Sprzedawca nie może skorygować podatku należnego w dacie wystawienia faktury korygującej. Korekta przysługuje dopiero po otrzymaniu potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Wymóg uzyskania potwierdzenia odbioru budzi wiele kontrowersji. Czy taki obowiązek wynika z przepisów wspólnotowych?
ANDRZEJ DĘBIEC
partner Kancelaria Lovells
W szczególności należy rozważyć zgodność takiego ograniczenia z zasadą neutralności, jedną z podstawowych zasad opodatkowania VAT określoną w Dyrektywie Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (jak również w poprzedzającej ją VI Dyrektywie VAT).
Interpretacja zasady neutralności dokonywana w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) prowadzi do wniosku, że w przypadku zmiany warunków umowy, powodującej zmianę ceny, podstawa opodatkowania powinna być odpowiednio obniżona. Dyrektywa nie przewiduje w tym zakresie żadnych ograniczeń, w szczególności nie uzależnia takiego obniżenia od uzyskania potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Co więcej, w orzecznictwie ETS uznaje się prawo do obniżenia obrotu o kwoty udzielonych rabatów także wówczas, gdy nie jest możliwe wystawienie faktury korygującej (wyrok z 24 października 1996 r., sprawa C-317/94).
Z uwagi na powyższe uznać należy, że dodatkowy warunek uzależniający możliwość obniżenia kwoty podatku należnego w przypadku wystawienia faktury korygującej od uzyskania potwierdzenia odbioru takiej faktury przez nabywcę narusza zasadę neutralności VAT przewidzianą w dyrektywie. W przypadku sprzeczności przepisów krajowych z uregulowaniami unijnymi (dyrektywą) podatnik może powołać się bezpośrednio na przepisy unijne (zasada bezpośredniego stosowania przepisów dyrektywy). Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie ETS oraz polskich sądów administracyjnych.
Urzędy skarbowe z reguły kwestionują prawo podatnika do obniżenia należnego VAT w przypadku wystawienia faktury korygującej, gdy brak jest potwierdzenia odbioru takiej faktury przez nabywcę. Należy jednak zauważyć, że sądy administracyjne, odwołując się bezpośrednio do uregulowań unijnych, coraz częściej uznają takie dodatkowe ograniczenia przewidziane w polskiej ustawie za niezgodne z dyrektywą. Jako przykład można podać orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 19 września 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 1587/08), który rozpatrując analogiczną sprawę, uznał, że naruszenie przez podatnika obowiązków formalnych nie może stanowić jedynej podstawy do wprowadzenia ograniczeń naruszających zasadę neutralności VAT.