Tylko do 9 października przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg w spłacie podatków stanowiących pomoc publiczną na restrukturyzację. Na razie nie ma nowych regulacji w tym zakresie. Trzeba szybko rozpocząć nad nimi pracę.
Ponad 4 tys. przedsiębiorców posiada zaległości wobec budżetu państwa we wszelkich wpłatach powyżej 1 mln zł. To dane Ministerstwa Finansów, obrazujące stan zadłużenia na koniec 2008 roku. Tacy podatnicy mogą korzystać ze specjalnych ulg w spłacie zobowiązać podatkowych, które stanowią pomoc na restrukturyzację. Jednak ulgi te mogą być udzielane tylko do 9 października 2009 r. Eksperci podkreślają, że resort finansów powinien wprowadzić podobne rozwiązania również po tej dacie.

Dawne preferencje

Przypomnijmy, że w 2002 roku ówczesny minister finansów Grzegorz Kołodko wprowadził ustawę o restrukturyzacji należności publicznoprawnych, umarzającą firmom borykającym się z problemami finansowymi zaległe świadczenia w zamian za uiszczenie opłaty restrukturyzacyjnej. Zgodnie z ustawą, restrukturyzacją objęte mogły być należności m.in. z tytułu podatków, ceł, wpłat z zysku, zaległości wobec Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu Pracy, Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Czy podobne rozwiązania można wprowadzić dziś?

Propozycje na przyszłość

Zdaniem prof. Grzegorza Kołodki, sytuacja jest inna, budżet zdewastowany, więc proste powtórzenie tamtego zabiegu nie jest możliwe.
Pomysł umożliwienia podatnikom restrukturyzacji ich należności z pewnością znajdzie szerokie grono zwolenników, jak i przeciwników, w zależności od sposobu postrzegania roli państwa i jego oddziaływania na gospodarkę.
– Program restrukturyzacji przygotowany przez ministra Grzegorza Kołodkę umożliwił z jednej strony wyjście z trudnej sytuacji wielu przedsiębiorcom, lecz przyczynił się też do utrzymywania przy życiu nierentownych przedsiębiorstw, które w normalnych warunkach nie poradziłyby sobie na rynku – ocenia Krzysztof Nowicki, ekspert w kancelarii Magnusson.
Do 9 października 2009 r. przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z ulg w spłacie zobowiązań podatkowych stanowiących pomoc publiczną na restrukturyzację.
Według Agnieszki Tałasiewicz, partnera w Ernst & Young, jednym z celów pomocy w tej formie mającym istotne znaczenie dziś, gdy wychodzimy z kryzysu, jest wsparcie procesów restrukturyzacyjnych. Taka pomoc mieści się w planie restrukturyzacyjnym określającym działania mające na celu przywrócenie przedsiębiorcy długookresowej zdolności konkurowania na rynku.
– Przyznawanie ulg w podatkach ma sens tylko o tyle, o ile przyniesie w przyszłości zwiększenie wpływów budżetowych – stwierdza Agnieszka Tałasiewicz.
Dodaje, że podatnicy, którzy myślą o skorzystaniu z ulg podatkowych na restrukturyzację, mają na to już niespełna miesiąc. Aby ten termin wydłużyć, rząd musi jak najszybciej podjąć starania o przedłużenie programu pomocowego i przygotować odpowiednią nowelizację przepisów.



Słuszny kierunek

Wdrożenie ponownie możliwości restrukturyzacji publicznoprawnego zadłużenia powinno być poprzedzone gruntowną analizą wyników, które przyniosła ustawa z 2002 roku. Na ten aspekt zwraca uwagę Krzysztof Nowicki, który stwierdza, że należałoby też rozważyć, czy nowa ustawa pomogłaby rzeczywiście wyjść z kryzysu wielu firmom i kontynuować ich rozwój, czy też przedłużyłaby moment upadku nierentownych firm.
Z kolei Tomasz Piekielnik, doradca podatkowy, partner w Piekielnik i Partnerzy we Wrocławiu, uważa, że wprowadzenie takiej regulacji prawnej, jak ta z 2002 roku (abstrahując od jej zalet i wad), byłoby obecnie znacznie utrudnione z uwagi choćby na obowiązujący państwa członkowskie UE zakaz udzielania pomocy publicznej.
W Ordynacji podatkowej przewidziane są możliwości restrukturyzacji należności podatkowych, np. w formie umorzenia zaległości podatkowej – otrzymanie tych ulg zależy jednak od dobrej woli urzędu.
– Niestety, ubieganie się o te ulgi to przypomnienie fiskusowi o naszych zobowiązaniach, w odpowiedzi na co wszczynane bywają postępowania egzekucyjne – ostrzega Tomasz Piekielnik.
Podpowiada, że działania MF powinny skupić się na tym, aby istniejące rozwiązania były bardziej dostępne w praktyce oraz aby podatnik nie był karany za chęć restrukturyzacji swych zobowiązań.
Kto może skorzystać z restrukturyzacji
Restrukturyzacją może być objęty przedsiębiorca, który łącznie spełnia warunki:
● znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej
● nie należy do grupy kapitałowej ani nie jest przejmowany przez taką grupę, z wyjątkiem gdy wykaże, że jego trudna sytuacja ekonomiczna: a) ma charakter wewnętrzny i nie jest wynikiem nieuzasadnionego podziału kosztów w ramach grupy oraz b) jest zbyt poważna, aby mogła być przezwyciężona przez samą grupę
● rozpoczął działalność gospodarczą co najmniej trzy lata przed dniem wystąpienia z wnioskiem o udzielenie pomocy na restrukturyzację.