Czy faktura za usługę budowy placu zabaw musi mieć adnotację „mechanizm podzielonej płatności”? W jakich przypadkach wspólnoty mieszkaniowe powinny wystawiać faktury? Kiedy oznaczenie „EE” dotyczy sprzedaży e-booków? Czy usługi prania odzieży szpitalnej są zwolnione z VAT?
Podatnik prowadzi sprzedaż na rzecz osób fizycznych oraz firm. W przypadku sprzedaży dla osób fizycznych do paragonów na żądanie nabywców podatnik wystawia rachunki imienne. Czy rachunki takie trzeba wykazywać w nowym pliku JPK_VAT, np. z oznaczeniem „FP”?
Wymaganą treść faktur określa art. 106e ustawy o VAT. Z przepisów tych nie wynika, aby wymaganym elementem było słowo „faktura”. W konsekwencji fakturami są wszelkie dokumenty, które zawierają wymagane dla faktur dane, nawet jeżeli nie są tak zatytułowane.
10 najważniejszych problemów z JPK_V7
10 najważniejszych problemów z JPK_V7

Zobacz również
W świetle powyższego odpowiedź na pytanie zależy od tego, czy wystawiane przez podatnika dokumenty (nazywane przez podatnika rachunkiem imiennym) zawierają wszystkie wymagane dla faktury dane. Jeżeli nie, to nie stanowią one faktur, a w konsekwencji nie należy ich wykazywać w ewidencji VAT ani w nowym pliku JPK_VAT.
Jeżeli jednak dokumenty te zawierają wszystkie wymagane dla faktur dane, są to w istocie faktury, a że są one wystawiane do sprzedaży zaewidencjonowanej za pomocą kasy rejestrującej, należy je wykazać w ewidencji VAT oraz w nowym pliku JPK_VAT z oznaczeniem „FP” (par. 10 ust. 5 pkt 3 rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług w zw. z art. 109 ust. 3d ustawy o VAT).
Podstawa prawna
  • art. 106e, art. 109 ust. 3d ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1747),
  • par. 10 ust. 5 pkt 3 rozporządzenia ministra finansów, inwestycji i rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1127).
Na zlecenie spółki z o.o. podatnik wykonał usługę budowy placu zabaw. Czy dokumentującą wykonanie tej usługi fakturę na kwotę ponad 15 tys. zł podatnik powinien oznaczyć wyrazami „mechanizm podzielonej płatności”?
Z 1 listopada 2019 r. weszły w życie przepisy określające obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności (zob. dodany art. 108a ust. 1a ustawy o VAT). Towarzyszyło temu m.in. wprowadzenie obowiązku oznaczania niektórych faktur wyrazami „mechanizm podzielonej płatności”. Z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT wynika, że obowiązek ten istnieje, jeżeli łącznie spełnione są trzy warunki, czyli faktura:
1) wystawiana jest na rzecz podatnika (tj. podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu VAT),
2) dokumentuje dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy o VAT,
3) wystawiana jest na kwotę należności ogółem (kwotę brutto) przekraczającą 15 tys. zł.
Usługi budowy placów zabaw są na gruncie PKWiU klasyfikowane w grupowaniu 43.99.70.0, tj. jako roboty związane z montażem i wznoszeniem konstrukcji z elementów prefabrykowanych. Są to zatem usługi wymienione w poz. 143 załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Jeżeli zatem pytanie dotyczy usługi budowy placu zabawa klasyfikowanej jako robota związana z montażem i wznoszeniem konstrukcji z elementów prefabrykowanych, to wystawiana spółce z o.o. faktura na kwotę 15 tys. zł, która dokumentuje świadczenie tej usługi, powinna być oznaczona wyrazami „mechanizm podzielonej płatności”. Ponadto:
1) faktura ta powinna zostać opłacona przez nabywcę z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (zob. art. 108a ust. 1a ustawy o VAT),
2) świadczenie usługi oraz jej nabycie powinno być – odpowiednio przez podatnika i spółkę z o.o. – oznaczone w ewidencji VAT oraz w nowym pliku JPK_VAT kodem „MPP” (par. 10 ust. 4 pkt 13 oraz par. 11 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług).
Podstawa prawna:
  • art. 106e ust. 1 pkt 18a i art. 108a ust. 1, załącznik nr 15 do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1747),
  • par. 10 ust. 4 pkt 13 oraz par. 11 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia ministra finansów, inwestycji i rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1127).
Wspólnota mieszkaniowa korzysta ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Czy na żądanie właścicieli lokali wspólnota mieszkaniowa ma obowiązek wystawiania faktur na kwoty obciążeń dotyczące tych lokali?
Wspólnoty mieszkaniowe mogą być podatnikami VAT. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 lutego 2012 r. (sygn. akt I FSK 840/11), stwierdzając, że „wspólnota jako «osoba ustawowa», do której znajdują odpowiednie zastosowanie przepisy o osobach prawnych, a nie jej członkowie, może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną, jak również być podatnikiem podatku VAT”.
Podatnikami VAT wspólnoty mieszkaniowe są przede wszystkim z tytułu działalności na rzecz osób trzecich, np. wynajmowania lokali czy udostępniania ścian budynków na reklamy. Ponadto wspólnoty mieszkaniowe mogą być podatnikami VAT z tytułu odsprzedaży tzw. mediów, tj. energii cieplnej, energii elektrycznej, gazu, wody oraz usług odbioru nieczystości stałych i płynnych. Przyjmuje się bowiem, że wspólnota mieszkaniowa, realizując wspólny interes właścicieli, występuje w odmiennych rolach w przypadku nabycia towarów i usług w ramach zarządu nieruchomością wspólną oraz w przypadku nabycia towarów i usług na potrzeby utrzymania poszczególnych lokali właścicieli. O ile w pierwszej z tych ról wspólnoty mieszkaniowe nie działają w charakterze podatników, to w przypadku nabycia towarów i usług na potrzeby utrzymania poszczególnych lokali właścicieli wspólnoty mieszkaniowe działają w takim charakterze (zob. wyrok NSA z 10 marca 2011 r., sygn. akt I FSK 423/10). Takie też stanowisko zajął minister finansów w interpretacji ogólnej z 21 czerwca 2011 r. (nr T8/033/IO1/AEW/11/PT-571).
Jednocześnie należy wskazać, że na żądanie nabywców sprzedaż zwolniona od VAT musi być dokumentowana fakturami (art. 106b ust. 2 w zw. z art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT). W konsekwencji w przedstawionej sytuacji wspólnota mieszkaniowa ma na żądanie właściciela lokalu użytkowego wystawiać fakturę dokumentującą zwolnioną od VAT sprzedaż w zakresie, w jakim nabywa towary i usługi na potrzeby tego właściciela. Nie ma natomiast obowiązku (ani prawa) do wystawiania faktury w zakresie, w jakim nabywa towary i usługi na potrzeby zarządu nieruchomością wspólną.
Podstawa prawna
  • art. 15, art. 106b ust. 2 i 3, art. 113 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1747).
Czy sprzedaż e-booków na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej należy w nowym pliku JPK_VAT oznaczać kodem „EE”?
Od 1 października 2020 r. obowiązuje rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji dotyczących podatku od towarów i usług. Przewiduje ono m.in. obowiązek wykazywania w ewidencji VAT oznaczeń dotyczących niektórych transakcji (par. 10 ust. 4 oraz par. 11 ust. 2 ww. rozporządzenia). Analogiczne oznaczenia wykazywane powinny być w nowym pliku JPK_VAT.
Jednym z takich oznaczeń jest „EE”. Podatnicy są zobowiązani oznaczać nim świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy o VAT (par. 10 ust. 4 pkt 2 ww. rozporządzenia), a więc świadczenie usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych i usług elektronicznych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami.
W związku z tym należy wyjaśnić, że z art. 2 pkt 26 ustawy o VAT wynika, że usługami elektronicznymi w rozumieniu VAT są usługi świadczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 7 rozporządzenia unijnego nr 282/2011, a więc usługi świadczone za pomocą internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.
W świetle tej definicji sprzedaż e-booków stanowi świadczenie usług elektronicznych, jeżeli następuje w sposób zautomatyzowany i wymagający minimalnego udziału człowieka. Powoduje to, że sprzedaż e-booków na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, w szczególności osób prywatnych, powinna być w ewidencji VAT oraz w nowym pliku JPK_VAT oznaczana symbolem „EE”. W pozostałym zakresie sprzedaż e-booków (np. sprzedaż e-booków wysyłanych do nabywców „ręcznie”) nie musi być oznaczana symbolem „EE”.
Podstawa prawna:
  • par. 10 ust. 4, par. 11 ust. 2 rozporządzenia ministra finansów, inwestycji i rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1127),
  • art. 2 pkt 26, art. 28k ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1747),
  • art. 7 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE z 2011 r. L 77, s. 1; ost.zm. Dz.Urz. UE z 2019 r. L 313, s. 14).
Podatnik świadczy dla szpitala usługi prania odzieży szpitalnej. Czy usługi te są zwolnione od VAT?
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT zwalnia się od VAT usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, świadczone na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich zakładów leczniczych, w których wykonywana jest działalność lecznicza.
Zwolnienie to obejmuje m.in. świadczenie usług ściśle związanych z usługami w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, jeżeli są to usługi świadczone na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich zakładów leczniczych, w których wykonywana jest działalność lecznicza. Sposób stosowania tego zwolnienia wyjaśniony został w interpretacji ogólnej ministra rozwoju i finansów z 29 grudnia 2017 r. (nr PT1.8101.5.2017.PSG.622). Z interpretacji tej wynika, że zwolnieniem tym objęte mogą być usługi stanowiące nieodzowny element działalności placówek, świadczących opiekę medyczną, jak również, że „warunek świadczenia czynności na terenie podmiotu leczniczego sprowadza się w istocie do tego, że są one faktycznie wykorzystywane (w ramach świadczenia usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia) na terenie tych podmiotów (np. dostawa wyżywienia dla pacjentów przebywających na terenie szpitala, nawet gdy zostało ono przygotowane poza tym terenem, odbiór odzieży i pościeli szpitalnej wykorzystywanej przez pacjentów oraz dowóz czystej odzieży i pościeli szpitalnej dla pacjentów przebywających na terenie szpitala, nawet, gdy jej pranie zostało wykonane poza terenem szpitala)”.
W interpretacji tej minister określił również przykładowy katalog czynności korzystających ze wskazanego na wstępie zwolnienia. Do katalogu tego należą m.in. „czynności związane z gospodarką bielizną i odzieżą szpitalną oraz pościelą (jej zmiana, transport wewnątrzszpitalny, pranie)”. Prowadzi to do wniosku, że świadczone przez podatnika usługi prania odzieży szpitalnej są zwolnione od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT.
Podstawa prawna:
  • art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1747).