia wyniósł 1520 zł.
– Czynności kontrolne zostały zakończone wydaniem wyniku kontroli z uwagi na to, że podatnik złożył korektę CIT-8 – mówi Joanna Kruz.
Z kolei Agnieszka Derkacz z UKS w Opolu stwierdza, że w woj. opolskim nieodpłatne korzystnie z cudzych gruntów ujawniono m.in. w zakresie kontroli celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami publicznymi oraz środkami pochodzącymi z UE. W toku badania dokumentacji związanej z zabezpieczeniem i administrowaniem zasobami Skarbu Państwa stwierdzono bezpłatne udostępnienie nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni ok. 17 ha. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami kontrolujący ustalili, że kwota czynszu z tytułu użytkowania gruntów rolnych przekazanych do bezpłatnego użytkowania wynosi ogółem ponad 3 mln zł.
– W wyniku postępowania kontrolnego ujawniono aż 89 przypadków użytkowania nieruchomości rolnych bez tytułu prawnego – wylicza Agnieszka Derkacz.
Nasza rozmówczyni podkreśla też, że nieodpłatne korzystnie z cudzych gruntów badano również m.in. w prowadzonych postępowaniach kontrolnych w kontekście weryfikacji uzyskanych płatności bezpośrednich do gruntów rolnych.
Plan kontroli
Kontrola skarbowa jest prowadzona zgodnie z planem kontroli, który ustalają dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej stosownie do zadań określonych przez generalnego inspektora kontroli skarbowej. Teresa Piechowicz przypomina, że kontrola skarbowa może być również prowadzona poza planem kontroli, na podstawie uzyskanych informacji lub materiałów albo przeprowadzonych analiz.
Analizie poddawane są także zagadnienia związane z nieodpłatnym korzystaniem z cudzej nieruchomości gruntowej.