Podatnik przez pomyłkę nie opłacił z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności faktury, która powinna zostać opłacona w ten sposób. Czy istnieje możliwość, aby sprzedawca zwrócił mu zapłaconą kwotą, a następnie podatnik dokonał ponownej zapłaty, tym razem z zastosowaniem split paymentu? Czy uchroni to podatnika przed konsekwencjami karnymi i sankcją w postaci wyłączenia z kosztów?
Przepisy określające obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności weszły w życie 1 listopada 2019 r. (art. 108a ust. 1a ustawy o VAT). Podatnikom naruszającym ten obowiązek grożą sankcje, w tym odpowiedzialność karna skarbowa (art. 57c kodeksu karnego skarbowego). Z przepisów nie wynika, aby ponowne dokonanie płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności wyłączało ryzyko zastosowania tej sankcji. W konsekwencji podatnik, o którym mowa, nie może wyłączyć ryzyka pociągnięcia go do odpowiedzialności karnej skarbowej w drodze dokonania ponownej płatności. W celu wyłączenia tego ryzyka powinien on skorzystać z czynnego żalu w drodze zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o zaistniałej sytuacji (art. 16 par. 1 kodeksu karnego skarbowego).
Jednocześnie pragnę wskazać, że z początkiem 2020 r. do ustaw o podatkach dochodowych dodane zostały przepisy wyłączające możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów dotyczących transakcji pomiędzy przedsiębiorcami o wartości przekraczającej 15 tys. zł, jeżeli płatności dotyczące tych transakcji – mimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT – zostaną dokonane z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a ustawy o VAT (zob. art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT). Przy czym w stanie prawnym obowiązującym do końca 2019 r. organy podatkowe dopuszczały możliwość wycofania się z zapłaty gotówkowej i dokonanie ponownej zapłaty przelewem. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 17 stycznia 2017 r. (nr 0461-ITPB1.4511.864.-2016.2.DR) czy interpretację indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 maja 2017 r. (nr 0115 -KDIT3.4011.33.2017.1.DW). Jak czytamy w drugiej z tych interpretacji: „w przypadku dokonania swoistej korekty przeprowadzenia płatności uwzględniającej rachunek płatniczy, należy transakcję uznać za opłaconą przelewem, co umożliwia zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli zdarzenie to miało miejsce po dokonaniu zapisów księgowych, należy dokonać ich stosownej korekty”.
Nowy JPK i split payment. Firmy będą musiały zmienić dotychczasową praktykę
Nowy JPK i split payment. Firmy będą musiały zmienić dotychczasową praktykę

Zobacz również
Podobnie ma się rzecz w przypadku wyłączeń z kosztów istniejących od 1 stycznia 2020 r., w tym wyłączenia z kosztów będącego konsekwencją naruszenia obowiązku dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. A zatem uważam, że ponowne opłacenie przedmiotowej faktury z zastosowaniem split paymentu pozwoliłoby podatnikowi na wyłączenie stosowania wskazanej sankcji w postaci wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów. Niestety, nie pojawiły się dotychczas żadne wyjaśnienia organów podatkowych w tym zakresie. W konsekwencji nie wiadomo, czy wskazany sposób na uniknięcie sankcji w postaci wyłączenia z kosztów jest akceptowany przez fiskusa.
Podstawa prawna
•art. 106e ust. 1 pkt 18a, art. 108a ust. 1a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106)
•art. 16 par. 1, art. 57c ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 19; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106)
•art. 22p ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106)
•art. 15d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106)