Osoba prywatna, otrzymując od ubezpieczyciela świadczenie, które nie ma charakteru odszkodowawczego, musi je rozliczyć w zeznaniu podatkowym.
W wyniku sporów z firmami ubezpieczeniowymi osoby ubezpieczone mogą otrzymać świadczenia, które nie wynikają z umowy. Ubezpieczyciel, wypłacając świadczenie, może nie wiedzieć, że w danym przypadku brak jest obowiązku prawnego jego wypłaty, bądź też ma świadomość, że jego wypłata jest sporna. Wypłata takiego świadczenia (tzw. kulancja) może być podyktowana np. względami społecznymi lub marketingowymi.

Inne źródła

Artur Oleś, doradca podatkowy, wiceprezes zarządu KSK Doradcy, tłumaczy, że w przypadku wypłaty przez ubezpieczyciela świadczenia nienależnego, które nie ma charakteru odszkodowawczego w rozumieniu prawa ubezpieczeń, osoba fizyczna – odbiorca świadczenia, otrzyma przychód z tzw. innych źródeł.
Oznacza to, że opodatkowanie otrzymanego świadczenia przez beneficjenta jest regulowane według zasad ogólnych, czyli według skali podatkowej. Beneficjent jest obowiązany do samodzielnego rozliczenia podatku do 30 kwietnia roku następującego po wypłacie nienależnego świadczenia. W praktyce odbiorca świadczenia może nie wiedzieć, że taki obowiązek w ogóle występuje.
Ubezpieczyciel powinien wystawić odbiorcy informację PIT-8C.
– Jest to co najmniej problematyczne, bowiem bardzo często ubezpieczyciele nie wiedzą, iż w danym przypadku wypłata świadczenia była nienależna – dodaje Artur Oleś.
Natomiast otrzymanie świadczenia nienależnego przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą czy też odszkodowania o charakterze spornym powinno być opodatkowane jak inne dochody z działalności gospodarczej.



Koszt ubezpieczyciela

Skutki podatkowe dla firmy ubezpieczeniowej należy rozpatrywać pod kątem zaliczenia wypłaty świadczenia do kosztów uzyskania przychodów.
W ocenie Artura Olesia organy podatkowe wypłatę nienależnego świadczenia mogą uznać jako wydatki na reprezentację (wydatki ponad przyjętą miarę, skalkulowane na zrobienie dobrego wrażenia), niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.
Należy w każdym z tych przypadków badać stan faktyczny. Jeżeli wypłata świadczenia była podyktowana względami marketingowymi czy społecznymi, to takie świadczenie może stanowić reprezentację.
– Gdy ubezpieczyciel nie ma świadomości, że wypłacił świadczenie nienależne, to wydatki w moim przekonaniu mogą stanowić koszt – dodaje Artur Oleś.

Zwolnienie z PIT

Inaczej będzie natomiast przy wypłacie odszkodowania o charakterze spornym. Jest to odszkodowanie w rozumieniu prawa ubezpieczeniowego, a więc jego wypłata może być zwolniona z opodatkowania na podstawie odpowiednich regulacji ustawy o PIT.
– W konsekwencji ubezpieczyciel powinien rozstrzygnąć wątpliwości na korzyść ubezpieczonego – stwierdza Artur Oleś.
Taka wypłata stanowi koszt uzyskania przychodów ubezpieczyciela.
Ważne
Kulancja – wypłata przez ubezpieczyciela świadczenia nienależnego (bez związku ze szkodą) lub gdy brak jest pewności co do odpowiedzialności za szkodę