Subskrybuj nas na Youtube
Ze względu na trudności wywołane epidemią 1 proc. podatku miał trafić do OPP także w sytuacji, gdy podatnik nie złożył w tym roku odpowiedniego wniosku. Błąd w opublikowanej już nowelizacji może to uniemożliwić, ale resort finansów uspokaja, że pieniądze zostaną przekazane.
/>
W tym przypadku chodzi o emerytów i rencistów, którzy nie muszą samodzielnie składać zeznania rocznego, ponieważ organy rentowe sporządziły dla nich roczne obliczenie podatku należnego za 2019 r.
Kłopoty ze złożeniem oświadczenia
Chcąc przekazać 1 proc. tego podatku organizacji pożytku publicznego, tacy podatnicy powinni bowiem co do zasady złożyć do 1 czerwca 2020 r. oświadczenie PIT-OP. Wiceminister finansów Jan Sarnowski na posiedzeniu sejmowej komisji finansów publicznych zwracał jednak uwagę, że wymagałoby to od nich albo wizyty w urzędzie skarbowym, albo przejścia się do banku czy na pocztę, ewentualnie rozliczenia przez Twój e-PIT. – Wiemy, że może być pewna kategoria emerytów, którzy takich możliwości po prostu nie mają, ewentualnie boją się wyjść z domu, bo jest to dla nich związane z pewnym ryzykiem – stwierdził podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. I właśnie z tego powodu zdecydowano się na wprowadzenie przepisów umożliwiających przekazanie przez organ podatkowy 1 proc. podatku OPP, którą emeryt wskazał we wniosku dotyczącym rozliczenia za 2018 r. Odpowiednie regulacje zawierają ust. 3 i 4 art. 52v ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106; dalej: ustawa o PIT), które zostały dodane przez art. 4 pkt 2 ustawy z 28 maja 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1106; dalej: ustawa zmieniająca).
Kontrowersje wokół daty
W czym więc tkwi problem? Otóż zgodnie z literalnym brzmieniem art. 23 pkt 2 ustawy zmieniającej jej art. 4 (wprowadzający zmiany w ustawie o PIT) wchodzi w życie 1 stycznia 2021 r. – a w każdym razie z taką datą ta zmiana jest prezentowana w tekstach ujednoliconych ustawy. Tymczasem na podstawie art. 45c ust. 4 ustawy o PIT naczelnik urzędu skarbowego przekazuje organizacji pożytku publicznego kwotę 1 proc. podatku w terminie od maja do lipca roku następującego po roku podatkowym, za który składane jest zeznanie podatkowe. Wynikałoby więc z tego, że nowych przepisów nie będzie można zastosować w momencie, kiedy pieniądze powinny być przekazane.
WAŻNE Osoby, które chcą przekazać 1 proc., muszą to zaznaczyć w zeznaniu rocznym. Korzystający z usługi Twój e-PIT mają automatycznie wskazaną OPP z ubiegłorocznego rozliczenia. Jeżeli nie składają zeznania (np. emeryci i renciści), to muszą złożyć oświadczenie PIT-OP.
Odmiennego zdania jest jednak Ministerstwo Finansów, które nie widzi potrzeby nowelizacji art. 23 ustawy zmieniającej.[stanowisko poniżej] Resort twierdzi bowiem, że art. 52v ust. 3 i 4 ustawy o PIT wchodzą w życie w podstawowym terminie określonym w art. 23 ustawy zmieniającej, tj. 1 lipca 2020 r. Według MF wykładnia funkcjonalna przepisu prowadzi do wniosku, że zmiana przewidująca dodanie art. 52v ust. 3 i 4 ustawy o PIT – jako że nie pozostaje w związku z przepisami o strukturach hybrydowych – nie powinna zostać objęta wyjątkiem przewidzianym w art. 23 pkt 2 ustawy zmieniającej.
Stanowisko Ministerstwa Finansów z 2 lipca 2020 r.
Przepisy art. 52v ust. 3 i 4 ustawy o PIT wchodzą w życie w terminie określonym w art. 23 ustawy zmieniającej, tj. 1 lipca 2020 r. W tym przypadku nie znajdzie zastosowania wyjątek wskazany w art. 23 pkt 2 ustawy zmieniającej, dotyczący wyłącznie przepisów o strukturach hybrydowych, których termin wejścia w życie odroczono do 1 stycznia 2021 r. ze względu na obowiązujący zakaz wprowadzania zmian niekorzystnych dla podatników w trakcie roku podatkowego. Dodawane w art. 52v ustępy 3 i 4 ustawy o PIT przewidują regulacje korzystne dla adresatów. W związku z tym nie ma podstawy do zastosowania wobec tych przepisów wyjątku wskazanego w art. 23 pkt 2 ustawy zmieniającej. Taka wykładnia uwzględnia interesy podatników oraz organizacji pożytku publicznego. Obowiązek nałożony na organy podatkowe na podstawie tych przepisów zostanie wykonany w terminie określonym w art. 45c ust. 4 ustawy o PIT, tj. do końca lipca 2020 r.
Nie jest planowana nowelizacja art. 23 ustawy zmieniającej. Obowiązek przekazania kwoty 1 proc. podatku spoczywa na organach podatkowych, które przekażą kwotę 1 proc. podatku we właściwym terminie, tj. do lipca 2020 r.
Z wykładnią dokonaną przez resort zdecydowanie nie zgadzają się eksperci. Zdaniem doradcy podatkowego Radosława Kowalskiego treść art. 23 pkt 2 ustawy zmieniającej nie pozostawia żadnych wątpliwości co do tego, że całość regulacji art. 4 tej ustawy (tj. zarówno zmiany w art. 30f ust. 2 pkt 4, jak i art. 52v ust. 3 i 4 ustawy o PIT) wchodzi w życie w jednym dniu i jest to 1 stycznia 2021 r. – Nawet jeżeli zamierzenia ustawodawcy były inne i u podstaw takiego zastrzeżenia leżała chęć uniknięcia wprowadzania w trakcie roku podatkowego zmian niekorzystnych dla podatników, to z treści art. 23 pkt 2 ustawy zmieniającej nie można wyprowadzić wniosku, że zmiany w art. 52v ust. 3 i 4 ustawy o PIT wchodzą w życie w innym terminie niż 1 stycznia 2021 r. Chociaż taki moment wprowadzenia regulacji powoduje, że nowe przepisy są całkowicie bezużyteczne, to niedopuszczalne jest stosowanie karkołomnych interpretacji jednoznacznie sprzecznych z treścią ustawy – mówi Kowalski. Dodaje on, że, co prawda, nie byłaby to pierwsza taka sytuacja, bo wystarczy chociażby zapoznać się z objaśnieniami MF dotyczącymi jednokrotnego zgłoszenia płatności dokonanej na rachunek niewidniejący na białej liście. Jednak w tamtym przypadku zmiany – chociaż w niewłaściwej kolejności – zostały wprowadzone do ustawy.
Co mówi sporny przepis ustawy zmieniającej
Art. 23. Ustawa wchodzi w życie 1 lipca 2020 r., z wyjątkiem:
1) art. 8, który wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia;
2) art. 1, art. 4 i art. 9, które wchodzą w życie 1 stycznia 2021 r.
Należy przy tym zaznaczyć, że stanowisko resortu dotyczące przekazywania 1 proc. podatku jest bez wątpienia korzystne dla podatników i organizacji pożytku publicznego. Nie oznacza to jednak, że można zrezygnować ze znowelizowania art. 23 ustawy zmieniającej. Naczelnik urzędu skarbowego, który – zgodnie ze stanowiskiem MF – przekaże w lipcu 2020 r. 1 proc. podatku organizacji pożytku publicznego wskazanej przez emeryta w zeznaniu lub jego korekcie za 2018 r. albo w stosownym oświadczeniu dotyczącym 2018 r., narazi się bowiem na zarzut uczynienia tego bez podstawy prawnej. [opinia]©℗
opinia eksperta
Nie ma podstaw do stosowania nowych zasad już w lipcu
Anna Misiak partner i szef zespołu podatków osobistych i doradztwa dla pracodawców w MDDP
Nowelizację ustawy o PIT należy ocenić jako korzystną dla beneficjentów 1 proc. naszego podatku. Zamiarem ustawodawcy było bowiem przekazanie 1 proc. podatku należnego za 2019 r. organizacji pożytku publicznego wskazanej w zeznaniu lub jego korekcie za 2018 r. albo w stosownym oświadczeniu. Jednak, mimo słusznego zamiaru, realizacja tych przepisów wtym roku nie wydaje się możliwa.
Należy podkreślić, że tworzenie ustaw odbywa się na podstawie konstytucyjnej zasady przyzwoitej legislacji. Reguły budowania poszczególnych elementów ustawy zostały określone wrozporządzeniu prezesa Rady Ministrów z20 czerwca 2002 r. wsprawie „Zasad techniki prawodawczej” (t.j. Dz.U. z2016 r. poz. 283). Wpowyższym akcie prezes Rady Ministrów przyjął, że przepis o charakterze odsyłającym powinien „jednoznacznie wskazywać przepis”, do którego się odwołuje. Wprzypadku, gdy ujęcie przepisu wramach podstawowej jednostki redakcyjnej, jaką jest artykuł, nie jest możliwe, dzieli się ją dodatkowo na ustępy, punkty, litery itirety. Przy czym tak podzielony przepis powołuje się wnastępującej kolejności: „art. ... ust. ... pkt ... lit. ... tiret ...”.
Zatem, uwzględniając zasady techniki prawodawczej, odwołanie się wyłącznie do artykułu, bez wyszczególnienia jego części –w tym przypadku pkt 1 –oznacza, że termin 1 stycznia 2021 r. dotyczy wejścia w życie całej jednostki redakcyjnej (całego artykułu). A skoro nowelizacja przepisów ustawy o PIT w tym zakresie jeszcze nie obowiązuje, to organy podatkowe nie mają uprawnień do przekazania 1 proc. podatku w lipcu 2020 r. na nowych zasadach. Nie odczytujemy bowiem przepisów z chęci ustawodawcy, tylko z tego, co zostało uchwalone.
