Od płaconych za granicę składek ubezpieczeniowych trzeba potrącić w Polsce 20-proc. CIT. Usługi ubezpieczeniowe są bowiem podobne do umów gwarancji i poręczeń – stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.
Całkiem inaczej orzekł 22 stycznia 2020 r. WSA w Bydgoszczy (sygn. akt I SA/Bd 655/19). Nie miał wątpliwości, że ubezpieczenie nie jest świadczeniem podobnym do gwarancji. Uznał, że przemawiają za tym m.in. przepisy ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 381 ze zm.). Wyraźnie rozróżniono w niej umowę ubezpieczenia od gwarancji ubezpieczeniowej. Nie można więc ich porównywać tylko dla celów poboru podatku u źródła – stwierdził bydgoski sąd.
Korzystne dla podatników rozstrzygnięcie wydał też WSA w Warszawie z 9 lipca 2020 r., (sygn. akt III SA/Wa 2621/19). W ustnym uzasadnieniu sędzia przypomniała, że gwarancja to wielostronna umowa nienazwana, której celem jest potwierdzenie wiarygodności finansowej strony. Nie wymaga ona płatności składki. Natomiast umowa ubezpieczenia jest umową dwustronną, wymaga płatności składki i ma na celu wyrównanie uszczerbku majątkowego, który poniósł ubezpieczony.
Oba świadczenia mają zatem na tyle odmienny charakter, że nie można ich porównywać dla celów podatku u źródła – orzekł WSA. Na razie jednak nie jest dostępne pisemne uzasadnienie tego wyroku.

Świadczenia podobne

Z wyrokiem bydgoskiego sądu zapoznał się WSA w Poznaniu, ale zawarte w tamtym orzeczeniu argumenty go nie przekonały.
Tym razem chodziło o spółkę, która oferuje swoim klientom m.in. umowy leasingu, najmu i pożyczki. Chcąc uatrakcyjnić swoją ofertę, spółka zaproponowała dodatkowe ubezpieczenia GAP. Jest to ubezpieczenie od utraty wartości pojazdu w razie szkody całkowitej, czyli kradzieży bądź zniszczenia samochodu. Stanowi uzupełnienie polisy AC, bo pozwala otrzymać dodatkowe odszkodowanie, które pokrywa co do zasady różnicę pomiędzy sumą, za jaką auto zostało kupione, wynajęte lub wyleasingowane, a odszkodowaniem wypłaconym z polisy AC, które jest określane na podstawie aktualnej wartości rynkowej.
W celu świadczenia tych dodatkowych usług spółka zawarła umowy ubezpieczenia grupowego z ubezpieczycielem mającym swoją siedzibę we Francji.
Występując o interpretację indywidualną, spółka chciała się upewnić, że od wynagrodzenia wypłacanego francuskiemu ubezpieczycielowi nie będzie musiała potrącać w Polsce 20-proc. podatku u źródła. Argumentowała, że ubezpieczenia nie mieszczą się w katalogu przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy CIT. Przepis ten mówi jedynie o usługach gwarancji, poręczeń czy świadczeń o podobnym charakterze, a to nie to samo co usługi ubezpieczeniowe – przekonywała.
Nie zgodził się z tym dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (sygn. akt 0111-KDIB1-2.4010.371. 2019.2.SK). Stwierdził, że ubezpieczenia mają podobny charakter do gwarancji, co potwierdza art. 805 par. 1 kodeksu cywilnego. W obu sytuacjach zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się opłacić składkę – argumentował organ.

Spór rozstrzygnie NSA

Z jego stanowiskiem zgodził się WSA w Poznaniu. Wyjaśnił, że świadczenia podobne to takie, które mają pewne cechy wspólne ze świadczeniami wymienionymi wprost w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT. Wskazał, że w doktrynie prawa cywilnego uznaje się, iż umowa ubezpieczenia jest jedną z umów gwarancyjnych, czyli uzależniających powstanie obowiązku świadczenia od okoliczności niezależnych od innych.
WSA w Poznaniu już wcześniej wypowiadał się w tej sprawie w wyroku z 11 lutego 2020 r. (sygn. akt I SA/Po 927/19). Wówczas jednak uchylił niekorzystną dla podatnika interpretację. Powodem były jednak kwestie formalne. Sąd uznał bowiem, że nie zawiera ona należytego uzasadnienia wykazującego, że świadczenia wymieniane podczas realizacji umów ubezpieczenia są podobne do świadczeń realizowanych w trakcie wykonywania umowy gwarancji.
Wszystkie wyroki sądów wojewódzkich: w Poznaniu, Bydgoszczy i Warszawie są nieprawomocne. Ostatecznie więc spór o podatek u źródła od składek ubezpieczeniowych będzie musiał rozstrzygnąć Naczelny Sąd Administracyjny.

orzecznictwo

Wyrok WSA w Poznaniu z 7 sierpnia 2020 r. sygn. akt. I SA/Po 87/20.