Nasze biuro rachunkowe otrzymało od klienta informację, że pomyłkowo wykonał przelew z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności na rachunek kontrahenta (będącego czynnym podatnikiem VAT i widniejącego na białej liście), mimo że to konto nie jest wskazane na białej liście. Przelew dotyczył transakcji o wartości przekraczającej 15 tys. zł. Czy w tym przypadku powinniśmy koszt ten wyłączyć u klienta z kosztów uzyskania przychodów?
TEMAT: Biała lista
PROBLEM: Sankcje w PIT i CIT
Z początkiem 2020 r. do ustaw o podatku dochodowym oraz ordynacji podatkowej zostały dodane przepisy określające sankcje z tytułu dokonywania płatności na rachunki spoza wykazu, o którym mowa w art. 96b ustawy o VAT, czyli spoza białej listy. Sankcje te polegają m.in. na:
  • wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów kwot płatności dokonanych na rachunki spoza wykazu, o którym mowa w art. 96b ustawy o VAT – zob. art. 22p ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT,
  • odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe dostawcy towarów lub usługodawcy w podatku VAT (zob. art. 117ba par. 1 i 2 ordynacji podatkowej).
Dodaniu tych przepisów niestety nie towarzyszyło (a przynajmniej nie wynika to z dotychczas uchwalonych przepisów) dodanie przepisu wyłączającego stosowanie art. 22p ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT ze względu na dokonanie płatności z zastosowaniem split paymentu. Inaczej ma się rzecz, jeżeli chodzi o sankcję wynikającą z przepisów art. 117ba par. 1 i 2 ordynacji podatkowej, której zastosowanie wyłącza dokonanie płatności z zastosowaniem split paymentu.
A zatem w obecnym stanie prawnym dokonanie płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności wyłącza jedynie sankcję za dokonanie płatności na rachunek spoza białej listy w postaci odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe dostawcy towarów lub usługodawcy w podatku VAT. Dokonanie płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności nie wyłącza natomiast obecnie sankcji za dokonanie płatności na rachunek spoza białej listy w postaci wyłączenia z podatkowych kosztów uzyskania przychodów.
Jednak 12 lutego 2020 r. odbyło się w Sejmie pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (druk nr 207).
Projekt ten przewiduje dodanie przepisów wyłączających stosowanie wskazanych sankcji w CIT i PIT ze względu na dokonanie płatności z zastosowaniem split paymentu. Co istotne, w projekcie znajduje się przepis przejściowy wyłączający z tego powodu stosowanie tych sankcji wstecznie, w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 31 marca 2020 r. (wskazany projekt ma bowiem wejść w życie 1 kwietnia br.). W tej sytuacji najprawdopodobniej można przyjąć, że we wskazanej sytuacji wyłączenia z kosztów nie będzie. Nie wynika to jednak z obowiązujących, lecz z projektowanych przepisów.
Nie tylko mechanizm podzielonej płatności pozwoli uniknąć sankcji
Zgodnie z projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (druk nr 207) sankcji w CIT i PIT za płatność na rachunek spoza białej listy będzie można uniknąć, jeżeli zapłata należności przez podatnika:
• zostanie dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a podatnik złoży przy pierwszej zapłacie należności przelewem na ten rachunek zawiadomienie, o którym mowa w art. 117ba par. 3 pkt 2 ordynacji podatkowej, do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonał zapłaty za otrzymaną fakturę, w terminie siedmiu dni od dnia zlecenia przelewu (a nie, jak dotychczas, w terminie trzech dni) lub
• zostanie dokonana przelewem na rachunek banku lub rachunek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej:
a) służący do dokonywania rozliczeń z tytułu nabywanych przez ten bank lub tę kasę wierzytelności pieniężnych (rachunki cesyjne) lub
b) wykorzystywany do dokonywania przez ten bank lub tę kasę czynności, o których mowa w art. 12 ust. 4i ustawy o CIT (działalność faktoringowa), lub
c) prowadzony przez ten bank lub tę kasę w ramach gospodarki własnej, niebędący rachunkiem rozliczeniowym, lub
• zostanie dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, lub
• będzie wynikać z faktury dokumentującej czynności z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu towarów, importu usług lub dostawy towarów rozliczanej przez nabywcę.
Podstawa prawna
Art. 96b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106)
Art. 22p ust. 1 pkt 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 183).
Art. 15d ust. 1 pkt 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 183).
Art. 117ba i art. 117bb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2200).