Dokonując rozliczenia rocznego podatnicy PIT, poza przysługującymi ulgami podatkowymi, mają prawo do uwzględniania kosztów uzyskania przychodów. Ich wysokość zależy m.in. od rodzaju uzyskiwanych w danym roku podatkowym dochodów.
Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Dochód do opodatkowania
Jak podkreśla Renata Kostowska źródłami przychodów są: stosunek służbowy i pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta, działalność wykonywana osobiście, pozarolnicza działalność gospodarcza, działy specjalne produkcji rolnej, nieruchomości lub ich części, najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych, odpłatne zbycie: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów (jeżeli zbycie zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie), innych rzeczy (jeżeli zbycie zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie) oraz inne źródła.
- Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów. Dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów - wyjaśnia Renata Kostowska.
Koszty do uwzględnienia
Pracownicy olsztyńskiej izby skarbowej wskazują, że istotną kwestią podczas dokonywania rocznego obliczenia podatku jest prawidłowe ustalenie kosztów uzyskania przychodu, którymi są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. Jednak koszty dotyczące niektórych źródeł przychodu zostały określone kwotowo bądź procentowo i w odniesieniu do nich podana definicja nie będzie miała zastosowania.
Koszty zryczałtowane
Inny sposób ustalenia kosztów - zdaniem urzędników Izby Skarbowej w Olsztynie - będzie miał miejsce w sytuacji, gdy przychody są uzyskiwane przez twórców i autorów. Koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - określa się w wysokości 50 proc. uzyskanego przychodu. O zastosowaniu takich kosztów decyduje fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego. Należy jednak pamiętać, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
Dla niektórych rodzajów działalności wykonywanej osobiście ustawodawca przewidział kwotowe koszty uzyskania przychodu, w wysokości kosztów mających zastosowanie przy umowie o pracę, będą to przychody uzyskiwane przez osoby:
• wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,
• należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,
• wykonujące działalność na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze.
Dla tego źródła przychodów przewidziano również koszty procentowe, i tak koszty w wysokości 20 proc. przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika z jego środków składki przysługują:
• z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, jak również przychodów z uprawiania sportu, stypendiów sportowych oraz sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych,
• z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi,
• osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności oraz płatników i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychodów z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej,
• z umów zlecenia i z umów o dzieło.
- Jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania 20-proc. stawki, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych - wyjaśniają nasi rozmówcy z Izby Skarbowej w Olsztynie.
Koszty pracownicze
Koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej są ograniczone kwotowo i wynoszą (w rozliczeniu za 2007 rok):
• 108 zł 50 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1302 zł, gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,
• nie mogą przekroczyć łącznie 1953 zł 23 gr za rok podatkowy, gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,
• 135 zł 63 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1627 zł 56 gr, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę,
• nie mogą przekroczyć łącznie 2441 zł 54 gr za rok podatkowy, gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy.
