Polecenie ustanowione w umowie darowizny, gdy zostanie wykonane, może zmniejszyć jej wartość do opodatkowania.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że nie każde polecenie zawarte w umowie darowizny ma wpływ na opodatkowanie.
Ustanowienie prawa użytkowania na nieruchomości przez obdarowanego w wykonaniu polecenia darczyńcy może stanowić ciężar darowizny. Jednak jak podkreślił sędzia sprawozdawca Antoni Hanusz, od faktycznego wykonania polecania zależy to, czy jego wartość pomniejszy wartość darowizny. W odróżnieniu od zachowku, w przypadku polecenia nie ma roszczenia, które pozwalałoby na wyegzekwowanie jego wykonania. Dlatego ciężarem podatkowym, który wpływa na wysokość podatku od darowizny, może być tylko rzeczywiście wykonane polecenie.
Spór w sprawie dotyczył trzech umów notarialnych. Najpierw matka podarowała synowi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Obdarowany w wykonaniu polecenia darczyńcy ustanowił na rzecz matki bezpłatne prawo użytkowania mieszkania. Skapitalizowana wartość prawa użytkowania została odliczona od podstawy opodatkowania jako ciężar darowizny. Potem matka zrzekła się tego prawa, a syn sprzedał podarowane mu mieszkanie. Kolejnym aktem notarialnym syn wraz z żoną ustanowili na rzecz matki prawo użytkowania mieszkania, które kupili. Organy podatkowe uznały, że podatnicy chcieli obejść prawo. Wyrok jest prawomocny.
Sygn. akt II FSK 598/08